1 | december 2008 Jaargang 5 Nummer 12 december 2008 En óók: Kerstrecepten - HaDee interview - Dorpspraat - Toon Konings - Ingezonden - Zoekpuzzel - en nog veel meer Maandblad voor Heeswijk en Dinther d’n HaDeejer
Alléén als u voor klasse kiest!!! Neem vrijblijvend voor offerte contact met mij op Mobiel: 06 - 20906006 Tel.: 0413 - 291044 E-mail: dortmans@home.nl H. Stokstraat 4 Heeswijk-Dinther T(Fitness) 0413-22 84 21 T(Fysio) 0413-22 85 09 E info@mtc-bernheze.nl I www.mtc-bernheze.nl Blijf in beweging • Fitness • Bedrijfsfitness • Arbeidsreïntegratie • Preventie • Sportrevalidatie • De Dageraad 12 5473 HD Heeswijk-Dinther Telefoon 0413 - 296023 Elke vrijdag op de markt in Heeswijk
3 | december 2008 D’n HaDeejer, maandblad voor inwoners van Heeswijk en Dinther Redactie: Annemieke van der Aa René Kuijs Tonny van Liempt Jacques van der Meijden Harry Mikkers Ad van Schijndel Medewerkers aan dit nummer: Robert Deckers Kelly Dortmans Henk Habraken Anita Jacobs Marko Konings Toon Konings Peter Kriele Hans Manders Cathelijn van der Meijden Jeroen de Mol Bart van Schijndel Noortje van Schijndel Jan Schuurmans Wim Smits Tom Vos Michel van de Wetering Vormgeving: Antje van Deursen Corina Gloudemans Carlijn van der Steijn Monique van de Ven Fotografie: Astrid van den Broek Marlies Dortmans Kristen van der Heijden Trudy van de Wetering Piet van Zutphen Kopij/informatie: Uiterste inzenddatum: 1e van de maand E-mail: redactie@hadeejer.eu Advertenties: Uiterste inzenddatum: 15e van de maand E-mail: advertentie@hadeejer.eu Bel Jacques van der Meijden: 06-11472441 Vragen over bezorging: Bel Toon Konings 06-53584742 Jaarabonnement niet-inwoners: € 36,00 incl. verzendkosten Druk: Drukkerij Berne, Heeswijk Oplage: 3250 stuks D’n HaDeejer is een uitgave van Stichting Dorpsnieuws. Niets uit deze uitgave mag worden over-genomen zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Voorwoord december Kip Inhoudsopgave Voor de een is het wellicht al wekenlang een vraag die voor de nodige hoofdbrekens zorgt: wat eten we met kerst? Er zijn ook mensen die daarover nooit hoeven na te denken, want met de feestdagen verschijnt ieder jaar steevast hetzelfde op tafel. De soep van oma, of de biefstuk a la tante, het toetje van ome Jan of de amuse van dochterlief. D’n HaDeejer zocht een paar van die mensen op die al jarenlang, vaak alleen met kerst, hetzelfde serveren. Voor deze ene keer geven ze het geheim van hun succesrecept prijs… En wie uitgegeten is, kan zich vervolgens storten op de Grote HaDeejer quiz die medewerkers Ad van Schijndel en René Kuijs in elkaar hebben gezet. Onder het motto ‘Hoe goed kent de HaDeejer zijn dorp?’ ging het duo op pad om twintig objecten op de gevoelige plaat vast te leggen. Gebouwen waar iedereen wel eens langst fietst of loopt, maar waarbij je je nu afvraagt ‘Waar staat dat ook alweer..?’. Wij hopen natuurlijk dat HaDee massaal op zoek gaat naar de juiste antwoorden. De prijzen die gewonnen kunnen worden zijn de moeite waard. Wie wil er bijvoorbeeld niet eens een minuut gratis winkelen in de C1000? In de Dorpspraat staat kerst ook centraal, want is het een mooie gelegenheid om lekker te eten en gezellig bij elkaar te zijn of betekent het meer? En we hebben ‘m gevonden, een heuse kerstkip! Een bijzonder verhaal over een kip die eigenlijk een lekker kippetje moest worden maar door een toevallige samenloop van omstandigheden nog gewoon rondscharrelt. Ook Henk gaat in zijn column uitvoerig in op de kip, helaas is de zijne van de leg geraakt. Brengt ons meteen bij de vraag hoe het met Henk zelf gesteld is. Want wie goed kijkt naar de foto op de voorpagina ontwaart daar onze Dintherse columnist. Gevangen in een glazen bol, het bijna uitschreeuwend over de marteling die hem wordt aangedaan. ‘Nog erger dan dierenmishandeling’, zo vindt hij zelf. Nu maar hopen dat hij daardoor niet van de leg is geraakt… Fijne feestdagen en alle goeds voor 2009! De redactie 3 Voorwoord Fijne feestdagen 5 Kerstkip Het bijzondere verhaal van oma’s kip 7 Column Door Henk Habraken 9 Polen Over hun leven in HaDee 11 Mmmmmm Kerstrecepten van HaDeejers 13 Mmmmmm Chipolata zoals chipolata moet zijn 15 Toon Een hele pagina op z’n Brabants 17 Ingezonden Harrie en de drankdiefstal 18 Interview Wim van Meijgaarden 21 Nieuwe stichting Bogota zonder Honger 22 Dorpspraat over kerst ‘Het is ook geld verdienen’ 25 Over de grens Rene doet verslag vanuit Suriname 27 Overblijven Lekker een boterham mee-eten 28 Zoekpuzzel Doe mee en win mooie prijzen 31 Zakelijk bekeken Dinthers Eethuis bakt ze bruin 33 Een Brug terug 50 jaar geleden in het nieuws 34 Agenda Het kasteel in kerstsferen En óók: Toon Een hele pagina op z’n Brabants Colofon
In 2008 heeft elk team van Rabobank Bernheze Maasland een vrijwilligersactiviteit uitgevoerd die verspreid over het hele jaar plaatsvonden. In juni vonden er twee activiteiten plaats waarbij medewerkers van het team Private Banking al fietsend zeven keer de Alpe d’Hues beklommen voor het KWF Kankerbestrijding en de medewerkers van het team Verzekeren samen met de bewoners van zorgcentrum Heelwijk de Wandeldriedaagse liepen. In augustus organiseerden de medewerkers van team Stafgroep een buitenspeeldag voor kinderen in de leeftijd van 4 tot 12 jaar op Kasteel Heeswijk. In totaal hebben er meer dan 250 kinderen deelgenomen en zich ingeschreven voor alle activiteiten die hebben plaatsgevonden op deze succesvolle buitenspeeldag! Ook waren de Adviseurs op Inloop dit jaar Actief Betrokken! bij Paardenmelkerij & Zorgboerderij Oijen waar onder andere de huifkar werd voorzien van een nieuwe lik verf en de tuin grondig onder handen werd genomen. September was de maand van het team Bedrijfsmanagement en het team Cliëntenservices. De medewerkers van het team Cliëntenservice vervulden zomerwensen voor de bewoners van het Martinushuis in Nuland en het team Bedrijfsmanagement bood een helpende hand aan Stichting Dier Tuin & Weide in Heeswijk-Dinther door onder andere een vlindertuin aan te leggen en de moestuin te verzorgen. In november vonden er maar liefst drie vrijwilligersactiviteiten plaats. De medewerkers van het team Cliënten- en Bedrijven Advies zetten bewoners van verzorgingshuis De Stekkerhoek Nistelrode in het zonnetje. Het team Food & Agri hielp met de boekenbeurs voor Stichting PEP. De opbrengst van ruim € 750 werd geschonken aan landbouwprojecten in Roemenië. Medewerkers van team Service bezorgden de bewoners van De Heegt een bijzondere dag door een speciaal voor hen georganiseerde mis in de Sint Jan bij te wonen. In december overhandigde de medewerkers van het team Zakelijke Relaties de verzamelde kleding aan de organisatie Dress for Success. Deze organisatie zamelt zakelijke representatieve kleding in voor mensen met een bijstandsuitkering die hun best doen om weer aan het werk te gaan. Rabobank Bernheze Maasland staat midden in de samenleving en vindt dat belangrijk. In dat kader organiseerden alle teams van de Rabobank in 2008 een vrijwilligersactiviteit. De coöperatieve kracht, de kracht van samenwerking staat hierbij centraal. Deze activiteiten gebeurden onder de noemer Actief Betrokken!, want dat is Rabobank Bernheze Maasland. Ook in het nieuwe jaar willen we weer Actief Betrokken! zijn en een bijdrage leveren aan ons werkgebied. & & Heeswijk Dinther uw bank Rabobank Bernheze Maasland Bankwinkel Heeswijk-Dinther Plein 1969, 1 5473 CA Heeswijk-Dinther Het is tijd voor de Rabobank. Actief Betrokken! Het Coöperatief Dividend is een fonds dat jaarlijks verenigingen, organisaties en diverse initiatieven steunt. In 2008 is er € 80.000 beschikbaar gesteld om uw leef-, woon- en werkomgeving aangenamer te maken. Met het Coöperatief Dividend kan een goed idee worden omgezet in zichtbaar resultaat! Op donderdag 11 december vond de spectaculaire uitreiking van het Coöperatief Dividend 2008 plaats in het Eventron in Rosmalen met aansluitend een spetterend optreden van een bekende Nederlandse artiest. Graag willen we alle inzenders en genomineerden bedanken voor hun enthousiasme en ideeën! Bent u dit jaar niet genomineerd? In 2009 heeft u weer een nieuwe kans om een bijdrage voor uw project te ontvangen. Graag tot volgend jaar! Coöperatief Dividend 2008 Advertorial
Afgelopen zomer had een Belgische scoutinggroep uit de buurt van Antwerpen haar kamp opgeslagen bij vakantieboerderij ’t Zand van de familie Mikkers aan de Zandkant in Heeswijk. In België gaan veel zaken nog anders dan bij ons, zo ook bij de scouts. Zij waren van plan om kippensoep te gaan maken, en hadden daarom vanuit België vier kippen meegebracht. “Het waren oude kippen die van de leg waren, maar daarom des te beter voor in de soep”, zo vertelt Frans van Lokven. Christ en Rita Mikkers waren op vakantie en daarom was hij tijdelijk opzichter bij de vakantieboerderij van zijn zus en zwager. “Het slachten van de kippen ging nog ouderwets, de ingewanden gingen eruit, daarna werden ze in heet water gedompeld om de veren te verwijderen en tenslotte werden de kippen aan de ladder gebonden. Het was echter erg heet en daarom hielden ze het na twee kippen voor gezien. Toen de scoutinggroep weer vertrok, kreeg ik de twee overgebleven kippen van hen. Maar eentje ontsnapte er al snel. Ik dacht: die andere slacht ik wel een keer, maar dat kwam er niet van, zeker niet nadat ons moeder, oma Sina van Lokven, de overgebleven kip Franske had genoemd.” Oma’s kip Sina woont naast de vakantieboerderij en zorgt meestal voor de kip. “Het is eigenlijk toen Oma’s kip geworden”, vertelt Christ. “Frans woont in Den Bosch en kon de kip niet meenemen. Ik heb toen een hok en een ren voor de kip gemaakt, zodat hij hier mooi rond kon lopen.” Oma: “Mijn broers en zussen hebben naar de kip gekeken en ze wisten zeker dat het een oud beestje was dat nooit eieren meer zou leggen. Kippen moeten op tijd water en het juiste voer krijgen, anders leggen ze niet. Bovendien kakelde de kip niet, en volgens hen is een kakelende kip aan het leggen. Van mij krijgt ze wel voer, maar ze is erg kieskeurig. Het is een echt huisdier geworden, ze mag alleen niet mee naar binnen, al doet ze dat soms wel!” Toen Christ op zekere dag in de schuur aan het rommelen was, vond hij opeens een ei. Oma kwam mee kijken en uiteindelijk vonden ze een nest met wel 32 eieren! “Toen bleek dat de kip gewoon elke dag een ei had gelegd. Alle ‘kenners’ zaten er dus flink langs. En nu legt Franske nog elke dag een ei, maar wel steeds iets later op de dag omdat het ook pas later licht wordt”, aldus oma. Waggelen Zo komt het dat Franske de kerstdagen met vertrouwen op haar af ziet komen. Ze heeft iedereen verrast en voor zich gewonnen. Er zal met de Kerst best lekker gegeten worden bij de families Mikkers en Van Lokven, maar kip zal niet op het menu staan. Frans: “Een kip is eigenlijk het beste cadeau dat je aan een alleenstaande oudere kunt geven. Dan hebben ze wat aanspraak en iets om voor te zorgen.” Kleinzoon Jan doet ook nog even een duit in het zakje; “En ze waggelen ook ongeveer hetzelfde!” Het is voor de kip alleen nog oppassen voor loslopende vossen. Want hoewel de jagers ze in deze regio af mogen schieten, weten wij bij D’n HaDeejer niet of de Bernhezer wildbeheer eenheid, zoals ze officieel heten, deze taak goed kan vervullen. Zo is er laatst al een jager gesignaleerd met een stoel, zodat hij rustig aan de bosrand kan zitten wachten tot het wild voorbij komt. En alsof dat niet genoeg is, is er nu weer een tijdens het jagen met een scootmobiel in de sloot gereden. Veel gekker moet het niet worden, als ze nu maar niet op kippen gaan schieten om tijdens de Kerst toch nog wat “wild” op tafel te krijgen… Het is voor wild en gevogelte net als voor voetbaltrainers elk jaar weer de grote vraag: haal ik de Kerst? Met Louis van Gaal en Franske de kip zal het wel loslopen. Beiden treden parmantig in het rond, met het hoofd een beetje onbescheiden opgeheven kijken ze triomfantelijk de wijde wereld in. Het lot is hun goed gezind. Over Louis lees je elke week in de krant, het verhaal van Franske is minder bekend, maar daarom niet minder lezenswaardig. Oma’s kip, een bijzonder kerstverhaal over Franske Tekst: Marko Konings Foto: Marlies Dortmans 5 | december 2008 Oma Sina met kip Franske.
C M Y CM MY CY CMY K 4_Kleuren.pdf 6/23/2008 22:32:53 HOOFDSTRAAT 39 5473 AN HEESWIJK-DINTHER TEL. : 0413-291745 B L O E M S I E R K U N S T Dortmans Taxi 0413 - 291 111 www.taxidortmans.nl Touringcar 073 - 547 75 75 www.touringcardortmans.nl
7 | december 2008 Alle goeds! Verleden maand schreef ik over een roofzuchtige vos die mijn veestapel nagenoeg uitmoordde en over de kip die het bloedbad overleefde en nu eenzaam en uit verveling haar ei legt. Amper was dit opgeschreven of mijn kip was van de leg. Eigenlijk logisch, want een kip, die alleen en eenzaam is, kan haar ei ook niet echt kwijt. Naar aanleiding van die vorige column belden verschillende mensen mij, om kippen aan te bieden. Er kwam zelfs een vrouw, die haar krielkip echt kwijt wilde, dat beestje brengen in een plastiek tasje. Heel speciaal vond ik het dat burgemeester Heijmans mij een doosje eieren kwam brengen. “Goh”, dacht ik, “onze burgervader zorgt wel heel goed voor zijn onderdanen.” Daardoor dacht ik meteen aan de ongedwongen en ouderwetse sfeer van Swiebertje. Dat past wel bij mij, want ik ben zo conservatief als de luis in de baard van Sinterklaas. Hoewel; de burgemeester in Swiebertje draagt zijn ambtsketen de hele dag en Heijmans niet. En, op de koffie gaan bij Saartje kan ook niet, dus het is nu anders. Nee, van de burgemeester hoorde ik, dat zijn kippen eerder ook bezoek van een vos hadden gehad. Daardoor zijn we nu lotgenoten en wachten we op slachtofferhulp. Maar de gekregen eieren zijn groen, dus vers en lekker. Tenslotte nog dit: Sinds het vijftigste feestnummer staat mijn naam niet meer onder dit stukje. Dat vond Carlijn van de vormgeving niet mooi, maar ik wil dat eigenlijk wel. Daarom eindig ik aldus: Alle goeds voor u in 2009 wordt u toegewenst door Henk Habraken. P.S. Die foto op de omslag is erger dan dierenmishandeling. Tekst: Ad van Schijndel/Peter Kriele Foto: Kirsten van der Heijden column Henk Straatnamen in HaDee De Jan van den Boomstraat is een zijweg van de Broekdijk in Heeswijk, doodlopend met achterin een paar heel grote boerenbedrijven. Jan van den Boom is geboren in Heeswijk op 29-3-1837 en overleden te Heeswijk op 12-1-1919. Hij was lid van het kerkbestuur en lid van de gemeenteraad, eerste voorzitter van de Boerenbond (later NCB nu na fusie Z.L.T.O.), die in 1896 werd opgericht, de Leenbank (ofwel Boerenleenbank en later Rabobank) en de Meierijsche Boerenbond. Doordat zijn vader Melis van den Boom, die burgemeester was, vroegtijdig overleed, heeft hij 50 jaar lang een grote boerderij bestuurd en al die tijd in de gemeente een grote rol gespeeld. De leenbank, opgericht in 1897, kwam binnen enkele jaren onder het bestuur van Jan van den Boom tot grote bloei en was weldra in staat zelfs de tienden af te kopen. Hij verdedigde hiermee de boeren tegen de macht van het grootkapitaal, het gezag en de handelaars en werd daardoor samen met pater Gerlachus van den Elsen van grote betekenis voor de arme en verdrukte boeren. Bron: Weekblad NCB van 1-2-1919 door pater Gerlachus v.d. Elsen Jan van den Boomstraat Aan het plein 1969 openden op zondag 17 augustus Monique Verkuijlen en Peggy van Biesen de deuren van hun nieuwe lunchroom en cafetaria Halte 5. Zij kwamen met het idee om de giften voor de opening te schenken aan een maatschappelijk doel in Heeswijk-Dinther namelijk Zorgboerderij Tónnieje-Hoeve. Tónnieje-Hoeve biedt sinds 1999 in samenwerking met zorginstelling Dichterbij een werkplek voor mensen met een verstandelijke beperking of psycho-sociale problemen. Daar waren ze erg verrast met de voorgenomen schenking. Zij lieten dan ook weten dat het geld goed besteed zal gaan worden en ten goede zal komen aan de cliënten. Monique en Peggy kwamen naar de boerderij om het cadeau symbolisch aan te bieden. In overleg met begeleiding van de zorgboerderij is gekozen voor het bouwen van een overdekte werkplek. Bij regen of felle zonneschijn kunnen cliënten dan nog aangenaam buiten werken en zijn ze niet genoodzaakt om te wisselen van werkplek. Stralend namen de cliënten van de Tónnieje-Hoeve het cadeau in ontvangst. Annie en Trudy boden Monique en Peggie een bos bloemen aan als dank namens iedereen van zorgboerderij Tónnieje-Hoeve. Halte 5 schenkt Tónnieje-Hoeve overdekte werkplek
• Aannemer van grond-, sloop-, maai- en waterwerken • Puinrecycling • Containerverhuur • Zand, grind en puingranulaat Internet www.dijkhoff.nl Heeswijkseweg 7 & Lariestraat 25 - Heeswijk - Tel. 0413-291391 - Fax 0413-291075 J. van Schijndel Notendreef 2 5473 SN Heeswijk-Dinther Tel./Fax: 0413-291106 B.g.g.: 06-51599960 Vloerenbedrijf e-mail: jvs.vloeren@hetnet.nl van den Akker vof voor al uw stukadoorswerk Meerstraat 12 5473 VW Heeswijk-Dinther Tel. 0413-292678 F EE S TCAF É JANUARI 2009 Heibloemsedijk 7 | Heeswijk-Dinther | hutjeopdehei.com VR 02 ZA 03 New Years Party friday the second 4 free! Zelfs in het nieuwe jaar snapt Bertje het nie?! het halve werk! Een goei begin is VR 16 ZA 17 The -effect Weekend Break Friday Night Fever Can you handle the X-effect? Morgen is het zaterdag!! VR 30 ZA 31 Trossen� Los Makt d’r mar wa van Als we gaan?! Dan gaan we naar de klote!! Onze planning is rond! VR 23 ZA 24 SNEEUWBAL met oa. Billy de Klit en the Collusion Reunion Lekker gezellig theeleuten! (Voorheen Glans vd Xchans) Jagertheekransje VR 09 ZA 10 Alles Kan!! ZO 11 Neem je ouders en/of grootouders mee en laat ze hun wilde jaren herbeleven! Meet the Parents Maar dan ook ECHT All the Way! Neem je lot mee naar de Hei! Geen geluk in de staatsloterij?
9 | december 2008 In de derde aflevering in de serie ‘Het leven van Polen in HaDee’, vertelt Sabina Pawliczek (30) over haar al negen jaar durend verblijf hier. Ze vindt een aantal plekken in Heeswijk-Dinther wel bijzonder, maar heeft verder niet veel met de inwoners van ons dorp. Haar vrienden en kennissen in Nederland wonen net als zijzelf op de Wildhorst. Al negen jaar in HaDee ‘Ik zou eigenlijk maar twee maanden blijven…’ Divers werk Sabina, afkomstig uit een klein dorp vlakbij de stad Opole, kwam hier negen jaar geleden, toen ze 21 was, eigenlijk voor twee maanden werken. Puur voor het geld. Vooral Polen uit die streek kwamen in Nederland werken, omdat zij als een van de weinige Polen ook de Duitse nationaliteit hadden. Sabina: ”Ik ontmoette hier leuke mensen en bleef nog eens twee maanden en nog eens twee maanden…Ik ben begonnen bij een bedrijf in Tilburg en woonde toen in Oisterwijk op een camping. Ik werkte daar in een bakkerij, broodjes van de lopende band halen. In Polen hield ik de boekhouding van een bedrijf bij, ik heb dan ook een administratieve opleiding afgerond.” Na een half jaar ging Sabina werken bij een kaasfabriek en nog later bij een bedrijf in Vianen, waar ze kleine computeronderdelen in elkaar zette op de assemblageafdeling. Al die tijd woonde ze in Heeswijk in een chaletje, gedeeld met een of twee andere meiden, totdat het laatste bedrijf naar Tsjechië verhuisde. Sabina: “Ik heb toen vijf maanden in Tsjechië gewoond en gewerkt als productieplanner. Ik was de enige, die nog over was van de collega’s in Nederland. Dat was best eenzaam. Na die vijf maanden, hield ik het daar dan ook voor gezien.” Sinds mei van dit jaar, is Sabina weer in HaDee. “Ik ben toen in Vianen bij een bedrijf dat in kunststof handelt op de import/exportafdeling gaan werken. Sinds een week werk ik als planner bij een uitzendbureau in Uden. Ik hoop dat het me gaat bevallen!” Fijne plek Toen Sabina hier kwam sprak ze alleen Pools en Duits. Gelukkig spraken haar Nederlandse collega’s ook Duits. Totdat ze in vaste dienst kwam, toen niet meer. Dus volgde ze een talencursus Nederlands bij ROC De Leygraaf in Uden en Veghel en deed staatsexamen 2 – het hoogste niveau-. Nu spreekt ze bijna vlekkeloos Nederlands. Sabina: “Ik ken eigenlijk alleen de mensen die op de Wildhorst wonen, geen HaDeejers. Ik kom wel eens in het dorp in de winkel of met de kermis. Bij de kantoorboekhandel, kenden ze me. Ze spraken me al in het Duits aan, als ik binnenkwam. Heel fijn! In de zomer wandel ik graag bij het kasteel, dat vind ik een hele mooie omgeving, of ik ga fietsen in de bossen.” Tot anderhalf jaar geleden had ze een Nederlandse vriend. Is er een groot verschil tussen Polen en Nederlanders vroeg ik haar. “Polen zijn strenger op het werk, het verschil tussen baas en werknemer is er groter. In Nederlandse bedrijven mopperen ze wel als iets mis gaat, maar geven ze ook wel eens een compliment.” Terug naar Polen? Sabina: “Ik heb, toen ik laatst in Polen was, nog gezocht naar een baan, maar niets geschikts gevonden. Ik ga nu drie keer per jaar naar Polen; met Pasen, in de zomer en met Kerst. Mijn vader heeft ook in Nederland gewerkt, hij is vorig jaar teruggegaan. Mijn moeder zat toen in Polen en mijn vader kwam om de zes weken, twee weken naar huis. Mijn zus is hier al een paar keer in de zomer komen werken, tussen het studeren door. Als ik in Polen ben geweest neem ik wel altijd Poolse snoepjes en worstjes mee naar Nederland. Af en toe mis ik mijn vrienden en familie wel. Ik spreek er dan ook meteen mee af, als ik even in Polen ben.” Voorlopig blijft Sabina nog in Nederland, al twijfelde ze even of ze niet terug naar Polen zou gaan, toen het bedrijf waar ze werkte naar Tsjechië verhuisde. Op den duur wil ze wel weer terug. In Polen is alles duurder geworden, maar de economie draait nu ook wat beter. Tekst: Noortje van Schijndel Foto’s: Marlies Dortmans Nieuwe serie in d’n HaDeejer Polen in HaDee ‘Ik wandel graag bij het kasteel’ Sabina Pawliczek
11 | december 2008 U kent ze vast wel, die recepten die ieder jaar steevast op het kerstmenu bij de familie verschijnen. Vaak alleen gegeten met kerst en vaak ook het lekkerst als ze gemaakt zijn door juist die ene oma, neef, dochter of kleinzoon. D’n HaDeejer selecteerde drie van die fameuze recepten: een voor-, hoofd- en nagerecht om de vingers bij af te likken. De koks leggen daarbij even haarfijn uit waarom juist dat recept niet op het kerstmenu mag ontbreken… Foto voorgerecht: René Kuijs Foto hoofdgerecht: Piet van Zutphen HaDee aan de kersttafel: kip-kerrie, eend en chipolata Door Rien de Visser Fruit 12 sjalotten met 40 gr boter goudgeel en karameliseer ze met 2 el suiker. Schenk er 200 ml wildfond, 1 dl kookroom 1,5 dl rode port bij. Voeg 2 el rode bessengelei en 1,5 el roze peperkorrels toe. Laat de saus tot de helft inkoken. Intussen het vel van 2 tamme eendenborstfilets kruislings iets insnijden en ze braden, 8 minuten op de velkant en 4 op de vleeskant. Het kersthoofdgerecht in De Drie Dobbelstenen is klaar. Kerrie mayonaise - Eidooier met mosterd en azijn mengen - Peper en zout toevoegen - Olie druppelend toevoegen en blijven roeren - Als alle olie is opgelost heb je een dikke mayonaise - Kerriepoeder, slagroom, sherry toevoegen en op smaak controleren. Eventueel wat zout en peper toevoegen Kipcocktail: - kipfilet snijden in blokjes van 1 x 1 cm, koken in kipbouillon - Als de kip gaar is deze uit de kippenbouillon halen en koud laten worden - Ananas en perzik fijn snijden en mengen met koude kip en een beetje kerriemayonaise Decoreren: - Sla onder in cocktailglas doen, lepel kerriesaus erop - Op de sla de kipcocktail verdelen, weer 1 eetlepel kerriesaus erop - De kipcocktail garneren met tomaatje, peterselie, gekookt ei In het kader van de “International Award for Young People” heb ik onder begeleiding van Maurice Bissels (chef kok van hotel restaurant de Leygraaf) leren koken. Een van de lekkere voorgerechten was de kipcocktail met kerrie saus. Dit jaar kook ik thuis het voorgerecht voor het kerstdiner. Het hoofdgerecht: tamme eendenborst in De Drie Dobbelstenen Het voorgerecht: kipcocktail met kerriesaus Ingrediënten. Kerrie mayonaise: 30 gram eidooiers, 1 eetlepel azijn, 1 theelepel fijne mosterd, 1,7 dl olie, peper, zout, eetlepel kerriepoeder, ½ eetlepel sherry, 2 eetlepels slagroom Kipcocktail: 350 gram Kipfilet, 3 dl kippenbouillon, perzik, ananas Garnering: Slablaadjes, tomaatje, peterselie, gekookt ei Door PimWillems, recept voor 4 personen >>
Laag Beugt 1a Heeswijk-Dinther Vrijdag: koopavond Dinsdags gesloten T: 0413-292875 I: www.hedimeubelen.nl VANUIT ALLE WINDSTREKEN Net gearriveerd, de mooiste meubelen uit alle windstreken! Zo hebben we authentieke dressoirs uit China en Vietnam, kasten van speciaal hardhout uit India en bijzondere accessoires uit Colombia. Reis af naar Heeswijk-Dinther of ontdek het op www.hedimeubelen.nl Stukadoorsbedrijf Jos van der Pas Heilarensestraat 62 5473 RB Heeswijk-Dinther Tel. 0413-291096 E-mail: josstukadoor@home.nl Voor meer informatie en aanbiedingen: www.beugt.nl Showroom: Retselseweg 2 Heeswijk-Dinther Tel: (0413) 29 62 90 Er zit wel degelijk verschil in houten vloeren Fabricage uit eigen fabriek Bovenlaag 8, 6 of 4 mm massief hout met een onderlaag van 12 mm berkenmultiplex. • Fabricage uit eigen fabriek: naar eigen wens, op maat gemaakt • Houtsoorten: meer dan 25 soorten • Behandeling: olie/was/hardwax/lakken • Extra opties: verouderen/borstelen/roken Nova-Vloer® Werkingsvrije vloer Showroom open: ma t/m vrij 09.00-17.00 uur za 10.00-16.00 uur 0413 29 15 90 www.heerkensinterieurs.nl Laag Beugt 1 Heeswijk-Dinther NAVARONE leverbaar in diverse maten: 204 cm, 234 cm en... maar liefst 279 cm lang.
13 | december 2008 Foto nagerecht: René Kuijs Ongeveer 30 jaar geleden heb ik een cursus fijne keuken gedaan, waarvan chipolata pudding een onderdeel was. Met de feestdagen werd dat meteen uitgeprobeerd thuis. We waren met 6 personen dus had ik de dubbele hoeveelheid nodig, het ging erin als koek. Met de jaren kwamen de partners van de kinderen en daarna de kleinkinderen. Nu zitten we met Kerst met 18 of 20 aan tafel. De formule is inmiddels wel veranderd, elk gezin maakt een gerecht, maar de chipolatapudding is er nog i eder jaar bi j, 30 jaar lang. De bisquits besprenkelen met marasquin [eventueel andere likeur] en laten weken. De melk aan de kook brengen met een 1. suiker en vanille suiker. Het ei splitsen en de dooier uitroeren met 1 l. Suiker, voorverwarmen met wat hete melk. Terug doen in de pan en even tegen de kook laten komen. Van het vuur af de geweekte gelatine hierin oplossen. De slagroom stijf slaan, het eiwit stijf slaan op een bord. Als de vla begint te geleren legt men het eiwit op de slagroom, hier overheen de vla. Luchtig door elkaar mengen. De rozijnen even laten weken in kokend water, uit laten lekken en afkoelen. Door de pudding scheppen. Een gedeelte van de vla in de schaal doen, hierop de stukken lange vingers en hierop weer vla. Het nagerecht: Chipolata pudding In onze Beiers-Brabantse fusionkeuken zorgt Renate met Kerst voor het voorgerecht (soep n.t.b.), ‘Beilagen’ (rode kool, gekarameliseerde spruitjes en knolselderiepuree) en nagerecht (Brusselse appels). Vader bereidt al jaren het hoofdgerecht met eendenborst volgens recept uit een afschreven Margriet van de Openbare Bibliotheek. Daarbij Dornfelder Cuvee van Weingut Schäfer uit Rheinhesssen. In mijn jeugd, toen we op het kasteel samenwoonden met de baron en barones, was gevogelte haast alledaagse kost, niet alleen kip, ook (bastaard) duif of eend. Met Kerst stond, net als bij de baron, meestal kalkoen op tafel of de specialiteit van mijn vader: ‘wijnkonijn’, bereid met wijn van meer dan 50 jaar oud uit de kasteelkelders. Onze tamme eendenborst met port moet die ‘alledaagse’ jeugdherinneringen smakelijk zien vast te houden. Dornfelder Cuvee van Weingut Schäfer uit Rheinhesssen. Ingrediënten. 2 dl. Melk 1 ei 1 dl. Slagroom 1 zakje vanille suiker 40 gr. Suiker 1 l. Marasquin 1 l. Rozijnen lange vingers 3.5 bl. Gelatine Het hoofdgerecht: deel 2 Door Maria Verschuren
De Morgenstond 35 5473 HE Heeswijk-Dinther T. 0413 29 36 63 F. 0413 29 36 69 info@adviesburojanvangerwen.nl www.adviesburojanvangerwen.nl Beton- staal- en houtconstructies Brandpreventie Hadeejer.indd 1 11-04-2006 21:37:38 De Dageraad 15 Van Grunsven-Haerkens C.V. Heilarensestraat 35 5473 RA Heeswijk-Dinther T 0413 - 29 19 80 E info@vangrunsvenhaerkens.nl I www.vangrunsvenhaerkens.nl Sparen - Betalen - Beleggen Hypotheken - Lenen Internet Bankieren wij verzorgen een compleet en modern pakket bankproducten Kom binnenlopen of kijk op snsregiobank.nl Bemiddeling bij aan- en verkoop van onroerend goed Bemiddeling bij huur en verhuur van onroerend goed Taxaties Hoofdstraat 42 5473 AR Heeswijk-Dinther Tel 0413 - 291523 E-mail: info@ketelaarsvanzutphen.nl www.ketelaarsvanzutphen.nl Raadhuisplaza 2a tel.: 0413-296118
Kerstsfeer ’t Kerstgebeure begon bons vruuger al weke vur Kersmis; ons vodder ging dan op pad mè zunnen trekker en kwaam dan trug mè ’n bumke wor altet wel iets òn menkeerde. Hij waar te klein of te groot, teveul koal plekke, takke te lang of un te dik tèkske van bove zod è dè piek d’r nie op paaste. Mar noa wè gejong sto n d’n bom in de goei kamer, en bleef doar tot driejkun ninge. Bove in de ‘muizekast’ stonne stapels mè doze mè spulle die we host nojt gebrùikte. En hillemol aachteròn stonne doze mè spulle die we mar inne keer per joar gebrùikte; de kerstspulle. Benèje ginge de auw kertonne deusk es ope. Nège vèkskes mè gefrommeld pepier en h eel vurzichtig wiere de balle erùt ‘gepeld’. Aander dèuskes zate propvol grèj. De kerstster bevurbild die veur de room moes hange. Of ’n zilverkleurig ‘geval’. Dè moes aalt in de keuke komme hange, onder d’n TL b alk. Vur in d’n bom klèin blinkende kerto nnekes in de vurm van umgekeerde frietzèkskes, mè ’n piepskuim bùlleke derop: de engelkes, ojt nog d ur m’n oudste zus gemakt geleuf ik. En slingers, ojt han we inne héele lange slinger, mè wieperkes de ròn. Keiskòn!. Mar dur de joarre heen wierre ’t zuu tjesòn steeds meer korte slingerkes. Ok mooi! ‘t Kwaam ollemol eve nauw. Wor ik ôk u nnen bal nerhing, d’r waar aalt wel iemes die zin d ettie doar nie goewd hing. Ja, zo ging dè; iedereen hing uurst ’n por balle op, en vervolges ging alleman uurre ònt rommele mè aandermans balle. Tussendur krège we wè drinke en skuimk rans j es , gruweluk zuut. En dan kwame de lempkes. Unne lange sliert stroomdrood, mè puntige gekleurde gloaskes; ès ge d’r inne losdrèjde dan ginge ze gelijk ùt. De lèmpkes moese over d’n bòm worre verdèlt, iets wè eigeluk nie te d oen waar mè al dè grei d’r al in. Esse d’r inhinge moes ons vodder derbè komme um de stekker derin te dauwe; dè waar gin werk vur kèinder. Standaart ’t zelfde; de stekker ging derin en: niks! Gin licht. Alle lempkes moesse oangedrèjd, en dan opins: p ing! Wij zage het licht. “Jaaaa”, riepe wij in koor. Dan de kerststal. ’n Houte geval vol meutel, ojt gefiguurzaagd dur ’n oom. ’n Bietje hoj erin en wè engelehoar en netuurluk de bildjes. Heel vurzigtig wiere de gipse bildjes bildjes ùt de pepierkes gerold. Ge wist nojt wetter vur d’n dag zò komme; ’n skoap of ’t kiendje in de krip. Jozef of Maria of èèn van de driej kunninge. En dan wier d’r kebaal gemakt en alleman ònt trekke òn die bildjes want d’r ware zò ’n por dinger die ie dereen in de stal wò zette. Bevurbild ’t kerstkiendje, wor alles um drèjde. ’n Eer um dè int kisje te zette. E nt allermojste waar de kemeel van de kunning. ’n B iezunder bild; gróót en sierluk opgeskildert. Dè bild makte ’t miste indruk; unnen echte kemeel han we no g nojt gezien. Es de kemeel vur d’n dag kwaam dan skreuwde iedereen de longe ùt z’n lijf, en allema n trok ùt alle macht òn dieje kemeel. Net vurdè o ns vodder ingreep: krak. Geskrokke keek iederee n mekare òn terwijl iemes de nek vaasthiel, en iemes anders de rest vant bist. ’n Minuutje lòtter leek i edereen unne gebroke nek te hebbe; zo hard wier d ’r gejankt. Eigeluk hak dieje kemeel nog nojt gezien mè zunne nek deròn. Totdè ik unne keer prijs ha, bè ’t ùtpak ke. Niemes ha in de gate dè ik opins unnen ollingen kemeel in m’n haand ha. Ik hiel m’n èige stil en kéé k nor ’t geval mè groote oge. Mar ik vont gin gezich t. Zòn bist mè zonne arige lange nek. En krek ès jao rringe bè nun bòm konde zien hoe dik dettie al gep lèkt waar. Ontevrèje keek ik noggis nar ’t bild, ik vie jt ‘m stevig bè zunne nek en: krak. ’t Kerstfist waar komp leet! columnToon Toon Konings 15 | december 2008 Foto’s: Astrid van den Broek
VUURWERK Ook dit jaar maximaal afgevuld tot 500 gram!!! En 100.000 megacelebrationcrackers!!! Alles nu al te zien in ons agrarisch warenhuis. Nu bestellen en afhalen op 29, 30 en 31 december. BESTELLINGEN ook op www.cvanlieshout.nl C. van Lieshout & Zn. BV Meerstraat 32 • Heeswijk-Dinther tel. 0413-291403 69774 dinsdag
17 | december 2008 Ingezonden Kerstgedachte door Harrie Droesen Ik had afgelopen Sinterklaas een kerstboom cadeau gekregen, compleet met kluit, stal, en de gebruikelijke ornamenten. Ik vond het helemaal niks, maar heb hem toch opgetuigd. Het was de eerste keer dat ik er een in huis had staan. Ja, u leest het goed: “had”. Want toen ik een keer thuiskwam, lag er wat kapot glas van een kerstbal op de inrit. Ik dacht nog: “Er mag dan te weinig sneeuw zijn voor een goed sneeuwballengevecht, maar dat is nog geen reden om kerstballen te gebruiken”. Even later zag ik dat er ingebroken was. Toen ik binnen kwam, bleek dat de gehele kerstboom weg was, samen met de stal, een tulband uit de koelkast en een paar flessen drank. Verder was er niets weg. Mijn conclusie is dat de inbreker heel graag thuis een gezellige kerst heeft, maar uit een vredelievende kerstgedachte verder niets heeft weggehaald. Opvallend is dat de schapen, de os en de ezel niet gestolen zijn. Ik vermoed dat hij niet van huisdieren houdt of lid is van de partij voor de dieren. Mocht u ergens op bezoek zijn en een kerststal zonder dieren aantreffen, dan verzoek ik u om contact op te nemen. Ik wil de inbreker graag persoonlijk bedanken en vertellen dat hij alles (behalve de drank) mag houden. Want de hele zooi kan me sowieso gestolen worden. De kerk van Dinther is een plek van samenkomst voor alle bewoners van Dinther. Vooral met Kerstmis is het een plek waar mensen samenkomen voor bezinning. Na 129 jaar heeft deze kerst toch wel iets speciaals. De kerk is van buiten gerenoveerd, maar ook van binnen is heel veel verbeterd. Prachtig schilderwerk, dat harmonisch combineert met de bestaande gewelven. De verlichting is sfeervol, maar ook in deze tijd van hoge energieprijzen zeer uitgebalanceerd. De verwarming is geoptimaliseerd, het middenpad is verbreed etc. Omdat de kerk een rijksmonument is, is de restauratie aan de buitenkant voor 70% gesubsidieerd. De kosten van de renovatie van de binnenkant moet zonder enige vorm van subsidiëring opgebracht worden. Omdat de kerk een markant Dinthers monument is willen wij daarom een beroep doen op alle Dinthernaren. Op zaterdag 17 januari 2009 zullen wij een brief op alle adressen in Dinther bezorgen, waarin wij de obligatie-actie aan u uitleggen. Op zaterdag 24 januari 2009 komen wij op alle adressen vragen of men aan de actie wil deelnemen. Wij bevelen de actie bij u van harte aan en hopen op veel positieve reacties op zaterdag 24 januari. OPROEP Wie heeft er nog foto’s die gemaakt zijn in de tijdsspanne 1965-1968 toen er sprake van was dat Heeswijk en Dinther samengevoegd werden. Ik schrijf hierover een groot artikel dat in januari in dit blad verschijnt. Reacties vóór 6 januari graag naar Riet Mariën, tel. 292155. Met vriendelijke dank. Kerstmis in de geheel gerenoveerde kerk in Dinther Spreuk van de maand Een beetje kunstkerstboom gaat langer mee dan Ter Weer Heb je iets leuks te melden of wil je je mening kwijt over een van onze artikelen. Schrijf een brief of mail dan naar de HaDeejer... Niels Craanen smid van beroep en lichttechnicus bij kantlijn Foto: Kirsten van der Heijden door Joost Jansen o.praem. HaDeekupke
De eerste dagen van zijn leven bracht hij door in een Huis van Bewaring. Nee, niet omdat Wim van Meijgaarden (63) al piepjong met justitie in aanraking was gekomen. “Ik ben ter wereld gekomen in het Betlehem Ziekenhuis in Den Haag, in maart 1945. De wijk waarin dat ziekenhuis stond, werd bij vergissing gebombardeerd door de Britten, waarbij veel doden zijn gevallen. De overlevenden, onder wie ik, werden geëvacueerd naar het Huis van Bewaring, omdat daar nog bedden stonden.” Van Meijgaarden groeide op in een rooms-katholiek gezin met vier broers en een zus aan de rand van Den Haag. “We keken uit over de polder, die pas veel later is volgebouwd. De schapen liepen voor ons rijtjeshuis.” De eerste drie kinderen van het gezin waren relatief snel achter elkaar ter wereld gekomen. “Zo snel dat de pastoor mijn ouders na het derde kind een boekje gaf over periodieke onthouding. Hoe anders was dat in Brabant vroeger”, lacht Van Meijgaarden. “Toch zijn er bij ons daarna dus nog drie kinderen bij gekomen.” Handel Hoewel Van Meijgaarden voor een geestelijk leven zou kiezen, is het geloof hem nooit opgedrongen. “Wij gingen wel elke week naar de kerk, maar mijn vader was geen fanatieke katholiek of devotionele mens die vaak kaarsen brandde.” Aanvankelijk dacht hij dat zijn toekomst in de handel lag. Na de mulo volgde hij de middelbare handelsschool. In Leidschendam kreeg hij emplooi bij een marketingbureau, maar hij merkte dat zijn hart er niet lag. “Wat voor product je verkoopt doet er niet toe, als je het maar verkoopt. Het gaat om geld verdienen.” Van Meijgaarden wilde iets anders met zijn leven. In Den Haag inspireerden de Kleine Broeders van Jezus hem. “Via hen ging ik naar de kloostergemeenschap van de Sacramentijnen in Nijmegen, waar ik in 1968 toetrad. Daar ben ik aan de slag gegaan als schoenmaker. Wij maakten op ambachtelijke wijze slippers voor de paters. Daarna ben ik ook als tuinman voor de Sacramentijnen aan het werk gegaan, maar ik heb wel meteen een motormaaier aangeschaft! Door mijn achtergrond werd ik al vrij snel de econoom van de broeders.” De pater erkent dat hij wel eens kort is weggelopen, omdar hij twijfelde over zijn roeping. Die twijfel werd omgezet in vastberadenheid om te blijven. Tot op de dag van vandaag is hij lid van de congregatie, die haar bakermat in Frankrijk heeft. Een land waar hij dol op is en waar hij onder de indruk is van de huidige vernieuwingen in de kerk, mede dankzij de Sacramentijnen. “Soms bouwen ze daar zelfs tribunes in de kerk om genoeg plaats te hebben.” Beleving Later ging hij theologie studeren in Nijmegen en Heerlen, met als specialisatie catechese en catechetiek. Hij werd leraar Hij vervaardigt zelf likeurtjes, neemt graag de pen ter hand en pingelt een behoorlijke noot gitaar. Bovenal is Bourgondiër pur sang Wim van Meijgaarden (63) een rooms-katholieke geestelijke, tot voor kort vicaris-generaal van het Bossche bisdom. Totdat de bisschop hem de laan uitstuurde, wat hem danig teleurstelde. Hij woont al bijna tien jaar in de Dintherse pastorie. “Of ik blijf? Dat weet ik nog niet.” Tekst: Tom Vos Foto’s: René Kuijs ‘We keken uit over de polder, de schapen liepen voor ons rijtjeshuis’ 18 | december 2008 met pater Wim van Meijgaarden Bourgondiër, duizendpoot en bruggenbouwer HaDeeinterview
19 | december 2008 catechese en catechetiek op de pabo en leraar ethiek in het Radboud ziekenhuis. Ook al loopt het tegenwoordige kerkbezoek terug, Van Meijgaarden heeft vertrouwen in de toekomst van de kerk.“Alle kloosterorden zijn ontstaan vanuit persoonlijke inspiraties, als antwoord op bepaalde noden in die tijd. Mensen zullen altijd weer geïnspireerd worden. Je moet ze het geloof wel laten beleven. Beleving is essentieel.” In 1979 werd Van Meijgaarden in Nijmegen tot priester gewijd, waarna hij het pastoraat Brakkestein onder zijn hoede kreeg. “Wij hadden een kerk met 1200 plaatsen. Toen al veel te groot voor zo´n wijk en nu zeker, omdat nog maar 4 procent van de katholieken elke zondag naar de kerk gaat. Dat er overal kerken sluiten, is onontkoombaar; er zijn er simpelweg te veel gebouwd.” In 1995 vroeg bisschop Ter Schure hem vicaris te worden bij het bisdom in Den Bosch. “Onder de indruk dat ik directeur was van een spiritueel centrum dat ik had opgezet in Nijmegen, wilde hij me graag inlijven. Als je gevraagd wordt, doe je dat, maar ik zei wel dat ik er nooit tussen zou passen. De bisschoppelijke staf heeft een heel andere smoel dan ik, gaf ik aan. Ter Schure keek me verbaasd aan omdat hij het woord ‘smoel’ niet kende.” Geestdriftig Toen pastoor As in 1999 uit Dinther vertrok, vroeg bisschop Hurkmans Van Meijgaarden de pastorie in Dinther te betrekken, een mooie plek dichtbij Den Bosch. Hij knapte het interieur van het achttiende-eeuwse pand geestdriftig op, waarbij de monumentale tegelvloeren in keuken en hal weer onder de tapijttegels werden ‘teruggehaald’. “Ik ben toen ook pastoor geworden in Dinther, met de norbertijn Joost Jansen als kapelaan. Later zijn de rollen omgekeerd, omdat pastoor en vicaris van de bisschop moeilijk te combineren zijn. Nu ondersteun ik juist pastoor Jansen, die op de abdij van Berne woont.” Van Meijgaarden mag beschouwd worden als een tactvolle bruggenbouwer tussen abdij en bisdom, twee instituten die geregeld een andere koers varen op geloofsgebied. “Inderdaad, ik werkte enerzijds voor het bisdom, anderzijds werkte ik samen met de abdij en pastoor Jansen die ook deken was geworden. Voor mij heeft dit nooit tot problemen geleid”, aldus Van Meijgaarden die over een grote dosis inlevingsvermogen beschikt. In 2004 werd hij vicaris-generaal en daarmee eerste plaatsvervanger van de bisschop. In juli van dit jaar werd hij echter plotseling, samen met vicaris Schröder de laan uitgestuurd omdat Hurkmans verjonging in zijn staf wilde. “De bisschop wilde niet immer met dezelfde mensen blijven samenwerken. Al heeft hij het recht, het was wel een klap in mijn gezicht. Schröder, Hurkmans en ik vulden elkaar precies aan. We konden goed samenwerken.” Verschilt Van Meijgaarden qua koers veel van Hurkmans? “Ik sta misschien anders tegenover de beleving van mensen. Bij mij zijn ook nooit conflicten ontstaan over bijvoorbeeld het houden van uitvaarten. Je kunt rekening houden met de beleving van iemand zonder afbreuk te doen aan waar de kerk voor staat.” Van Meijgaarden praat het liefst met mensen als hij ze heeft uitgenodigd voor een etentje dat hij zelf bereidt. Hij is een begenadigd kok en geniet als zijn gasten smullen en zijn zelf gemaakte likeurtjes, waarbij de frambozendrankjes uit eigen tuin favoriet zijn, appreciëren. “Er zijn wel eens zaken waarvan je denkt: daar motte we doorheen. Als je samen eet, is de sfeer ongedwongen en kun je veel bereiken.”, is zijn motto. Autodidact Van Meijgaarden mag ook graag een liedje spelen op zijn gitaar. Vaak gebruikt de pater, een autodidact, het instrument om het ijs te breken of cachet te geven aan een sacrament. Alsof het niet genoeg is, is Van Meijgaarden ook hoofdredacteur van het religieuze tijdschrift Opbouw, kerkelijk assistent van Kerken in Nood en zit hij in het bestuur van de katholieke omroep RKK en de bisschoppelijk mediacommissie. Jaarlijks organiseert hij daarnaast spiritualiteitsreizen voor kleine groepen naar Frankrijk en hij reist een paar keer per jaar als bestuursvoorzitter van de Nederlandse Bedevaart voor Zieken naar Lourdes. Vormde zijn ontslag in juli een deceptie, zijn benoeming in september tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau was een gedenkwaardige opsteker. Het mooiste vond hij de woorden vanuit de Dintherse gemeenschap dat men hem bij het dorp vond horen en hem niet kwijt wilde. “Ik voel mij zelf ook thuis in Dinther, maar Heeswijk vind ik ook leuk. Het maakt geen verschil waar ik de mis verzorg. Als ik wel eens in Heeswijk ben, plaag ik ze dat ze vanuit Dinther worden bediend. Maar in Dinther worden ze door Jansen juist vanuit Heeswijk bediend”, lacht hij. Of hij in de Dintherse pastorie blijft wonen, is ongewis. Hij zou wel willen, maar het hangt af van zijn nieuwe functie. “Waarschijnlijk wordt dat een bestuurlijke functie maar er is nog geen besluit genomen.” ‘Ik sta misschien anders tegenover de beleving van mensen’
Micro-Dermabrasie Een nieuwe zeer effectieve behandelmethode voor huidproblemen Gouverneursweg 6A - 5473 AP Heeswijk-Dinther - [T] (0413) 29 32 78 [I] www.huidverzorgingssalonmarja.nl Huidproblemen? Rimpels Acne Huidvlekken Littekens Dofheid Huidveroudering Teveel zonlicht DE SPEELMAN HERBERG
21 | december 2008 Meiden van ‘Op-Maat’ zingen voor Katutura Driekoningen, geef mij een nieuwe hoed Het gaat bij ‘Op-Maat’ niet om een nieuwe hoed, maar om een school. Het goede doel waar ze voor zingen is de stichting Vrienden van Katutura. Katutura betekent letterlijk ‘plaats waar je niet wilt wonen’ en is een achterstandswijk in Windhoek, de hoofdstad van Namibië. Tineke van Berlo en Thom Spit zijn daar twee jaar naar toe als vrijwilliger en er moet een nieuwe school gebouwd worden. De meiden van het jeugdkoor vinden het een leuke actie om daar geld voor in te zamelen. Enthousiast Volgens bestuursleden Marjanne van Helvoort en Linda van der Velden vormen de 21 meiden van ‘Op-Maat’ een heerlijke enthousiaste club. Het koor doet regelmatig gezinsvieringen en oefent nu de kerstsamenzang met Vivace, onder anderen liedjes uit de musical Joseph. Elk jaar wordt er een musical opgevoerd en gaat men ook samen op kamp. De meiden zijn tussen de 8 en 14 jaar. Men is driftig op zoek naar nieuwe leden, en wil ook graag wat jongens bij het koor. Wie geen lid is, maar wel mee wil zingen op 6 januari, kan zich melden bij Peter Smulders, tel. 0413-292169. Zie ook de website jeugdkooropmaat.nl. En dan lekker verkleed samen zingen tussen 5 en 7 uur ’s avonds. Hopelijk is het mooi weer en worden er veel euro’s verdiend voor de nieuwe school. Met dit lied ging men (vroeger) langs de deur op 6 januari. De leden van jeugdkoor ‘Op-Maat’ Heeswijk zingen andere liederen als ze met Driekoningen langs komen. Ze hebben namelijk eigen teksten gemaakt op bekende melodieën en die onder leiding van dirigent Peter Smulders ingestudeerd. In groepjes van drie gaan ze verkleed langs de deuren en posten bij de supermarkten en restaurants en overal waar het druk is in het centrum. En hopen veel euro’s op te halen. Tekst: Ad van Schijndel Foto’s: Astrid van den Broek Nieuwe stichting: Bogota zonder honger In Bogota, de hoofdstad van Colombia, hebben Jeanette en Evert Heerkens een bestaande gaarkeuken voor straatkinderen, die gedreigd werd met sluiting, geheel gerenoveerd en uitgebreid van 80 naar 280 kinderen. Een gehele wijk hebben zij onder hun hoede, met de juiste mensen die daar het eten verzorgen, les geven en in de vrije tijd voetbaltraining geven. Het resultaat is dat er nu 12 voetbalteams zijn en Theo Lucius de ambassadeur is. Ook wordt er muziekles gegeven zoals blokfluit, keyboard en gitaar. Hieraan is Marco V. verbonden als ambassadeur. Omdat het aantal kinderen te groot werd heeft Jeanette besloten er een stichting van te maken, die alleen met hulp van mededonauteurs kan blijven bestaan. Hiervoor werd op 2 december j.l. een veiling gehouden in de Toren die zeer succesvol was. Belangstellenden kunnen zich opgeven als donateur van deze stichting. Door middel van nieuwsbrieven worden de donateurs op de hoogte gehouden van alle ontwikkelingen die er plaats zullen vinden. Het banknummer is 1411.93.425. Voor meer info: www.bogotazonderhonger.nl
22 | december 2008 In 1998 besloot een groep Bernhezer boeren, samen met het ZLTO Bernheze, om te proberen hun eigen mest- en milieuprobleem op te lossen en daardoor onafhankelijk te worden van de beperkende wet- en regelgeving. Ze begonnen met zo’n 70 leden, die een bijdrage leverden om in een eerste ronde een onderzoek te starten naar oplossingen. Gekozen werd voor een fabriek, waar mest wordt omgezet in elektriciteit. Uiteindelijk bleven er 24 boeren over, die samen 1,6 miljoen euro investeerden (40% van de financiering is eigen vermogen, de resterende 2,5 miljoen is geleend van de Rabobank) waarmee ze in 2008 een fabriek konden openen die 80 ton mest per dag kan verwerken en daarmee 2.500 gezinnen van stroom kan voorzien, ongeveer de gezinnen van heel Heeswijk-Dinther. Een van de initiatiefnemers en thans bestuurslid van de stichting Duurzaam Landleven Bernheze (DLB) (die stichting is de eigenaar van de fabriek) is Herman Krol uit Dinther, varkensboer. Met hem had de HaDeejer een gesprek. Duurzaam De manier waarop deze initiatiefnemers hun problemen oplosten, is kenmerkend voor het begrip duurzaamheid. 1. Er is een economisch probleem: afvoeren van mest kost ongeveer € 24,-- per m3. Een boer als Herman Krol heeft ruim 2.500 m3 mest per jaar. Tel uit je kosten! Piet van Schijndel (60) Het is voor mij wel een moment van bezinning maar niet uitgebreid. Ik ga wel naar de nachtmis, maar als het niet uitkomt, dan sla ik over. Bij mij thuis was het vroeger wel een familiegebeuren, in mijn eigen gezin is dat minder. De kinderen hebben dan vaak de ruimte en de kans om op vakantie te gaan en zijn er met kerst dus niet altijd bij. Ria van Lankveld (65) Voor mij echt wel! Voor mij is het echt een feest om met familie, kinderen en kleinkinderen te vieren. Ik ben ook nogal betrokken bij het kerkelijke gebeuren. Ik help mee in diensten; er is altijd wel iets te doen. Het is een drukke, maar ook een leuke tijd en het geeft me een goed gevoel. Dat is denk ik zo bij alle mensen voor wie kerst net wat meer is. Gabriel Exel (77) Het is voor mij geen feest van eten en drinken, wel een religieus feest. Ik geef daar vorm aan door alle diensten in de abdij van Berne bij te wonen en thuis heb ik een kerststalletje staan en wat versieringen aangebracht. Het is meestal ook een moment om familie en vrienden te ontmoeten. Dit jaar komt mijn zoon over uit Engeland. Dorpspraat vanaf de markt: Al vele jaren wordt er gesproken van het Brabantse mestprobleem. In milieukringen hadden (en hebben) de Brabantse boeren geen goede naam wegens vervuiling door mestoverschotten en stankoverlast. De overheid stelde en stelt steeds meer beperkingen voor de bedrijfsvoering om het milieu te beschermen. Daardoor werden de boeren steeds meer afhankelijk van wat er van hogerhand nu weer werd bedacht aan bijvoorbeeld meststoffenwet, geurcirkels en stikstofemissie. Tekst: Anita Jacobs Foto: Piet van Zutphen Tekst: Bart van Schijndel Foto’s: Kirsten van der Heijden Vierentwintig boeren voorzien heel Heeswijk-Dinther van stroom Bernhezer boeren brengen duurzaamheid in praktijk Herman Krol op het dak. Het controleren van restproducten.
23 | december 2008 2. Er is een milieuprobleem: teveel meststoffen in ons milieu is schadelijk voor flora, fauna en de gezondheid van de mens. Mest zelf is geen milieuprobleem. Daarom heeft de overheid strenge maatregelen genomen om te zorgen dat die mest niet zomaar en in grote hoeveelheden in ons milieu terecht komt, maar gedoseerd en op de juiste plaatsen. 3. Er is een maatschappelijk probleem: door de milieubelasting, maar ook door de stank in het buitengebied daalde de acceptatie van de bio-industrie door de burgerij naar een dieptepunt. Herman Krol c.s. lossen door hun fabriek deze drie problemen op en verdienen daar ook nog geld mee, als het goed is. Daarmee scheppen ze een duurzaam systeem. Hoe werkt het systeem? De 24 deelnemers aan het project kunnen intekenen voor de levering van een bepaalde hoeveelheid mest. Dat verschilt van boer tot boer. Krol levert vrijwel alles aan de fabriek, maar er zijn ook boeren die bijvoorbeeld maar de helft van hun mest leveren en de rest elders kwijt kunnen. Voor die levering betalen zij een prijs per geleverde m3, conform de marktprijs. Naast die aangevoerde drijfmest moet er ook nog droge stof verwerkt worden. Van deze producten wordt biogas gemaakt en met dat biogas wordt elektriciteit opgewekt. Die elektriciteit wordt verkocht aan Nuon. De inkomsten van de fabriek zijn dus: • De prijs die de boeren betalen voor de aangevoerde mest; • De verkoop van elektriciteit aan Nuon; • Subsidie van de overheid voor het produceren van groene stroom. De kosten die moeten worden gemaakt zijn: • De afvoer van de restproducten van de fabriek; • De kosten die moeten worden gemaakt om de fabriek te laten werken; • De financiering. De verwachting is dat binnen enkele jaren, bij een normale tot gunstige marktontwikkeling van de stroomprijs, het bedrijf renderend zal zijn, ook voor de investeerders. Hoe werkt de fabriek? Stap 1: Een vrachtwagen met drijfmest komt het bedrijf binnen en rijdt een overdekte hal binnen met een weegbrug. Daar kan hij wegen, een slang aansluiten en de mest aftanken in een ondergrondse put. Daarnaast zit een andere slang, waarmee hij de vergiste mest (het restproduct van de fabriek) kan inladen. Stap 2: De vergisting van de drijfmest gebeurt door bacteriën. Die moeten gevoed worden. Daarom worden 24 keer per dag maïs (4%-5%), afgekeurd diervoer, droge kippenmest, graan e.d. toegevoegd als voer voor de bacteriën. Die zorgen dan voor de vergassing. Stap 3: Deze vergassing gebeurt in vijf vergisters met een capaciteit van 650 m3. Het vrijkomende gas wordt opgeslagen in de koepels. Stap 4: Met het gas wordt een grote motor met daaraan gekoppeld een dynamo in werking gezet. Die installatie produceert zoveel stroom, dat 2.500 gezinnen een jaar lang van stroom kunnen worden voorzien. Stap 5: De resterende mest wordt gehygiëniseerd. Dat wil zeggen de mest wordt een uur lang tot 70 graden verhit, zodat de bacteriën afsterven. De mest heeft nu zijn werk gedaan en kan worden gebruikt voor bemesting van het land. Stap 6: Deze laatste stap is nog (nabije) toekomst. Hij houdt in dat de mest die overblijft nog eens wordt verwarmd, gedroogd en zo ingedikt. Van 36.000 ton drijfmest blijft er dan uiteindelijk 4.000 ton bruikbare minerale mest over en een hoeveelheid schoon water. Dit indikkingsproces kan worden uitgevoerd met de restwarmte van het huidige proces, die nu alleen nog maar de buitenlucht in Dinther opwarmt. Als dit kan is er het uiteindelijke doel - totaalverwerking van mest – bereikt. Tien jaar heeft deze groep ondernemers gewerkt, plannen gemaakt, energie en geld gespendeerd (alleen al 250.000 euro is er besteed om de nodige vergunningen rond te krijgen), vergaderd, tegenstand overwonnen, procedures gevoerd tot aan de Raad van State toe. Maar uiteindelijk hebben ze toch gekregen wat ze wilden: een duurzame en hopelijk rendabele oplossing voor een probleem van hen zelf, maar ook van de maatschappij. 25 September 2008 is de fabriek geopend en er wordt nu al gesproken over een verdubbeling van de capaciteit medio 2009. Hans van den Reek (37) Het is wel wat meer natuurlijk. Het is ook gezelligheid, sfeer in huis, lekker eten en een paar cadeautjes onder de boom. Maar het is ook geld verdienen, de kassa laten rinkelen. Het is voor ons de drukste en de beste tijd van het jaar. Zodra de Sint weg is, begint de drukte. De kerstdagen zijn voor mij ook echt een moment om uit te rusten. Debby Huyden (20) Aangezien ik op de Pabo zit, is kerst vooral ook vieren met elkaar. Ik ben zelf niet zo spiritueel, maar ik houd er wel van om gezellig met zijn allen samen te zijn. We vieren het kerstfeest om en om. Het ene jaar vieren we het alleen met het eigen gezin en het andere jaar vieren we het met familie. Cecile Dekker (57) Ja, voor mij is kerst veel meer. Kerst is voor mij de komst van het kleine kindje Jezus die vrede en licht meebrengt. Tijdens de kerstdagen zijn we ook met familie bij elkaar en gaan we naar de kerk. Kerst is voor ons toch wel iets speciaals. Is kerst voor jou meer dan alleen eten en drinken?
www.hadeejer.nlRkJQdWJsaXNoZXIy MjU2Mzc=