Uitgepaft? Nummer 6 Jaargang 5 juni 2008
Heilige Stokstraat 8a 5473 GL Heeswijk-Dinther T. 0413 - 293 400 / 06 - 51514799 F. 0413 - 294 085 info@hinzenautos.nl Prijs inclusief APK, beurt en 3 maanden garantie. Geen inruil, aantrekkelijke korting. Maandag t/m vrijdag: 09.00 - 19.00 uur Zaterdag: 09.00 - 17.00 uur www.hinzenautos.nl
Oranje Voorwoord Heeft de daverende start van het Nederlands elftal op het EK een mooi vervolg gekregen? Of zijn alle oranje vlaggetjes, slingers, pruiken en hoeden inmiddels weer opgeborgen en regeert de waan van de dag weer? Ten tijden van het schrijven van dit voorwoord moet Oranje de kwartfinale nog spelen en is heel HaDee, net als de rest van Nederland, in een euforische stemming. Gek, gekker, gekst lijkt het motto. Eigenlijk is het best een beetje zielig voor al die geslaagden die na lang zwoegen hun diploma hebben gehaald. De vlaggen die ze buiten hebben gehangen steken maar magertjes af tegen al dat oranjegeweld. Terwijl zij ook een prestatie van formaat hebben geleverd. Daarom in deze HaDeejer uitgebreid aandacht voor enkele schoolverlaters die het felbegeerde papiertje gehaald hebben. Zij vertellen over hun middelbare schooltijd, het examen en over hun verwachtingen voor de toekomst. Dat doen ook enkele leerlingen van Bernrode in de laatste aflevering van onze serie over dit gymnasium. Doemt meteen de vraag op of ‘de jeugd van tegenwoordig’ eigenlijk nog rookt? Zij maken het niet meer mee, in rokerige kroegen aan de bar zitten, want vanaf 1 juli is het verleden tijd en moeten de rokers buiten gaan staan. Wij vroegen de kroegeigenaren in HaDee hoe zij nu eigenlijk over het rookverbod denken, en vooral ook, wat ze ermee gaan doen. Het enige dat duidelijk is, is de onduidelijkheid over het rookverbod in de horeca. Enne, mocht Nederland de finale halen: diegenen onder ons die hun nervositeit enkel met nicotine in bedwang kunnen houden: er mag gerookt worden in de kroegen de 29ste. Nog wel.. Veel leesplezier De redactie Colofon D’n HaDeejer, maandblad voor inwoners van Heeswijk en Dinther Redactie: Annemieke van der Aa René Kuijs Tonny van Liempt Jacques van der Meijden Harry Mikkers Ad van Schijndel Noortje van Schijndel Medewerkers aan dit nummer: Hanneke van Dartel Robert Deckers Kelly Dortmans Henk Habraken Anita Jacobs Marko Konings Toon Konings Peter Kriele Miranda Kroos Hans Manders Riet Mariën Cathelijn van der Meijden Jeroen de Mol René van der Pas Bart van Schijndel Jan Schuurmans Wim Smits Tom Vos Michel van de Wetering Vormgeving: Antje van Deursen Corina Gloudemans Carlijn van der Steijn Monique van de Ven Fotografie: Astrid van den Broek Marlies Dortmans Kirsten van der Heijden Trudy van de Wetering Piet van Zutphen Kopij/informatie: Uiterste inzenddatum: 10e van de maand E-mail: redactie@hadeejer.eu Advertenties: Uiterste inzenddatum: 17e van de maand E-mail: advertentie@hadeejer.eu Bel Harry Mikkers: 06-53222239 Vragen over bezorging: Bel Toon Konings 06-53584742 Jaarabonnement niet-inwoners: € 36,00 incl. verzendkosten Druk: Drukkerij Berne, Heeswijk Oplage: 3250 stuks D’n HaDeejer is een uitgave van Stichting Dorpsnieuws. Niets uit deze uitgave mag worden over-genomen zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. 6 3
Drie keer de beroemde berg uit de Tour de France de Alpe d’Huez beklimmen. Op één dag. Voor het goede doel. Dat was op 5 juni de uitdaging voor Jac van Zeeland (31), senior Beleggingsspecialist van Rabobank Bernheze Maasland en Jeroen van Zwieten (34), accountmanager Private Banking. De organisatie van de grote klim lag in handen van de stichting Alpe d’HuZes. Opgericht in 2006, ter nagedachtenis aan mensen die aan kanker zijn overleden en ter inspiratie voor mensen die er tegen vechten. “Je grenzen verleggen. Sterk zijn. Oerkrachten losmaken. Mensen die aan kanker lijden doen niet anders. En kunnen ook niet anders. Zij moeten door, of ze willen of niet. Ze moeten vechten, elke dag opnieuw. Opgeven is voor hen gewoon geen optie.” Gezamenlijk doel: drie miljoen euro ophalen voor het Koningin Wilhemina Fonds voor Kankerbestrijding. Rabobank Actief Betrokken! Jac en Jeroen maken deel uit van een Rabobank team, bestaande uit achttien medewerkers van verschillende Rabobanken, die zichzelf tot doel hadden gesteld om samen 100.000 euro aan sponsorgeld op te halen. “In april hadden we die doelstelling al gehaald. Super.” In hun activiteiten om sponsorgelden binnen te halen zijn ze volop gesteund door hun collega’s van het team Private Banking. “Binnen Rabobank bestaat het initiatief Medewerkers Vrijwilligerswerk. Dat betekent dat ieder team een uitdaging aangaat voor een goed doel. Daarom hebben collega’s gekozen zich mee in te zetten voor het project Alpe d’HuZes. Zo hebben ze er voor gezorgd dat de opbrengsten van een sponsorloop van een basisschool, geheel ten goede kwamen aan dit project.” Vorige week reisden Jac en Jeroen af naar Frankrijk, om hun doelstelling te verwezenlijken. Jeroen is uiteindelijk 6 keer boven gekomen en Jac 4 keer. Zij vertellen: “Een uitzonderlijke prestatie die ons beiden tot de grenzen van ons kunnen heeft gedreven. Onbeschrijflijk is het gevoel om deze berg te overwinnen, met honderden toeschouwers langs de kant van de weg om ons vooruit te schreeuwen!” & & Heeswijk Dinther uw bank Rabobank Bernheze Maasland Bankwinkel Heeswijk-Dinther Plein 1969, 1 5473 CA Heeswijk-Dinther Het is tijd voor de Rabobank. Rabobank Actief Betrokken: Alpe D’HuZes: “Opgeven is geen optie” “Onbeschrijflijk is het gevoel” Rabobank Bernheze Maasland staat midden in de samenleving. Dichtbij en betrokken. Actief zijn op het maatschappelijke vlak past bij de oorsprong van de Rabobank. Maar wij willen als Rabobank niet alleen nog meer betrokken en dichtbij raken, maar ook een partner zijn. Wij proberen mensen samen te brengen, voordelen te behalen op het gebied van (leef )milieu, natuur en landschap, om ú te helpen uw leefomgeving aangenamer te maken. Om dit mogelijk te maken wil de Rabobank lokale projecten en initiatieven ondersteunen door diverse fondsen. Eén daarvan is het Coöperatief Dividend. Jaarlijks stelt Rabobank Bernheze Maasland een deel van de winst beschikbaar voor dit fonds om te helpen uw woon- en leefomgeving aangenamer te maken. Voor 2008 gaat het om een bedrag €80.000,-. Criteria Heeft u een innovatief idee dat een meerwaarde heeft voor ons werkgebied? Nu is het uw kans om ideeën om te zetten in resultaat. De Rabobank daagt u uit om een innovatief voorstel in te dienen. De aanvraag moet worden ingestuurd vóór 1 augustus 2008. Voor ondersteuning door het fonds dient het project natuurlijk wel aan enkele criteria te voldoen. Deze criteria en het aanmeldingsformulier vindt u terug op www.Rabobank.nl/BernhezeMaasland of kunt u opvragen bij de bank. Inschrijving Coöperatief Dividend 2008 is gestart Advertorial
5 José van Til (Elsie) “We hebben ons aangesloten bij 500 andere horecaondernemers voor een kort geding tegen het verbod, dat op 1 juli zal dienen.We zijn benieuwd naar de uitspraak. We vinden het verbod voor een café als het onze waardeloos. Op dit moment hebben we nog geen speciale aanpassingen gedaan. We weten ook niet exact waar we aan moeten voldoen; we hebben geen regels ontvangen en moeten het zelf maar uit de krant en dergelijke halen. Per 1 juli mag er in ons café nog wel gerookt worden. In de zaal zal het dan rookvrij zijn, en de mensen in het café mogen dan niet bediend worden. We hebben veel klanten van 60 plus. Als we tegen hen moeten zeggen dat ze buiten moeten roken, dan komen ze niet meer.” Jeroen van de Broek (De Toren) “We hebben overlegd met verschillende ondernemers uit HD en die weten ook niet precies wat te doen. Daarom doen we voorlopig nog even niets.We hebben in elk geval alvast een terras. Ook Horeca Nederland verschaft ons op dit moment geen duidelijkheid. Het is wel duidelijk dat er binnen niet gerookt mag worden. Maar waar dan wel, en waar die ruimtes dan precies aan moeten voldoen, is allemaal onduidelijk. Het schijnt dat je op bepaalde terrassen ook niet mag roken, wij weten het niet precies. We wachten af. Wel las ik in de krant van de extra controles en de hoge boetes; dat is te gek voor woorden. Het is niet leuk meer dat je als ondernemer opeens met een hoop regeltjes te maken krijgt. Dat je in bepaalde openbare gelegenheden niet meer mag roken, oké. Maar gewoon in een donkerbruin café ‘auverwetst’ een potje bier drinken en een sigaretje mag niet meer, en dat is jammer.’ Vervolg op pagina 9. Om in de pas te lopen met de Europese regelgeving zal op 1 juli een rookverbod in cafés ingesteld worden door de minister van volksgezondheid Ab Klink. Het rookverbod zorgt voor veel discussie. Met name de uitzondering op de regel: de rookruimten, en waar deze aan moeten voldoen. Op het terras mag gerookt worden maar er wordt op dit moment gewerkt aan aanvullende maatregelen om het roken op overdekte terrassen en onder zonweringen ook te verbieden. De VWA (Voedsel en Waren Autoriteit) zet in ieder geval vanaf 1 juli tweehonderd mensen in die gaan controleren op naleving van het rookverbod. Een eventuele boete kan oplopen tot 2400 euro en komt voor rekening van de eigenaar. We vroegen enkele caféhouders in HaDee naar een reactie. ‘Als er behoefte was, zouden er toch al lang rookvrije cafés zijn’? Uitbaters van cafés in HaDee niet blij met rookverbod per 1 juli Foto’s: René Kuijs
www.bloofoon.nl Tevens uw badkamerspecialist. Vraag naar onze showroomkaarten voor Wychen, Eindhoven of Zaltbommel Schoolstr 6 - 5473GE Heeswijk-Dinther Tel: 0413-291695 - Fax: 0413-293642 HDM Draaikasten Op maat gemaakt berloo@hetnet.nl HOOFDSTRAAT 39 5473 AN HEESWIJK-DINTHER TEL. : 0413-291745 B L O E M S I E R K U N S T
Import over HaDee In deze rubriek laten we ‘immigranten’ aan het woord over hun wel en wee te Hadee. Deze keer gingen we op bezoek bij Bart (33, geboren te Eindhoven) en Nynke (33, geboren te Harderwijk) Terlunen. Ze hebben twee dochters, Avine is twee jaar en Yfke zes weken. Ze wonen sinds maart 2007 in de Donkeren Dijk op nummer 5. Bart is directeur human resource (personeelszaken) bij NXP, gevestigd te Nijmegen en Hamburg. Nynke werkt bij Habilis in Eindhoven. Ze adviseert bedrijven met ontwikkeling van, en beleid over hun medewerkers. Allebei hebben ze een Friese moeder. Hoe zijn jullie in HaDee terecht gekomen? Bart: “In verband met ons werk hadden we een cirkel rondom Nijmegen-Eindhoven op de kaart gezet.We zijn uiteindelijk voor dit huis gevallen.” Waar worden jullie blij van? Nynke: “We zijn erg blij met HaDee. Dat we in zo’n gemoedelijk dorp terecht zijn gekomen. We komen van de Randstad, een verademing. Heerlijk fietsen in de omgeving.” Bart: “En als de baby een nacht doorslaapt” Grootste ergernis? Bart: “Intolerantie, en geen rekening houden met de gevoelens van anderen.” Nynke: “Het is ook een trend op tv. Alles moet, mag en kan zomaar gezegd worden. Aan de vrijheid van meningsuiting zit ook een grens.” Wat is het beste wat je van je ouders hebt meegekregen? Bart: “Je medemens met respect behandelen en trots zijn op de dingen die je doet.” Nynke: “Geloof in jezelf. En doorzettingsvermogen” Hadeejer, Brabander, Nederlander, Europeaan,Wereldburger? Nynke: “Ik voel me thuis waar Bart en de kinderen zijn. En dat kan overal op deze aardbol zijn. Wereldburger dus.” Bart: “Het beste van twee werelden, een Friese Brabander.” Het gezin is de hoeksteen van de samenleving. Nynke: “Ja, maar de politiek moet zich niet te veel gaan mengen in gezinszaken. Die trend is er wel. Er wordt vaak gewezen naar allerlei instanties en het is goed dat die er zijn. Maar uiteindelijk ben je als ouders verantwoordelijk. Daar wordr vaak al te gemakkelijk aan voorbij gegaan.” Genetische manipulatie is een gevaar voor de mensheid. Bart: “Het wordt pas gevaarlijk als de verkeerde mensen ermee aan de haal gaan. Maar dat is met zoveel dingen.” Nynke: “Je kunt de medische wetenschap ook niet stilzetten.” Levensmotto? Bart: “Humor is belangrijk. Relativeer, verandering van perspectief daar wordt niemand slechter van.” RvdP Duidelijkheid Bestaat Bernheze uit vijf of uit zes kernen? Ofwel; is Heeswijk-Dinther één kern of zijn Heeswijk en Dinther twee kernen? Niemandweet het en iedereenverteltwat anders. Op het gemeentehuis krijg je te horen dat Heeswijk-Dinther één kern is. Was de gemeente in deze consequent zou op alle toegangsborden vermeld staan: ‘Heeswijk-Dinther, gemeente Bernheze’. Maar nee, als je van een kant HeeswijkDinther nadert, zie je op de borden staan: ‘Heeswijk, gemeente Bernheze’. Kom je van de andere kant staat er: ‘Dinther, gemeente Bernheze’, hetgeen dus wijst op twee kernen. Wat wil de gemeente eigenlijk? Ik weet het niet, maar als je nu zo in Dinther komt wil je ook wel weten waar het ophoudt en Heeswijk begint en andersom uiteraard ook. Voor velen en zeker voor bezoekers is dit uitermate verwarrend. Waar gaat Heeswijk over in Dinther en waar gaat Dinther over in Heeswijk? De gemeente doet er niets aan en daarom is de ondergrondse actiegroep ‘Zet er een streep door’ ontstaan. Iedereen moet weten waar Heeswijk of Dinther ophoudt. Daartoe zijn, door die actiegroep, op de grens borden geplaatst met ‘Heeswijk’ en aan de andere kant ‘Dinther’ met een grote streep erdoor. Nu is helder waar Dinther Heeswijk wordt en andersom. Natuurlijk ken ik diverse duistere figuren van deze actiegroep, maar in al hun duisterheid schiepen zij duidelijkheid over HaDee. Daarom hoop ik dat de gemeente deze borden niet vlug weer verwijdert. Want in zijn wijsheid schreef Shakespeare in Hamlet reeds: “We moeten ons zeer duidelijk uitdrukken of dubbelzinnigheid zal ons de das omdoen.” Henk Habraken 7 Foto: Astrid van den Broek
• Aannemer van grond-, sloop-, maai- en waterwerken • Puinrecycling • Containerverhuur • Zand, grind en puingranulaat Internet www.dijkhoff.nl Heeswijkseweg 7 & Lariestraat 25 - Heeswijk - Tel. 0413-291391 - Fax 0413-291075 J. van Schijndel Notendreef 2 5473 SN Heeswijk-Dinther Tel./Fax: 0413-291106 B.g.g.: 06-51599960 Vloerenbedrijf e-mail: jvs.vloeren@hetnet.nl van den Akker vof voor al uw stukadoorswerk Meerstraat 12 5473 VW Heeswijk-Dinther Tel. 0413-292678 Karaoke Blerfestijn F EE S TCAF É JULI 2008 Heibloemsedijk 7 | Heeswijk-Dinther | hutjeopdehei.com VR 04 ZA 05 Ok in juli witte nie?!? Friday the first 4 free Ho ho ho merry..........! Christmas Party VR 11 ZA 12 Heute abend! Zingen und zaufen! Special coktailparty! Summerjam 2008 VR 18 ZA 19 Hatsiekidee Bouwvak! SCHIJT AAN DE BAZEN! The Captain is here! Special Captain Morgan Promo Party! PIRATES OF THE HEI VR 25 ZA 26 Niet op vakantie....toch feest!! Ben je nog niet tuureluur kom naar de hei voor een echt avontuur! PUUR NATUUR AFTER PARTY Pl a y a d e l He i
Stapels brieven kregen we vorig jaar binnen op onze prijsvraag om een nieuwe naam te bedenken voor het appartementencomplex aan Plein 1969. Uit alle inzendingen koos een jury de naam Jonckerplaets die refereert aan Jonker Speelman, de straat waaraan de hoofdingang gelegen is. Zo’n half jaar geleden kregen de eerste bewoners de sleutel, inmiddels zijn alle appartementen bewoond en is met de komst van een cafetaria ook de begane grond bezet. En dus kon de naam van het complex enkele weken terug tijdens een feestelijke bijeenkomst onthuld worden. Gijs Spruijt, van aannemersbedrijf Nieuwenhuizen-Daandels, sprak in een korte toespraak over de historie van de plaats. Daarna was het woord aan wethouder Daandels, die het belang aangaf van het wonen van ouderen te midden van de samenleving. Samen met starters goed voor de sociale contacten een ideaal gebouw als deze in het centrum van Heeswijk-Dinther. Er waren complimenten aan de ontwerpers, zoals architecten De Bie+De Bie en natuurlijk aan de bouwers zelf. Daandels onthulde daarna de naam Jonckerplaets. Namens de bewoners gaf Ton Lunenburg, contactpersoon van de VvE, een fotoboek aan wethouder Daandels, over de bouw van het complex. Dit boek is tot stand gekomen met medewerking van de aannemer en onderaannemers. Foto: Kirsten van der Heijden 9 Feestelijke onthulling Jonckerplaets Een record: Vijf uur niet roken en drinken Zaterdag 10 mei zal Frans Heesakkers niet snel vergeten. Zoa ls gewoonlijk nam deze bewoner van Cunera de lift naar zijn k amer. Maar het duurde wat langer dan hij gewend was. De lift weigerde d ienst, Frans zat gevangen. Voor het eerst in zijn leven. Vijf uur duurde het maar liefst voordat hij uit deze benarde situatie bevrijd werd . Commentaar van Frans: “Gin peniek, mar wel gruweluken dòòrst. Dur moet vort altèt unnen emmer wôtter mè unnu skuplippel in d e lift stòn.” Als genoegdoening wilde men hem een bosje bloemen geven. “Liever unne liter snevel, achterstallig onderhoud”, aldus Fran s. Bernezorg spijt het bij monde van directeur Hans van de Wiel zeer dat Frans niet eerder uit zijn benarde situatie is bevr ijd, en heeft daar zijn lessen uit getrokken. RvdP Vervolg van pagina 5. Annie Zheng (El Moto) “Ik weet niet precies wat eventuele aanpassingen gaan kosten. Ik weet ook niet precies hoe om te gaan met het rookverbod; niemand heeft me iets verteld over een rookverbod. Als ze binnen niet meer mogen roken dan zullen ze buiten moeten roken. We hebben een terras. Ik wacht af, en kijk wat de anderen doen. Ik maak me er niet zo druk over. Maar zo heel druk is het hier meestal niet, als er dan ook nog mensen gaan wegblijven omdat ze niet meer mogen roken. Ik weet het niet precies maar ergens zal het me geld kosten. Maar we zullen wel zien.” Bart van Genugten (De Zwaan) “Het is ons nog niet helemaal duidelijk waar rokersruimten aan moeten voldoen. Concreet hebben we daarom nog niets gedaan. We gaan niet investeren in iets waarvan misschien naderhand blijkt dat het niet aan de regels voldoet. We hebben wel mogelijkheden; het is immers zomer en we hebben een terras. Ook hebben we een zaal die als rookruimte kan fungeren. Daarmee zijn we in elk geval tijdelijk onder de pannen. We hopen dat voor 1 juli er duidelijkheid komt in de regelgeving, zodat we weten wat we moeten of kunnen doen. Blij zijn we niet met het rookverbod. Als er zoveel behoefte is aan rookvrije cafés als verondersteld word, dan zouden die er toch allang zijn?” TK
11 Wendy van Schijndel (16) ZWIJSEN COLLEGE, HAVO, PROFIEL ECONOMIE & MAATSCHAPPIJ “Ik vond het supergezellig op het Zwijsen, vooral tijdens de tweede fase (het 4e en 5e schooljaar). We hebben toen ook een buitenlandse reis gemaakt naar Praag. Een mooie stad. Het leuke daaraan vond ik dat je ook anderen leert kennen, die niet bij je in de klas zitten.Het leukste vak op school vond ik geschiedenis, omdat we daar een leuke leraar voor hadden. Wiskunde vond ik juist erg vervelend, omdat ik die leraar niet begreep.” Toekomst? “Ik ga HBO Rechten studeren aan de Avans Hogeschool in ’s-Hertogenbosch. Wat ik er uiteindelijk mee ga doen, zie ik nog wel. Ik kan gemakkelijk met de bus naar ’s-Hertogenbosch en wil ook niet op kamers, omdat ik nog 17 moet worden.Er is erg veel keuze in studies. Je komt er volgens mij toch pas achter als je er aan begint. Ik hoop dat deze studie het is!” Geslaagd en dan? Vijf eindexamenkandidaten uit HaDee vertellen over hun ervaringen op de middelbare school en over hun (nabije) toekomstplannen. Daan van Houtum (18) BERNRODE, GYMNASIUM, PROFIEL ECONOMIE & MAATSCHAPPIJ “Ik vond Bernrode een fijne school, vooral omdat ik ook bijna iedereen wel kende. Ik heb er zes leuke jaren gehad, dus ik heb eigenlijk nooit spijt gehad dat ik hiervoor heb gekozen. Ik ging altijd wel met plezier naar school, maar ik ben nu toch wel toe aan iets nieuws. Leuk voorval? Op de laatste lesdag zijn er wel een aantal leraren in de zeik genomen, dat was wel grappig. Leukste vakken vond ik gym en economie, saaiste vak Frans.” Toekomst? “Ik ga International Economics and Finances studeren aan de Universiteit van Tilburg. Het heeft wel even geduurd voordat ik wist wat ik ging studeren. Op dit moment ben ik aan het zoeken naar een kamer en hopelijk heb ik er zo snel mogelijk één.” Marijke Schagen (18) ELDE COLLEGE, VWO, PROFIEL CULTUUR & MAATSCHAPPIJ “Het Elde sprak me meer aan dan het Zwijsen. Eigenlijk gingen er niet zoveel ande- ren uit HaDee naartoe. Maar mij leek het er gezelliger. Er hing een leuke sfeer en ik ging met plezier naar school. Wiskunde A1 vond ik moeilijk. Er zijn eigenlijk niet veel vakken die ik leuk vond.” Toekomst? “Sociologie in Nijmegen. Ik wilde een maatschappelijke studie en heb ook nog aan Psychologie en Culturele Antropologie gedacht. Sociologie is erg breed, ik weet dan ook nog niet precies wat ik er mee wil. Ik ga niet meteen op kamers, maar het liefst zo snel mogelijk. Ik sta wel ingeschreven, maar de wachtlijst duurt tot maart. Nijmegen is net een groot dorp. Ik ken meer mensen die er heen zijn gegaan en daar hoor ik leuke verhalen van. In de zomer ga ik bij de Mars werken.” Niels van de Berg (16) FIORETTI COLLEGE, VMBO KADERBEROEPS (BOUWBREED) “Theorie spreekt mij het meeste aan. Maar het is verdeeld, je hebt iedere dag theorie en praktijk. Ik vond het een leuke school, ik had een leuke klas en vond het niet erg om naar school te gaan. Bouwtekenen vond ik toch wel het interessantste vak, ik had er een goede leraar voor en het sprak me wel aan. Bij Natuurscheikunde was ik juist blij als het uur om was.” Toekomst? Na deze school ga ik naar het ROC De Leijgraaf voor de opleiding MBO Bouwkunde. Voor deze opleiding hoef ik niet op kamers. In de zomer ga ik werken en met mijn vrienden op vakantie.” Ellen Lochthofen (17) ZWIJSEN COLLEGE, HAVO, PROFIEL NATUUR & GEZONDHEID “Ik vond het nooit erg om naar school te gaan. Ik denk dat het Zwijsen wel een goede middelbare school is, vergeleken met sommige andere scholen. Natuurkunde vond ik echt saai. Dat heb ik gelukkig niet echt nodig voor m’n vervolgstudie, scheikunde en wiskunde wel.” Toekomst? “De maand juni ga ik werken, in juli twee keer op vakantie en eind augustus op kamers in Enschede en meedoen met de introductieweek. Die kamer heb ik al gevonden. Ik begin aan de HBO-studie Crime Science aan de Saxion Hogeschool. Ik heb er ècht zin in!” NvS Foto’s: Kirsten van der Heijden
Laag Beugt 1a Heeswijk-Dinther Vrijdag: koopavond Dinsdag: gesloten 0413 29 28 75 hedimeubelen.nl BERNHEZER ONDERNEMER VAN HET JAAR 2008 0413 29 15 90 www.heerkensinterieurs.nl Laag Beugt 1 Heeswijk-Dinther NAVARONE leverbaar in diverse maten: 204 cm, 234 cm en... maar liefst 279 cm lang. Stukadoorsbedrijf Jos van der Pas Heilarensestraat 62 5473 RB Heeswijk-Dinther Tel. 0413-291096 E-mail: josstukadoor@home.nl Voor meer informatie en aanbiedingen: www.beugt.nl Showroom: Retselseweg 2 Heeswijk-Dinther Tel: (0413) 29 62 90 Er zit wel degelijk verschil in houten vloeren Fabricage uit eigen fabriek Bovenlaag 8, 6 of 4 mm massief hout met een onderlaag van 12 mm berkenmultiplex. • Fabricage uit eigen fabriek: naar eigen wens, op maat gemaakt • Houtsoorten: meer dan 25 soorten • Behandeling: olie/was/hardwax/lakken • Extra opties: verouderen/borstelen/roken Nova-Vloer® Werkingsvrije vloer Showroom open: ma t/m vrij 09.00-17.00 uur za 10.00-16.00 uur
13 Weg hier gè! Ge meugt daluk niemèr rooke in de kroeg. Dè’s òk wè wanne. Ik vroag munèige af wè ze dan gòn doen mè al die asbakke. Unnen asbak is zô mar unne asbak. Ge kunter aase in doen en wijer kunder eigelek niks mè. Ja, ge kunter mè de karneval mè trommele of ès huujke gebruike, mar dan houd ’t toch ècht op. Nô ’t mèsoverskot, d’n bòtterberg en de melkplas zitte we daluk mè nun bult asbakke wor ge niks mè kunt; unnen asbakkenbult dus. Allinnig de blèkke, die kunde ùmsmelte en nar Sjiena doen, doar zitte ze geleuf ik te springe ùm èzer. Of ge kunt alle asbakke skenke òn ’n goei doel. Miskien dè ze in de Etiejopieje nog wè asbakke kunne gebrùike. Of skenke òn lande wor ge veul bosbrande het. Dan kunne ze in die bosse die asbakke nèrgóje, skilt wir wè brande miskien. Mar ’n bietje kreatieve ondernemer vent miskien wel ’n nèj doel vur die asbakke. Es ge bevurbilt ’n eetkefeeke het, dan kunde ze ès bùrdje gebrùike. ’n Vùrgerechje, van gerukte zalm of ham, zôde skôn in asbakke kunne opdiene. Of gebrùike ès puddingskaaltje mè vier aarbeien in de rand, dè zô òk nog kunne. Tja niemèr rooke in de kroeg, ‘t zal wè zen. Kunde net zò goewd zegge dègge in ’n koffiesjop ginnen koffie mer meugt drinke. Slèèchte tajming trouwes van dè rookverbod. Zowè in alle kroege in HD hangt tiggeworrig van diejen gerukte worst. Nou, dè wùrt daluk gewoon verse worst, um te broaje. ‘t Zal wel wenne zen vùr de rokers. Moette ’n nèj versiertruuk verzinne in plots van te zegge “Hedde gè ’n vuurke.” Of ge zit mè ’n vrouwke te buurte en ge kregt opins zin. Kunde mooi buite gòn stòn trekke, òn oew sigeret. Mar mè buite gòn stòn te rooke moette òk ’n bietje oplette. Want ès ge buite gòt rooke en ge nimt oew pilske meej, dan hedde kans dè ge alsnog ’n verbaal kregt van de pliesie. Want ’t is volges de wet verbojje ùm zomar int openbaar alkehol te ‘nuttige’. Es ge dus wè wilt drinke bè t rooke, dan moette dus vur de vurzichtighet ’n glùske alkeholvrèj meejnimme. De rokers moette dus noggal gòn oplette, ik heb d’r van d’n inne kant wel ’n bietje mè te doen. Mar ik heb toch vurral te doen mè de horeka ondernemers hier. Die moette daluk tege Sjakie gòn zegge, dettie buite moet gòn stòn mè z’n sigarke. ToKo Er zijn nogal wat bijzondere straatnamen in Heeswijk en Dinther. Samen met heemkundekring De Wojstap ging de Hadeejer op zoek naar enkele betekenissen en dook in de archieven. Op zoek naar de toponiemen, de veld- en straatnamen. Deze keer de Abt Moorsstraat. Deze zijstraat van de Zijlstraat is zo genoemd bij raadsbesluit van 2 april 1964. Samen met Abt Neefs, Abt Van de Ven en de witheren Pater Van den Elzen en Clemens van den Berg vormen deze vijf een mooi kwintet ter ere van de abdij. Jan Moors, (O.Praem.) is door Philips II in 1621 aangewezen als prelaat van de Abdij van Berne in ’s-Hertogenbosch. Een der zorgen van de prelaat was het abdijleven herstellen, maar niet te Berne, doch in ’s-Hertogenbosch. De ruïne van Berne liet hij bewonen door Anthony Loeff, die ook de omliggende landerijen gepacht had. Moors had zijn oog gericht op het huis van de Geert Grote broeders (Gregoriushuis) in de Hinthamerstraat tegenover de St.Jacobskerk. Doortastend als hij was sloot hij met het kapittel van St.Jan en het convent van de Fraterheren een overeenkomst en nam hij in juli 1623, niet zonder opzien te wekken, het klooster van de Fraters in bezit. Maar dit alles was echter van korte duur, want in 1629 stond Frederik Hendrik voor ’s-Hertogenbosch. Na een langdurig beleg, moest op 14 september 1629 de stad tot capitulatie overgaan. Met de Abdij van ’s-Hertogenbosch was het nu gedaan. Het ging prelaat Moors aan het hart. Afwisselend verbleef hij nu met goedkeuring van de Prins op het Speelhuis te Heeswijk of ook wel te Berne, waar de familie Horenbeeck de goederen in pacht had. Aan een herstel van de Abdij in Berne dacht hij niet meer. Uit: het Gedenkboek van Berne 1934 Voor de verdere geschiedenis van de abdij leze men de artikelen van Riet Mariën in de HaDeejer van voorjaar 2007. PK Abt Moorsstraat Foto: Trudy van de Wetering
De Morgenstond 35 5473 HE Heeswijk-Dinther T. 0413 29 36 63 F. 0413 29 36 69 info@adviesburojanvangerwen.nl www.adviesburojanvangerwen.nl Beton- staal- en houtconstructies Brandpreventie Hadeejer.indd 1 11-04-2006 21:37:38 De Dageraad 15 Van Grunsven-Haerkens C.V. Heilarensestraat 35 5473 RA Heeswijk-Dinther T 0413 - 29 19 80 E info@vangrunsvenhaerkens.nl I www.vangrunsvenhaerkens.nl Sparen - Betalen - Beleggen Hypotheken - Lenen Internet Bankieren wij verzorgen een compleet en modern pakket bankproducten Kom binnenlopen of kijk op snsregiobank.nl Bemiddeling bij aan- en verkoop van onroerend goed Bemiddeling bij huur en verhuur van onroerend goed Taxaties Hoofdstraat 42 5473 AR Heeswijk-Dinther Tel 0413 - 291523 E-mail: info@ketelaarsvanzutphen.nl www.ketelaarsvanzutphen.nl Raadhuisplaza 2a tel.: 0413-296118
15 Er vallen gaten in HaDee D’nTol wordt binnenkort gesloopt. Er komen volgens de laatste berichten huizen. Wat voor huizen? Wanneer? De sloop is al 4 jaar bekend. De plannen nog steeds niet. De voormalige Cuneraschool en omgeving zal binnenkort aan de beurt komen voor sloop. Wat komt daar in de plaats? En wanneer? Ter Weer is al jarenlang onderwerp van sloopplannen. Wat gaan ze daar neerzetten? En wanneer doen ze dat dan? Het nieuwe gymnasium is geopend. Wordt het oude gesloopt? Of wordt er toch gedacht aan de vestiging van de Heeswijkse katholieke basisschool? En als het gebouw gesloopt wordt, wat komt er dan in de plaats? Dit zijn al 4 aanzichtbepalende gebouwen in ons dorp waar iets mee gaat gebeuren en waar nog niet van bekend is wat dat dan is. Er is onduidelijkheid bij de bewoners van Heeswijk-Dinther. Heeft de gemeente omlijnde plannen? Waarom kennen wij die dan niet? Heeft de gemeente geen plannen en moeten die nog gemaakt worden? Waar komt dat gebrek aan plannen dan vandaan? Tot dusver horen we teveel: het plan wordt gemaakt. Er wordt later pas over beslist en dan komt het eerst nog in de commissies en de raad en dan pas in de publiciteit. De volgende vragen dienen zich aan: - Waarom zijn er nog geen plannen voor herbouw als de sloophamer komt aanrijden? - Waarom stagneert de besluitvorming rondom deze projecten zo sterk? - Heeft de gemeente een totaalvisie? Zo ja welke? - Heeft de gemeente plannen voor de verschillende projecten? Welke dan? - En als de gemeente geen afgeronde ideeën heeft, heeft de oppositie die dan misschien wel? Een onderzoekje We hebben bovenstaande vragen voorgelegd aan PP93, de VVD en de SP, de drie oppositiepartijen dus, en aan de gemeente Bernheze. Alleen de SP heeft op de vragen een antwoord proberen te geven. Zij geven aan dat ze van het college ook nooit antwoord krijgen op dergelijke vragen.Het college zegt altijd alleen dat ze nog in overleg zijn met ontwikkelaars en met woningbouwvereniging De Kleine Meijerij. Daarom kan de SP ook niet meer zeggen over de vorderingen en de stand van zaken met betrekking tot de onderhandelingen en plannenmakerij. Wat wij wel weten is dat als de plannen openbaar worden gemaakt, er niets meer aan terug te draaien of te veranderen is. Misschien dat de gemeente dan toch een overzicht kan geven over een totaalplan met betrekking tot deze 4 locaties. Dan kunnen inwoners nog hun mening kenbaar maken voordat het te laat is en de plannen al onomkeerbaar zijn uitonderhandeld met de projectontwikkelaars en De Kleine Meijerij. De mening van de SP De SP is van mening dat de genoemde locaties met name gebruikt moeten worden voor starterswoningen, sociale huurwoningen en seniorenwoningen en zeker niet voor appartementen.Het zou mooi zijn als op de betrokken locaties alle genoemde doelgroepen vertegenwoordigd zouden kunnen zijn, echter wel rekening houdend met de afstand tot het centrum. Bijvoorbeeld: senioren zouden met name gehuisvest moeten worden op de locatie Ter Weer en het oude gymnasium.Wat betreft het oude gymnasium is het zeker ook het onderzoeken waard of basisschool het Mozaïek daarin zou kunnen trekken en een brede school (samen met de peuterspeelzaal, e.d.) realiseerbaar is. In dat geval komt de huidige locatie van het Mozaïek en de peuterspeelzaal vrij voor woningbouw. BvS Eerst slopen, dan pas plannen maken? Foto: Astrid van den Broek Foto: Astrid van den Broek Foto: René Kuijs Ter Weer De Eijnderic D’n Tol
� verwarming � loodgieterswerk � dakbedekking � sanitair Veldstraat 27 Heeswijk Tel.: 0413-29 27 65 Fax: 0413-29 30 00
Ingezonden 17 Nieuwsgierig In het meinummer van de Hadeejer van dit jaar schreef Harrie Droesen te zijn gevallen op het bruinharige meisje met de stralende ogen bij de bakker. Uiteraard hebben wij, meiden van de bakker, dit allemaal gelezen en zijn wel erg nieuwsgierig wie hij daarmee nu precies bedoelt (inclusief het blondje). Er werken hier meerdere bruinharigen met allemaal stralende ogen en allemaal ‘stuk’ voor ‘stuk’ ouder dan 24 jaar. Dus Harrie, trek de stoute schoenen toch maar eens aan, kom naar de bakker en spreek de dame in kwestie aan en nodig haar uit voor een etentje. En wie weet? We zijn benieuwd. De meisjes van de bakker Ook het oude gymnasium wil graag een nieuw mozaïek Het eilandgevoel Ik vind het maar niks dat ze de loop van de Aa aan het veranderen zijn. Heel Nederland is gebouwd op manipulatie van de waterloop door ons land. Verspilling van belastinggeld vind ik het om nu weer een of andere sullige sloot zijn oorspronkelijke gedaante terug te geven. Als er iets aan het water om HaDee heen moet veranderen, dan kunnen we beter van HaDee een eiland maken. Dat zou mooi zijn. Ik schrijf deze brief namelijk vanaf het Oerol festival op Terschelling. Het eilandgevoel is echt iets moois. Daarom stel ik voor dat we de de Leygraaf en de Aa verbreden en er aan weerszijde van HaDee een flink kanaal tussen leggen. Ik gebruik express “we” omdat ik vind dat alle HaDeejers een steentje bij moeten dragen. Samen graven zal een enorme band scheppen. En natuurlijk mogen alle Polen die meehelpen ook binnen de grenzen blijven wonen. Want het is wel de bedoeling dat we grenscontrole uitoefenen op de posten bij de bruggen. Niet om allochtonen buiten te houden, maar gewoon mensen uit Veghel bijvoorbeeld. groeten uit Terschelling Harrie Droesen Spreuk van de maand Voetzoekers Ik wil even reageren op ’t ingezonden ‘voetzoekers’ stuk van april jl. van dhr. Droesen. Ik ben namelijk net zo’n ‘voetfetisjist’ die van een hobby haar beroep moest maken. Maar daar gaat het even niet over! Voelen wij, (die circa 50?!) ons aangesproken? Dacht het wel! En pedicure-luxe? Dacht het niet! Denk aan diabetici, reuma-patienten of alle andere mensen, die niet bij hun voeten kunnen (bel Harrie Droesen, als hij al een telefoonnummer heeft.) Ook getuigt zijn stuk van een gruwelijke kortzichtigheid, door onder andere te stellen dat HaDeejers het als een statussymbool zien, of dat de voeten bedekt moeten zijn. Ooit gehoord van de uitdrukking: “van boven bont, van onder...?”Maar goed, ik neem aan dat Harrie, die niet moet vergeten dat hij ook op voeten door het leven gaat, nooit last heeft van ingegroeide teennagels. Want dan zou hij wel anders piepen. Misschien heeft er dan in Hadee niemand tijd, maar mij mag hij bellen. Graag! Als hij het dan al niet te druk heeft met zijn rug krabben, tanden poetsen en billen vegen. Pedicure Jacqueline Verhagen Henk van den Broek Hobby’s: Dansen en biljarten bij café Elsie, wint het liefste van ‘Hezikse’. Werkt bij van de Donk. Foto: Kirsten van der Heijden HaDee Kupke
18 RESPECTIEVELIJK 25 EN 32 JAAR LANG WAREN TRUDY TAX EN EVERARD BONGENAAR AAN GYMNASIUM BERNRODE VERBONDEN ALS DOCENT. ZIJ GAF DUITS, HIJ NATUURKUNDE. ONLANGS NAMEN ZE AFSCHEID. IN DEZE HADEEJER BLIKKEN ZE TERUG OP HUN TIJD ALS LERAAR. “VAAK KOMT HET NIET VANZELF UIT LEERLINGEN, JE MOET ZE ´VERLEIDEN´.” Een door haar schoonvader ontworpen en gemaakt glas-in-loodraam, verwerkt in haar eigen huis, weerspiegelt in één oogopslag het bewogen leven van lerares Trudy Tax (65) uit Heeswijk. Het gebrandschilderde raam, een huwelijkscadeau, bevat onder meer de wapens van Mainz, Heeswijk en Riga. Plaatsen die een onuitwisbaar stempel op haar bestaan hebben gedrukt. Na 25 jaar heeft de docente Duits en Engels ´haar´gymnasium Bernrode recent officieel verlaten, al zit er aan dit afscheid nog wel een staartje. Na de zomer geeft Trudy Tax nog vier uur per week les aan de examenklas, een leergierige groep leerlingen met wie ze een sterke band voelt. In de loop der jaren is ze steeds meer Engels gaan geven, in plaats van Duits. “De belangstelling voor Duits wisselt. Het hangt erg van de lichting af.Dit jaar zijn er slechts 13 examenkandidaten, maar volgend jaar weer 25.” Letland Trudy Tax, enig kind, is geboren op de eerste dag van 1943 in Letland. Een jaar later vluchtte het gezin naar het westen, kort voordatLetland door het Rode Leger bezet en op de Duitsers heroverd werd. Zes jaar lang woonde het gezin in Neder-Saksen, waar haar vader emplooi vond als filmtechnicus voor een afdeling van de VN,de UNRA. In 1950,aangetrokken door het land van de onbegrensde mogelijkheden, beproefde de familie haar geluk in de Verenigde Staten. Daar zag Trudy Tax haar kans schoon Duits, Frans en geschiedenis te studeren. “En ik was dolgelukkig toen ik een zogeheten Fulbright-beurs van de Amerikaanse regering kreeg om ook in Duitsland te studeren.” Tussen 1965 en 1967 studeerde zij Duits in Mainz, waar ze haar latere man, Karl Tax uit Den Bosch, ontmoette. Hun huwelijk volgde in 1968 in de VS, waar Trudy nog tot 1969 les heeft gegeven. “Ik vond het mijn morele plicht om iets terug te doen voor het land dat mij zoveel geboden had.”Vervolgens vestigden zij zich in Veghel, want haar man was leraar Duits op het Zwijsen College. Ook Trudy kon daar als lerares aan de slag. Voertaal Duits In 1972 verhuisde het echtpaar, dat twee kinderen kreeg, naar de Antoon Coolenstraat in Heeswijk. “Ik was in de VS de ruimte gewend en wilde graag vrij wonen.” Hoewel ze over de hele wereld haar sporen achterliet, is ze nu heel honkvast. “Ik zou hier niet meer weg willen. Heeswijk is een hartelijk, gezellig en cultureel dorp.”Opvallend: de voertaal thuis is Duits. “Toen mijn man en ik elkaar voor het eerst ontmoetten, spraken we Duits. Dat is thuis altijd zo gebleven, mede omdat mijn ouders geen Nederlands kenden.” Dikke pillen Haar loopbaan op Bernrode begon in 1982. Ze vormde met één van de laatste norbertijnen die les gaven, Frans Dekkers, de sectie Duits. Trudy Tax heeft altijd heel graag literatuuronderwijs gegeven. Ze vindt het jammer dat de belangstelling voor literatuur in het algemeen echter tanende is. “Het lezen is door de invoering van de tweede fase op de achterrond geraakt. Vroeger las een examenkandidaat twaalf boeken voor zijn lijst, nu volstaan er vier. Dikke pillen zitten daar meestal niet meer bij.” Vol voldoening kijkt Tax terug op de uitwisselingen die zij meemaakte met scholen in verschillende Europese landen. “Zeer waardevolle ervaringen. Je leert landen van binnenuit kennen en het is mooi om te zien hoe saamhorigheid zich ontwikkelt.” Bang om zich te vervelen nu ze meer tijd heeft, is ze niet. “Ik heb nog genoeg plannen. Misschien ga ik mijn levensverhaal opschrijven, bijvoorbeeld voor familie en vrienden.” Hoewel ze lang een assistentschap vervulde op de universiteit in Utrecht en les gaf op een avondschool, heeft ze nimmer overwogen Bernrode te verruilen voor een andere middelbare school. “Omdat het gymnasium heel dichtbij is, het niveau goed en de leerlingen hartverwarmend.” Je zou verwachten dat een leraar die 38 jaar Trudy Tax en Everard Bongenaar nemen “Zeer waardevolle ervaringen”
19 afscheid als docenten van Bernrode natuurkunde gegeven heeft een zuivere bètaman is, maar die typering is niet van toepassing op Everard Bongenaar (63) uit Heeswijk. Zijn interesse houdt niet op bij technische vakken. “De eerste eis waaraan je moet voldoen als je het onderwijs in wilt, is ook dat je een brede belangstelling hebt”, vindt de docent. Het leeuwendeel van zijn loopbaan was hij actief op gymnasium Bernrode, letterlijk bij hem om de hoek. Bongenaar: “Een gymnasium is niks meer dan een atheneum, maar het heeft wel het mooiste curriculum.” Hij vindt dat het je eigen maken van Grieks en Latijn in deze moderne tijd nog steeds van toegevoegde waarde is. “De denk- en redeneertrant van de Grieken, een soortgelijke, hanteert een exacte wetenschapper nu nog.”De natuurkundeleraar nam recentelijk afscheid van Bernrode. Hij stond er 32 jaar voor de klas en zag pak´m beet 1500 leerlingen voorbij komen. Vergaderingen brachten hem geen inspiratie. “Mijn arbeidsvreugde beleefde ik altijd binnen het lokaal.” Ook al is hij niet meer actief als leraar, hij schept er nog altijd behagen in natuurkundige opgaven voor te leggen. “Stel dat iemand met een heteluchtballon vliegt, bij een windsnelheid van 60 kilometer per uur. Kun je die dan inhalen met een sportvliegtuigje dat maximaal 40 km/uur haalt?” Hij wacht het antwoord van de verslaggever af, maar dat blijft uit. Bongenaar legt uit: “Ja, want de snelheid van het motorvliegtuig is zijn snelheid ten opzichte van de lucht. De ballon heeft ten opzichte van de lucht een snelheid van 0; Daarom haalt het vliegtuig, met de wind meevliegend, de ballon met 40 km/uur in.” Onderwijscarrière De in Breda geboren en later in Dommelen getogen Bongenaar begon zijn carrière, na universitaire studies wiskunde, natuurkunde en sterrenkunde in Utrecht, als docent op een reformatorische school in Utrecht. In 1970 was hij daar de enige katholiek, maar zijn religie vormde geen belemmering. Wel kreeg hij er vaak een artikel uit Trouw onder zijn neus geschoven, benieuwd naar zijn commentaar. “Beter een overtuigd katholiek dan een agnost, vond men daar. Weet je wie daar destijds mijn collega wiskunde was? Bas van der Vlies, de huidige fractievoorzitter van de SGP.” Na omzwervingen in Den Haag en Rheden keerde hij in 1976 terug naar Brabant, waar hij een aanstelling kreeg op Bernrode. “Het karakter van deze school heeft mij altijd aangesproken. En de nieuwbouw, die vind ik verrassend mooi.” Onderwijsfamilie Bongenaar komt uit een echte onderwijsfamilie, maar dat heeft volgens hem niets te maken met genetische invloeden. “Dat ligt meer aan de opvoeding, aan wat je van je ouders meekrijgt.” Het idee dat exacte vakken moeilijker zijn dan talen of economie, dat gaat er bij hem niet in. “Het hangt er vanaf hoeveel aandacht iets krijgt. Ik zal een voorbeeld geven. In de zeventiende eeuw waren er veel kundige musici en componisten. Dat kwam omdat muziek, althans onder welgestelden, met de paplepel werd ingegoten.” Wie goed wil worden in natuurkunde, moet volgens Bongenaar ´goed leren kijken´ en het liefst al van jongs af aan. Om het vak aantrekkelijk te houden, heeft hij steeds op een andere manier les gegeven. “Vaak komt het niet vanzelf uit leerlingen, je moet ze ´verleiden´. Dat kan door de stof contextrijk te presenteren”, waarmee hij bijvoorbeeld doelt op het aanhalen van actuele gebeurtenissen om natuurkunde sprekend te maken. Hoewel hij na al die jaren ´opeens´ een zee van vrije tijd heeft, heeft hij nog geen moeite om deze zinvol in te vullen. “Wandelen, musea bezoeken, lezen. En ik zou me graag nog eens inzetten voor achterstandsleerlingen.” Voorlopig blijft hij ook zeker in Heeswijk wonen, al trekt het culturele leven van de grote stad hem aan. Zijn memoires schrijven zoals oud-collega Trudy Tax, daar heeft Bongenaar geen ambitie in. Hoe hij herinnerd wil worden? “Dat laat ik liever over aan het vrije krachtenspel van de mythevorming”, lacht hij. TV ‘Mijn arbeidsvreugde beleefde ik altijd binnen het klaslokaal ’ Foto’s: Marlies Dortmans
Aangezicht Oksels Bikinilijn Borst Armen Rug Benen Baard Gouverneursweg 6A - 5473 AP Heeswijk-Dinther - [T] (0413) 29 32 78 [I] www.huidverzorgingssalonmarja.nl Ongewenste haargroei?
vrijwilligers uit heel Europa hebben we vier dagen lang gesproken over health and safety, conflict solving, Turkse geschiedenis en politiek en onze verwachtingen van de tijd in Turkije. Tijdens de training vergeleken we het land met een ui, die heeft veel lagen voor je bij de kern komt. De buitenste laag zijn alle zintuiglijk waarneembare dingen, zoals het eten, de muziek, de geuren. Verder naar binnen vind je gebaren, gewoonten, geschiedenis, de taal en rolmodellen. De cücük, de ziel, het hart, het meest lekkere stukje ui is het moeilijkst te bereiken. Verder hebben we veel gegeten (ook ui). Echt luxe om in een viersterrenhotel te verblijven met een gigantisch ontbijtbuffet, driegangen lunches en diners en schalen vol met koekjes voor bij de -ja, je raadt het al- oploskoffie. Ik heb geloof ik nog nooit zoveel gegeten als die dagen. Maar meer nog dan van het eten en de luxe genoot ik van de mensen. We hadden een ontzettend gezellige groep en het is fijn om ervaringen uit te wisselen met mensen die ongeveer hetzelfde meemaken als jij. Ik ben tot de conclusie gekomen dat ik het goed heb getroffen met dit project. De laatste avond gingen we naar een restaurant met Turkse muziek, zo mooi. Al verstond ik er geen woord van, de muziek en de taal laten het je voelen en ik denk zelfs dat ik een beetje tot de cücük ben doorgedrongen. Of de muziek in mijn cücük . Ook zijn we naar het Ataturk mausoleum gegaan, de begraafplaats van Mustafa Kemal Ataturk (vader van de Turken). Behalve mausoleum is er ook een museum, en wauw, wat was dat alles indrukwekkend. Niet vanwege de grootsheid van dit complex (gigantisch), maar vanwege de mate van aanbidding voor deze man. Ongelofelijk. Ataturk is een deel van de Turkse ziel, dat voor mij moeilijk te begrijpen is. Ataturk is zo diep in de Turkse cücük doorgedrongen, en voor iemand uit een land zonder rolmodellen, zonder helden, zonder vereringscultuur is dat niet te bevatten. Althans voor mij. Bovendien is het vreemd dat een man zo vereerd wordt, dat alle slechts onbesproken blijft. Voorzichtig probeerde ik de gids te vragen naar de grote veranderingen die ‘de vader der Turken’ bewerkstelligde, en of die niet op weerstand hebben gestuit, maar daar werd niet op geantwoord. Iemand anders vroeg naar zijn drinkgewoonten (A. was alcoholist en stierf aan drankmisbruik), maar ‘no comment on that question’. Benadrukt werd wat voor goeds hij wel niet had gedaan, en de gevochten veldslagen waren geen slachtveld, nee, ‘a gentleman’s war’. En dan het museum! Alles wat ooit door Ataturk’s handen is beroerd, is in goud veranderd en wordt als relikwie met de hoogste eerbied behandeld. Je kunt je vergapen aan Ataturk’s kleding, handtekening, scheermes, parfum, en o, met dit potlood heeft hij ooit een briefje geschreven. Toppunt van dit alles is zijn nagemaakte werkkamer, waar een wassen Ataturk aan zijn bureau zit met aan zijn voeten zijn opgezette hond! Politiek is een groot ding hier. Niet alleen in GAF, HaDeejers over de grens: Turkije Leonie Langenhuizen verblijft maanden in Turkije De ‘cücük’: het meest lekkere stukje ui Een tijdje terug had ik een uitje in Ankara voor een on arrival training. Iedereen die deelneemt aan EVS (European Voluntary Service) krijgt zo’n training van de EU. Met zo’n twintig De ‘cücük’: het meest lekkere stukje ui Leonie Langenhuizen verblijft maanden in Turkije Leonie Langenhuizen 21
Eindoordeel over gymnasium ‘Bernrode’ Het eindexamen nog en dan het nieuwe leven in. Vier eindexamenkandidaten over hun school, het gymnasium ‘Bernrode’ in Heeswijk. De school waar vanaf de oprichting in 1888 de traditie is gehandhaafd om iedere nieuwe leerling met de pen in te schrijven in het grote boek van het gymnasium. Een vraaggesprek met Petra Alkema uit Schijndel en de drie Heeswijkse jongeren, Lucas Anker, Dennis Pennings en Maud Willems op Koninginnedag bij Riet Mariën thuis. Een gesprek waarin zij in alle openheid antwoord geven op diverse vragen. Naast menig overeenkomst zijn er in deze antwoorden ook opmerkelijke verschillen te constateren tussen de vier jongeren. Bo Swelheim (18) De kerk moet wel gerestaureerd worden, hij staat er al zo lang. Je kunt geld ophalen door acties te organiseren,’n dorpsfeest op het kerkplein of een sponsorloop. Ik zou het schandalig vinden als de kerk het helemaal zelf zou moeten betalen, het is een echt gemeenschapsgebouw dus de gemeenschap moet ook meebetalen. Het zijn twee dorpen dus er moeten ook twee kerken zijn. Frank Schulpen (49) Ik vind het niet echt een bijzonder mooie kerk maar ik snap wel dat ze de kerk graag in goede staat willen houden. Het geld wat daarvoor nodig is moet uit verschillende potjes komen, de gemeente wat, de kerk wat en de gemeenschap wat. Ik denk dat één kerk voldoende is. De kerk van Dinther is net opgeknapt dus die kunnen we gebruiken, waarschijnlijk krijgen we dan wel ruzie over waar die moet staan. Pep Swelheim (45) De kerk moet gerestaureerd worden want het is een trefpunt voor mensen. Ik ben zelf niet gelovig maar als iets een trefpunt is dan mag het ook wel wat geld kosten. De kerk zelf moet dat voor een groot gedeelte betalen, zij is ook de eigenaar. Dan verkopen ze maar een gouden kruis in het Vaticaan. De rest moet betaald worden door de gemeenschap die er ook gebruik van maakt. 22 Dorpspraat vanaf het kerkplein: Moet de kerk Foto: Trudy van de Wetering
23 Waarom ‘Bernrode’? Op de vraag wat voor hen de belangrijkste reden was om een school als ‘Bernrode’ te kiezen, geven ze allen aan dat de sfeer van een kleinschalige school van doorslaggevende betekenis was. Voor Dennis en Lucas gold bovendien dat hun basisschoolvrienden er ook naar toe gingen. Petra ging eveneens voor een kleinschalige school, maar verder maakte het voor haar niet uit, het had evengoed ‘Beekvliet’ in St. Michielsgestel kunnen zijn. Op een relatief kleine school als ‘Bernrode’ waar leerlingen bijna alle docenten kennen en vice versa, vinden ze alle vier de onderlinge verhouding gemoedelijk. Ze waarderen het dat de docenten ook buiten de les vaak aanspreekbaar zijn en dat er bij een eventueel probleem nog een mailtje naar hen kan worden gestuurd. Het komt evenwel ook voor dat docent en leerling elkaar niet liggen waardoor een verplicht vak problemen kan opleveren, vertelt Lucas. Petra vindt wel dat er op ‘Bernrode’ een goede huiswerkbegeleiding is, iets waaraan het, zoals ze weet, op andere scholen nogal eens schort. Wat betreft de uitval door ziekte bij docenten op school: de onderbouw is verplicht op school te blijven en huiswerk te maken, bij de bovenbouw wordt er gewezen op de eigen verantwoordelijkheid. Dat standpunt wordt bij het viertal als positief ervaren. Maud ziet het echter wel als een nadeel dat bij geen vervanging van een docent de leerlingen naderhand ineens worden opgezadeld met een te grote berg huiswerk. Maud en Petra hebben in verschillende klassen aan uitwisselingscontacten met scholen in Duitsland en Italië meegedaan. Boeiend en leerzaam vonden ze dat. Ook hielpen ze beiden met de organisatie en participeerden ze in de vijfde klas in het Comeniusproject dat als thema had ‘kunst in de regio’. Blij om binnenkort de school te verlaten? Op de vraag of ze blij zijn binnenkort de school te verlaten, is Maud even stil. Het afscheid geeft haar een dubbel gevoel. Enerzijds is ze blij om een nieuwe studie en een nieuw leven in een andere stad te beginnen, anderzijds vindt ze het jammer dat het oude vertrouwde verdwijnt. Petra echter vindt het totaal niet erg, ze is helemaal aan een nieuwe gerichte studie toe. Hoewel Lucas en Dennis hier iets minder gedecideerd over zijn, juichen ook zij een nieuwe studie en een andere leefomgeving toe. Overigens: als ze nog eens opnieuw zouden moeten beginnen, zouden ze alle vier weer voor dezelfde school gaan. Ook zijn ze in hun sas met het nieuwe gymnasium, hoewel ze van oordeel zijn dat het niet meer helemaal hun eigen vertrouwde school is. De nieuwe technologische apparatuur die de school biedt, kunnen ze daarentegen bovenmate waarderen, net als de mediatheek, de gymnastiekmogelijkheden en de stilteruimtes die er gecreëerd zijn. Vrienden voor het leven? Hebben ze op deze school ‘vrienden voor het leven’ opgedaan? Lucas, Dennis en Maud zijn hier absoluut zeker van. Petra is hier wat genuanceerder over. Zij denkt dat opgedane vriendschappen gaan verwateren als je elkaar een tijdje niet meer ziet. Het viertal schoolverlaters heeft voor de volgende studie gekozen: de zestienjarige Petra met Natuur en Techniek en Biologie in het profiel gaat Biomedische technologie aan de Technische Universiteit in Eindhoven volgen Dennis (18) met als profiel Natuur en Techniek gaat ook naar Eindhoven en wel naar de Technische Universiteit om daar Bouwkunde te gaan studeren. Lucas (18) met Cultuur en Maatschappij in de rugzak kiest voor Cultuurwetenschappen in Maastricht en de eveneens achttienjarige Maud tenslotte heeft met haar profiel Cultuur en Maatschappij ook haar keus op de Limburgse hoofdstad laten vallen. Zij gaat daar de Hogere Europese Beroepenopleiding volgen. Ultieme vraag: welk cijfer krijgt het gymnasium? Op de ultieme vraag welk cijfer de vier eindexamenkandidaten het gymnasium geven, wordt wel even nagedacht. Lucas mag de aftrap doen en geeft een 7,5. Maud haakt hierop in met eveneens een 7,5. Petra gaat voor een half puntje minder en maakt er een zeven van. Dennis als hekkensluiter is echter zo tevreden over ‘Bernrode’ dat hij er spontaan een 9 (!) aan toekent! Hij heeft in de school alles gevonden waar hij naar op zoek was, zegt hij. Een prachtige afsluiting van zes jaren gymnasium. En niet alleen de laatste uitkomst, maar alle vier de cijfers getuigen van een grote waardering voor de school. RM “Op naar een nieuwe studie en een andere leefomgeving” “Vooral in de bovenbouw leer je zelf verantwoordelijk te zijn” Gerard Barten (76) Ja, hij moet gerestaureerd worden. De kerk moet behouden blijven omdat hij heel belangrijk is voor de eigenheid van Heeswijk. Als je het vanuit het oogpunt van het geloof bekijkt dan is één kerk voldoende, de gelovigen in HaDee passen best in één kerk maar de eigenheid gaat voor. Ik heb geen oplossing voor de vraag wie het moet betalen, de gelovigen kunnen het niet alléén betalen. Henri Buermans (44) Persoonlijk denk ik dat we het beste de kerk van Dinther kunnen gebruiken, die is net gerestaureerd. Twee kerken hoeft niet voor mij, er komt toch geen kip. Het geld wat je zo bespaart kun je gebruiken voor andere doeleinden zoals het mooier maken van het marktplein. Van de Heeswijkse kerk kunnen ze dan een mooi jongerencentrum maken want voor hen is er niet veel te doen. Els v. Doorn-v. Boxtel (68) Ik vind de kerk wel de moeite waard om te restaureren. Misschien moeten sponsoren of bedrijven dat betalen en het bisdom als ze dat kunnen. Mensen uit de parochie die de kerk willen behouden moeten ook meebetalen. Ze proberen toch ook een subsidie te krijgen, misschien lukt dat wel. AJ van Heeswijk gerestaureerd worden ( en wie zal dat betalen….) ? Foto’s: Kirsten van der Heijden
www.hadeejer.nlRkJQdWJsaXNoZXIy MjU2Mzc=