1 | januari 2009 Jaargang 6 Nummer 1 januari 2009 En óók: 40 jaar HaDee - HaDee interview - Kersouwe - Dorpspraat - Toon Konings - Ingezonden - en nog veel meer 40 jaar HaDee
Alléén als u voor klasse kiest!!! Neem vrijblijvend voor offerte contact met mij op Mobiel: 06 - 20906006 Tel.: 0413 - 291044 E-mail: dortmans@home.nl H. Stokstraat 4 Heeswijk-Dinther T(Fitness) 0413-22 84 21 T(Fysio) 0413-22 85 09 E info@mtc-bernheze.nl I www.mtc-bernheze.nl Blijf in beweging • Fitness • Bedrijfsfitness • Arbeidsreïntegratie • Preventie • Sportrevalidatie • De Dageraad 12 5473 HD Heeswijk-Dinther Telefoon 0413 - 296023 Elke vrijdag op de markt in Heeswijk
3 | januari 2009 D’n HaDeejer, maandblad voor inwoners van Heeswijk en Dinther Redactie: Annemieke van der Aa René Kuijs Tonny van Liempt Jacques van der Meijden Harry Mikkers Ad van Schijndel Medewerkers aan dit nummer: Robert Deckers Jos Dortmans Henk Habraken Anita Jacobs Marko Konings Toon Konings Hans Manders Riet Mariën Cathelijn van der Meijden Jeroen de Mol Bart van Schijndel Noortje van Schijndel Jan Schuurmans Wim Smits Tom Vos Michel van de Wetering Vormgeving: Antje van Deursen Corina Gloudemans Carlijn van der Steijn Monique van de Ven Fotografie: Astrid van den Broek Marlies Dortmans Kristen van der Heijden Trudy van de Wetering Piet van Zutphen Kopij/informatie: Uiterste inzenddatum: 1e van de maand E-mail: redactie@hadeejer.eu Advertenties: Uiterste inzenddatum: 15e van de maand E-mail: advertentie@hadeejer.eu Bel Jacques van der Meijden: 06-11472441 Vragen over bezorging: Bel Toon Konings 06-53584742 bezorging@hadeejer.eu Jaarabonnement niet-inwoners: € 36,00 incl. verzendkosten Druk: Drukkerij Berne, Heeswijk Oplage: 3250 stuks D’n HaDeejer is een uitgave van Stichting Dorpsnieuws. Niets uit deze uitgave mag worden over-genomen zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Voorwoord januari Samen Inhoudsopgave Alweer een bijzondere HaDeejer, deze eerste van het nieuwe jaar. Want aangezien het in 2009 veertig jaar geleden is dat Heeswijk en Dinther werden samengevoegd, vonden wij dat we daar natuurlijk mee uit moeten pakken met een extra dik themanummer. ‘Heeswijk en Dinther samengevoegd? Hoezo?’ We horen het de jongeren en de importers onder ons zich al hardop afvragen: Heeswijk en Dinther is toch gewoon Heeswijk-Dinther, onderdeel van Bernheze? Inderdaad, dat is nu, maar hoe anders was de situatie in de jaren zestig. Heeswijk en Dinther waren twee aparte gemeenten. De mensen leefden in principe vredig naast elkaar, met de nadruk op principe want er was ook de nodige rivaliteit. Meestal ludiek, soms fanatiek, een enkele keer grimmig. Toen halfweg jaren zestig de eerste serieuze voorstellen voor een samenvoeging kwamen, kreeg de rivaliteit een grimmig karakter. Er brak een enorme volksopstand uit, spandoeken langs de weg, bedreigingen over en weer, vernielingen en vooral veel haat en nijd onderling. Maar alle verzet mocht niet baten: 1 januari 1969 werden Heeswijk en Dinther één. De moeizame weg daarnaar toe, de impact die de samensmelting had en de gevoelens van direct betrokkenen; het is allemaal te lezen in deze speciale HaDeejer over 40 jaar HaDee. Met een speciaal woord van dank aan Riet Mariën, die in de geschiedenis dook en verspreid over zes pagina’s nauwkeurig uiteenzet hoe de samenvoeging tot stand kwam. Maar ook de ‘misters’ Barten en Van Hooren die nu lachend terugkijken op wat toen een ‘bloedserieuze zaak’ was. Het venijn en de vuurspuwerij zijn lang vergeten, de hoofdpersonen veelal overleden. Wat blijft zijn de herinneringen van hen die de roerige tijd nog goed voor de geest kunnen halen. Een periode om weinig trots op te zijn, aldus Van Hooren: ‘Maar je zou er gemakkelijk een lachwekkende novelle over kunnen schrijven.’ Veel leesplezier De redactie 3 Voorwoord 40 jaar Heeswijk-Dinther 4 Prijsvraag Een minuut gratis winkelen bij C1000 7 Import Een oud-schoolmeester aan het woord 9 Kersouwe Veel nieuws onder de zon 11 Bijzondere hobby’s Alles sparen over Ha, Dee en El 14 40 jaar HaDee: plattegrond Wat is Hezik en wat is van Dinther? 16 40 jaar HaDee: de samenvoeging Deel 1 20 40 jaar HaDee: interview Met Gerard Barten en Rien van Hooren 23 40 jaar HaDee: de samenvoeging Het vervolg 24 Dorpspraat Samen of toch maar apart? 27 Ingezonden Met de zus van Harrie 29 Jeugdcarnaval 33 jaar zwieren en zwaaien 31 Over de grens Rene doet verslag vanuit Suriname 33 Winter in HaDee Foto’s en gedichten 35 Zakelijk bekeken Even stoppen bij Halte 5 37 Een Brug terug 50 jaar geleden in het nieuws 38 Agenda Met veel carnaval En óók: Winter in HaDee Colofon
4 | januari 2009 Tekst: Ad van Schijndel Foto’s: Rene Kuijs én Piet van Zutphen HaDeejer kerstkwiz: een kwestie van nadenken en fietsen De kerstkwiz van december leverde een vijftiental inzendingen op. Het moeilijkste vond men het beeldje bij het hertenkamp, de vendelier en de put. En van de namen op de huizen zat Schuiloord blijkbaar goed verscholen. Een inzender belde tot twee keer toe René Kuijs op om te vragen wanneer die foto van de put bij de museumboerderij toch gemaakt was. Want die put zag er nu ‘stukken anders’ uit. Die put was het dus niet. Volgens Karin Verboort was het een kwestie van vragen, nadenken en een heerlijke fietstocht door het dorp. Olaf Otjens werd er zelfs ’s nachts met de auto op uit gestuurd om een adres te controleren. Ook spraken de inzenders van ‘een gewaardeerd initiatief ’ en ‘een compliment voor de makers’. Waarvoor dank. Er waren zes volledig goede inzendingen. Daaruit zijn onder deskundig toezicht de drie prijswinnaars getrokken. Winnaars, proficiat! De 3e prijs: een cadeaubon van 50 euro, te besteden bij bloemist Miranda, is gewonnen door Linda van de Leest. De 2e prijs: een dinerbon van 100 euro, te besteden bij Het Sentiment, gaat naar Linda Otjens. De 1e prijs: één minuut gratis winkelen in de supermarkt C1000, is gewonnen door Karin Verboort. Op woensdag 14 januari werden de prijzen bij de C1000 uitgereikt en mocht Karin Verboort onder begeleiding van de heer Janssen haar snelle tocht door de winkel maken. Ze haalde in rap tempo voor 154 euro een kar vol boodschappen bij elkaar. Hierbij de oplossing. Kijk nog maar eens goed. Oplossing HaDeejer kerstkwiz Foto 1 Stella Maris Pater van de Elsenstraat 2 Foto 2 Morgenzon Abdijstraat 25 Foto 3 Schuiloord Dokter Boutkanstraat 5 Foto 4 Unumdurrum Hoofdstraat 97 Foto 5 Hageroos Hoofdstraat 63 Foto 6 Hamdoela Hoofdstraat 59 Foto 7 Roots Balledonk 7 Foto 8 Welput Brouwerstraat 10 Foto 9 Johannahoeve Nobisweg 1 Foto 10 ’t Ven Kerkstraat 46 De drie prijswinaars Derde prijs voor Linda van de Leest Tweede prijs voor Linda Otjens Volgeladen De prijs Foto 17
5 | januari 2009 Foto 11 Put Kasteel 3 (Looz-Corswarem-Hoeve) Foto 12 Gevel Hoofdstraat 100 (Dekkers Verhoeven) Foto 13 Beeldje Irenestraat (hertenkamp) Foto 14 Muur van Steen Balledonk 34 Foto 15 Raam Kilsdonkseweg 4-6 (Kilsdonkse Molen) Foto 16 Dak Liekendonk 8 Foto 17 Beeldje Graaf Wernerstraat (de Vendelier) Foto 18 Luidsprekers Plein 1969 (marktplein) Foto 19 Kapsalon Pastoor Lathouwerstraat 5 Foto 20 Huis Braaksteeg 1 De eerste prijs voor Karin Verboort (Will janssen en Ad van Schijndel) Spaart u zegels Het eind totaal Klaar af start! Foto 16 Foto 14 Foto 19 Foto 18 Foto 11 Foto 12 Foto 15 Foto 20 Foto 13
www.epsbv.nl • Heeswijk-Dinther • 0413-296073 “Uw voordeel ligt in onze combinatie” E.P.S. Asbestsanering B.V. Het gecertificeerd verwi jderen door middel van: CONTAINMENT (BINNENSITUATIE) • vloerzei l • betimmeringen • leidingen • etc. BUITENSANERINGEN • golfplaten • dakbeschot • gevelbeplating • etc. E.P.S. Demontage B.V. Het vakkundig uitslopen (handsloop) van: • woningen (incl. dakpannen) • kantoren, winkels • sloopobjecten �������� ����� �������������� ������������������� ����������� ��������������� �������������������������
Hoe zijn jullie 42 jaar geleden in Dinther terecht gekomen? Louis: Na een sollicitatiegesprek bij Gerard Barten kreeg ik een baan als onderwijzer op de St. Servatiusschool en na een jaar op en neer te hebben gekacheld op de Zündapp kregen we een woonruimte op Laag-Beugt 1a, naast Hedi Meubelen. We zijn toen getrouwd, daarna verhuisd naar de Beatrixstraat en nu wonen we in de Mgr. van Oorschotstraat. Hoe keken jullie 40 jaar geleden tegen de samenvoeging van Heeswijk en Dinther aan? Thea: Mij maakte het niets uit maar als ik op een feestje was en ik had in de gaten dat er eentje uit Heeswijk kwam en eentje uit Dinther, dan bracht ik het ter sprake, want ik vond het prachtig om te horen hoe ze dan los kwamen. Ook over de volgorde van de naam werd druk gespeculeerd. Logisch was volgens velen op alfabet, dus Dinther-Heeswijk, maar volgens anderen hadden ze in Dinther niks en Heeswijk had een kasteel. Uiteindelijk hebben ze bij het abdij nogal wat invloed gehad en werd het toch Heeswijk-Dinther. Louis: Ik had er totaal geen moeite mee, maar er waren mensen die zeiden ‘ik ga nog niet naar Hezik al brengen ze me met de taxi’ en vooral bij het voetbal, met gilde en de harmonie lag het nogal gevoelig. Ik vind dat die soort dingen ook apart mogen blijven; dat is nou eenmaal traditie. Leuk detail is dat onze oudste dochter is geboren op 12 april 1968 in Dinther en de tweede dochter op 6 juli 1969 in hetzelfde bed maar in HeeswijkDinther. Wat vinden jullie van de kredietcrisis? Beiden: Wij merken daar zo weinig van. Wij zijn niet vermogend en hebben geen tophypotheek meer, maar we doen het van hetgeen wat we hebben en sparen een beetje voor de vakantie en that’s it. En in het laatste hemd zitten toch geen zakken. Hebben jullie nog een droom of wens? Thea: We zouden nog wel een keer naar Zuid-Afrika willen; we zijn al in Mexico en Cuba geweest. Louis: Vroeger kwamen we niet verder dan Oostenrijk en Duitsland en dat vinden we nog heel mooi, maar bij mijn afscheid als leerkracht kregen we naast de gebruikelijke bloemen ook wat enveloppen en toen hebben we voor het eerst een verre reis gemaakt. En ik moet zeggen, dan gaat er een wereld voor je open. Je raakt er op verlekkerd. Maar mocht het zover niet komen, dan genieten we net zo goed van het mooie Heeswijk-Dinther. Import over HaDee De 64-jarige Louis van de Burgt en zijn eveneens 64-jarige vrouw Thea van de Burgt-Karsmakers, beiden geboren in Eindhoven, wonen sinds 1967 in Dinther en inmiddels in Heeswijk (volgens Henk Habraken verhuisd van dun himmel nôr dun hel). Ze hebben drie kinderen, Lucille (40), Esther (overleden op haar 34ste) en Rutger (35) en daarnaast ook nog 7 kleinkinderen (achtste op komst). Louis is sinds drie en een half jaar gepensioneerd onderwijzer en heeft als hobby’s fietsen, wandelen, lezen, voetbal (Avesteyn) en vakantie en Thea heeft veel frummelhobby’s, computert graag en ook wandelen en fietsen is dagelijkse kost. Hezik-Dinther Eerst even dit: Wethouder v/d Ven is een deskundige. Uit milieu overwegingen en om de opwarming van de aarde tegen te gaan, kondigde hij twee jaar geleden een stookverbod af voor Bernheze. Het resultaat is verbluffend, want sindsdien hebben we geen fatsoenlijke zomer meer gehad en zelfs de winter is nu ook weer ouderwets. Terwijl ik dit, op Driekoningen, schrijf, vriest het buiten 20 graden. De opwarming van de aarde is dus van de baan en wethouder v/d Ven kan het stookverbod weer opheffen, denk ik. Nu, in 2009, is het 40 jaar geleden dat de toenmalige gemeenten Dinther en Heeswijk elkaar liefdevol omarmden en in harmonie verder gingen als de gemeente Heeswijk-Dinther. Liefdevol? Nou ja, als sadomasochisme liefde is, was de samenvoeging van Heeswijk en Dinther liefdevol. Toch heb ik wel iets met die samenvoeging. Ruim 20 jaar geleden, eind 1988 bracht ik mijn eerste LP uit, getiteld: “Hezik-Dinther 20 jaor”. “Eigenlijk”, zei Gerard Barten mij toen, “had je die LP over 5 jaar uit moeten brengen bij het 25 jaar bestaan van HeeswijkDinther.” Maar zelfs Gerard Barten bevroedde toen niet dat vijf jaar later de gemeente Heeswijk-Dinther opgevreten zou zijn door Heesch. Ik ben geboren in Dinther en deze maand werd ik 64 jaar. In Dinther woonde ik 24 jaar en nagenoeg net zo lang in Heeswijk-Dinther. Daarna woonde ik één jaar in Heesch en de rest van de tijd woonde, en woon ik nu nog steeds, in Bernheze. Toch, u wilt het misschien niet geloven, ben ik nog nooit verhuisd en woon ik nog altijd op mijn geboorteplek. Henk Habraken Tekst: Michel van de Wetering Foto’s: Kirsten van der Heijden column Henk 7 | januari 2009 Louis en Thea van de Burgt.
Al van oudsher heeft de Rabobank als coöperatie een sterke lokale en maatschappelijke betrokkenheid. Maatschappelijke betrokkenheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) zit in de genen van de Rabobank. Ruim honderd jaar geleden begon de Rabobank als een pure kredietcoöperatie in de lokale agrarische samenleving. Daarbij ging het om sociale saamhorigheid, openheid en dialoog. Nog altijd nemen we onze maatschappelijke verantwoordelijkheid. Wij zetten ons voortdurend in voor een duurzame samenleving. Door diversiteit na te streven binnen en buiten ons bedrijf. Door oog te hebben voor iedereen die bij de organisatie betrokken is. En door maatschappelijke en culturele projecten te ondersteunen en te initiëren. Mens, Milieu en Meerwaarde Door middel van de pijlers mens, milieu en meerwaarde wil Rabobank Bernheze Maasland op lange termijn bijdragen aan het creëren van sociale waarde voor mensen binnen en buiten de bank. Ook het stimuleren van de kwaliteit van het leefmilieu en de bevordering van de economie in ons werkgebied hoort bij deze ambitie. Balans MVO en de coöperatie overlappen elkaar in algemene zin waar het gaat om dialoog, sociale saamhorigheid en transparantie. Als coöperatieve bank streven wij continu naar de optimale balans tussen commercie en coöperatie. Onze coöperatieve wijze van bankieren sluit namelijk precies aan op een maatschappelijk verantwoorde wijze van ondernemen. Maatschappelijk verantwoord ondernemen zit namelijk verweven in onze coöperatieve identiteit ofwel in ons coöperatieve DNA. & & Heeswijk Dinther uw bank Rabobank Bernheze Maasland Bankwinkel Heeswijk-Dinther Plein 1969, 1 5473 CA Heeswijk-Dinther Het is tijd voor de Rabobank. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen De Rabobank levert met haar producten en diensten een bijdrage aan een duurzamere samenleving. Niet alleen door het aanbieden van nieuwe, groene producten en diensten, maar ook door aandacht voor MVO bij bestaande producten. Voorbeelden zijn de Rabocard met klimaatbijdrage of de Klimaathypotheek. Voor meer informatie over duurzame producten en diensten kijkt u op www.rabobank.nl. Duurzame Producten en Diensten Advertorial
9 | januari 2009 Harold Schraven nieuwe regisseur bij De Kersouwe Shakespeare en Godfried Bomans in de Heeswijkse bossen Als regisseur is Harold Schraven aangetrokken. Geboren en getogen in Lith (1972) is het een echte Brabander die nu in Den Bosch woont. Hij is al tien jaar regisseur en heeft negen jaar ervaring bij het openluchttheater De Speledonkers in Someren. Harold Schraven heeft al veel stukken in Heeswijk gezien. “Het is een prachtige grote plek met veel mogelijkheden,” vertelt hij. “We gaan ‘As you like it’ van Shakespeare spelen. Ik heb al vaker Shakespeare geregisseerd, o.a. Hamlet in Haarsteeg. Het moet weer een spektakel worden, maar de scènes moeten wel functioneel blijven. In welke tijd we het stuk gaan plaatsen weet ik nog niet precies. Ik wil eerst de groep leren kennen, met open kansen voor iedereen.” Behalve regisseur is Harold ook acteur bij de zogenaamde Dondersproductie. Dat is een jeugdtheatergroep die werkt vanuit Amsterdam. Daarnaast is hij muzikant en zingt en speelt gitaar in een band. In Deurne regisseert hij momenteel een groot openingsstuk, maar “dat alles is prima te combineren,” zegt hij. “As you like it is een leuke komedie met allerlei intriges. Vier stelletjes vluchten noodgedwongen de bossen in en dat zie ik in Heeswijk wel zitten.” Erik of het klein insectenboek Begin januari is de spelersgroep al begonnen met repeteren op woensdagavond en zaterdag overdag. Ook de jeugdgroep is al van start op dinsdagavond. Men speelt dit jaar ‘Erik of het klein insectenboek’ van Godfried Bomans. De regie is voor de derde keer in handen van Hanneke Jansen uit Veghel. De jeugd heeft een vrij vaste groep spelers, maar men kan nog wel wat jongens gebruiken. Juli wordt een drukke maand voor de Kersouwe. ‘As you like it’ wordt zeven keer gespeeld in juli (première op zondag 5 juli) en ‘Erik’ speelt men vijf keer (première op woensdag 15 juli). Evenementen Voor de zomer van 2009 heeft De Kersouwe weer een aantal bijzondere evenementen weten te boeken. Alles is begin januari nog niet rond, maar in ieder geval komen Eric Vloeimans en Renske Taminiau (vr. 19 juni), De Dijk (vr. 3 juli), Stef Bosch (vr. 7 augustus), Het Groot Niet Te Vermijden (vr. 26 juni) en de BZB met de plaatselijke harmonie en fanfare (za. 27 juni). Men is nog in onderhandeling met Ilse de Lange en Guus Meeuwis, maar dat hangt mede af van de prijzen, want volgens voorzitter Pieter-Jan van Hoof moet het ‘voor ons en het publiek betaalbaar blijven’. Zeker komt ook Mark van de Veerdonk zijn 25-jarig jubileum vieren, maar de datum is nog niet bekend. Tribune Het wordt weer een warme zomer in de Heeswijkse bossen. En dan zijn alle extra jeugdvoorstellingen en het cabaretprogramma in het kleine theater met o.a. het Open Podium nog niet exact vastgelegd. Intussen is men hard aan het werk met de nieuwe tribune. De voorzitter: “Alle banken zijn al weg. Er komt een nieuwe betonnen schil omheen en daarop de nieuwe zitplaatsen. Er blijven ronde openingen waar gras in kan groeien, maar het natuurlijk idee zal toch moeten komen door de weersinvloeden. Het is een forse investering, noodzakelijk voor de toekomst.” Er is behoorlijk wat nieuws onder de zon bij Natuurtheater De Kersouwe. Natuurlijk de nieuwe stukken voor de zomer, maar ook een nieuwe regisseur, een nieuwe dirigent en een nieuwe productieleider. Bovendien wordt de hele tribune van het grote theater gerenoveerd, heeft men weer bijzondere evenementen en is de voorzitter Pieter-Jan van Hoof verhuisd naar Heeswijk. Het belooft een spannend jaar te worden met een nieuw elan. Tekst: Ad van Schijndel Foto’s: Trudy van de Wetering ‘Het is een prachtige grote plek met veel mogelijkheden’ Pieter Jan van Hoof en Harold Schraven.
• Aannemer van grond-, sloop-, maai- en waterwerken • Puinrecycling • Containerverhuur • Zand, grind en puingranulaat Internet www.dijkhoff.nl Heeswijkseweg 7 & Lariestraat 25 - Heeswijk - Tel. 0413-291391 - Fax 0413-291075 www.heesakkersbeton.nl In onze moderne betonfabriek staat vakmanschap nog altijd garant voor kwaliteitsproducten. Of u nu zoekt naar een standaard prefabelement of een speciaal element op maat. Heesakkers Beton verzorgt de complete productie van uw betonelement. Wij staan garant voor praktische oplossingen die perfect aansluiten op uw wensen! J. van Schijndel Notendreef 2 5473 SN Heeswijk-Dinther Tel./Fax: 0413-291106 B.g.g.: 06-51599960 Vloerenbedrijf e-mail: jvs.vloeren@hetnet.nl van den Akker vof voor al uw stukadoorswerk Meerstraat 12 5473 VW Heeswijk-Dinther Tel. 0413-292678 F EE S TCAF É FEBRUARI 2009 Heibloemsedijk 7 | Heeswijk-Dinther | hutjeopdehei.com VR 06 ZA 07 Bouwersbal friday the second 4 free! Want na zo’n wintersport zingt Bertje luid: c’est la vie!! DE Generale Repetitie van de CARNAVAL VR 13 ZA 14 Happy Lovely Valentine Party Het is bijna carnaflap!! Casual Friday Test bij ons je idee en win een diner voor twee! VR 27 ZA 28 Duck Hunt..... Rehab Night Na de Carnaval ben je zonder drank beho orlijk bral! Who let the duck in! Flügel Party!! VR 20 ZA 21 reload Diverse Dj’s, O k m maar eens kijken, wat er in je potje zit... ZO 22 MA 23 DI 24 reload voor ieder wat wilds! CARNAVAL 2009 The Don Receptie en Pap & Pudding Spaarkas�Lichten van CV de Heikneuters Solex Kwallenbal en 30 euro live & Heikneuterverbranding Carnavalskost,
Vaak is het leuk om te horen waar mensen zich zoal mee bezighouden. De HaDeejer ging ditmaal op bezoek bij Francien van Doorn in de Servatiusstraat in Dinther. Na een lekkere kop cappucino neemt ze me mee naar een kast en laat me haar grote verzameling mappen zien, allemaal met nieuws uit Heeswijk-Dinther-Loosbroek. Een indrukwekkend gezicht, die goedgevulde kast met allemaal rode ordners, op jaartal gerangschikt en voorzien van etiketten. De mappen staan kaarsrecht in de kast, keurig op hun plaats gehouden door stapeltjes HaDeejers aan de zijkant. Multifunctioneel toch, die HaDeejer! Eerst leest Francien het blad met plezier, bewaart het dan in “haar kast” en het blad biedt vervolgens ondersteuning voor haar jaarboeken. Er gaat best veel tijd zitten in haar hobby. Lezen, herlezen, knippen en plakken op rode A-viertjes. Toen er kleur in de kranten kwam, vond ze haar hobby nog leuker worden. Francien: “De grote drijfveer voor mijn hobby is mijn liefde voor de historie! Echter, de prikkel om nieuws te gaan verzamelen kreeg ik toen ik vanuit Vorstenbosch, waar ik vroeger woonde, benaderd werd om allerlei informatie aan te leveren over vroeger i.v.m. een tentoonstelling. Ik scheen daar nog veel over te weten” Juweeltjes Haar jaarboeken zijn stuk voor stuk juweeltjes. Al bladerend door al dat nieuws krijg je dat oja! gevoel. Gebeurde dat toén en ach wat is dát toch al weer lang geleden. De artikelen zijn vaak leuk geïllustreerd met tekeningetjes van Jota. Hij (of zij) tekende duidelijke herkenbare personen uit het dorp die in het nieuws waren. Een mooie tekening van Peer Verkuijlen kwam bijvoorbeeld voorbij. “Er gaat veel tijd in mijn hobby zitten en sóms denk ik wel eens: waar doe ik het allemaal voor? Maar als meerdere mensen van tijd tot tijd de weg naar mijn huis weten te vinden en zij bij mij de informatie uit het verleden van HDL kunnen vinden, die ze nodig hebben en daar héél blij mee zijn, dan weet ik weer waar ik het voor doe. Ik krijg daar nieuwe energie van om met mijn hobby door te gaan”. Voor de liefhebber van de historie van HDL heeft Francien bijzonder waardevolle naslagwerken gemaakt, waar ze trots op mag zijn. Francien heeft tot slot één wens: zij is in 1963 in Dinther komen wonen. Heeft iemand voor haar krantenknipsels van HDL 1963 – 1964? Vanaf 1965 tot en met heden (ruim 43 jaar ) heeft Francien van Doorn alle nieuws over HDL verzameld uit alle kranten en krantjes, die bij haar op de deurmat vallen. Deze kwamen in een ton terecht want, ze wilde pas gaan knippen en plakken op “haar ouwe dag”. Echter, in haar 45e levensjaar werd Francien langdurig ziek en zij besloot toen te beginnen met het aanleggen van de mappen en haar verzameling groeide gestaag. ‘De grote drijfveer voor mijn hobby is mijn liefde voor de historie’ Tekst: Tonny van Liempt Foto’s: Marlies Dortmans Francien van Doorn verzamelt al 43 jaar nieuws uit de kranten over HDL Een goedgevulde kast met veertig jaar HDL-nieuws 11 | januari 2009 Voor meer info: francienvandoorn@live.nl of tel. 291672
Tekst: Annemieke van der Aa Foto’s: Piet van Zutphen D’n Brief Ik krèg zò wellis fenmeel. Dan zitter ’n briefke in m’n bus, mistal geparfumeerd en dan wùrter verteld hoe geweldig dèsse men wel nie vèine. Kèjskon is dè dan um der aachter te komme dè iemes ’t dan hillemol mè men ins is. Pasgeléje hakker inne, en dè waar ’n liefdesbrief. Iemes waar hillemol hoteldebotel van men en zodoende kreeg ik unnen brief van twee kèntjes. ’t Vrouwke vertelde wesse ollemol wel nie mè men zò willen doen, en d’r wiere dinger vurgesteld wor ik rooi óre van kreeg. Mar toen ik diejen brief op men stapel liefdesbrieve lin, zaag ik detter ’n verkeerd adres op ston. Ok de postkode klopte trouwes nie, en de naam waar trouwes òk anders. Mar dè gif nie, ès ze ’t leuk vent ùm men ’n koosnaampje te geve dan vèin ik da best. Knap trouwes van de postboj dettie toch wies dè d’n brief vur men bedoeld waar. Mar jammer genoeg stonder ginnen naam bè, dus ik zal lang dizze weg prebere um efkes ’n rejaksie te geve. Gère willik wel unnen keer mè auw ùt eete. Lekker romanties same ’n vùrkske prikke. Es ge volgende week soms tet het; ik heb al ’n tuffelke gereserveerd bè El Moto. Doarnoa kunne we dan nog efkes gezellig same wè leuks gòn doen. Kunne we bevurbild gòn kèke nar de sloop van Ter weer, of miskien detter int Kultereel Centrum wè te doen is. Of same nar ’t tejater; we hebbe daluk wir de pronkzitting. Ik houw, net ès gè, erreg van reize. Misskien dè we d’r same is unnen keer op ùt kunne trekke; ik heb nog 5 strippe op munne kaart. In onze hobbies zie ik veul overeenkomste, ge skrèft dègge erg sportief bent, en ik sport òk veul; ik gò elleke week biljèrte. Gè doet òn nordik walking, en ik loop aalt nar de kroeg. Ge zint dè ge kèinder het, en dè vèin ik nie erreg. Zo lang ze mar ’n bietje ùt de weeg blève. Ik heb trouwes unne groate wage en dès wel hendig ùm die vier kèinder meej te neme. Die paase mè gemak in de kofferbak. So, nou hedde oew antwoord, ik heur ’t wel wir. Oja, nog efkes nar de postboj: tis zò wir Valentijnsdag. Ester dan wir zoveul briefkes zen ès vùrrig joar, prebeert ze dan nie ollemol in m’n brievebus te frotte. Belt gewoon efkes, en dan kommik ze wel hoale. ToKo Prijswinnaars spaaractie winkeliersvereniging De winnaar komt uit Berlicum, mevrouw Hubers, zij won 500 euro. De tweede prijs was voor Cecile Dekker, zij ontving 300 euro en mevouw Van de Hurk veroverde de derde prijs, 200 euro. De overige prijswinnaars P. van Deursen Berg en Dalseweg 2 J. van Erp Past. Maasstraat 24 Fam. Bongers Kastanjedreef 35 Van Cleef Eikenhoek 38 Verkuylen Willibrordstraat 26 J. Boeyen Lariestraat 28 P. de Visser Mariëngaard 23 Jan vd Heijden Lariestraat 21 Duyens Ooisestraat 6, Echteld Geert vd Leest Schoolstraat 5 L.W. Heesakkers Nieuwlandsestraat 51 M. van Hooren Ridder Robertstraat 9 v. Gemert Wilhelminastraat 8 Maria vd Nieuwenhuijzen Bernhardstraat 23 Petra vd Doelen Heeseind 33B, Nuland Fam Heesakkers Hoofdstraat 51 P vd Pas Gouverneursweg 31A Suiker Burg. Vd Veerdonkstraat 13 Wil van Leeuwen ’t Ven, Veghel C.H. vd Pas Willem Alexanderstraat 27 column Toon De gezamenlijke winkeliers uit HaDee hadden dit jaar na jaren weer een kerstactie. Bij iedere 10 euro die besteed werd bij een van de aangesloten winkeliers kregen bezoekers een bon, die ze vervolgens op een spaarkaart konden plakken. Uit de inzendingen werden de winnaars getrokken. Twintig van hen kregen wonnen 50 euro, drie gelukkigen gingen met een grotere prijs aan de haal. 13 | januari 2009 Vlnr Peter van Grunsven, Alleta van Eerd en Henk van Lieshout verrichten de trekking.
Een grens bestond vroeger uit natuurlijke elementen. Zo vormden sloten en percelen ook hier de grens tussen de voormalige gemeenten Dinther en Heeswijk. Op deze kaart is met een stippellijn aangegeven hoe die oude grens heeft gelopen. 40 jaar HaDee plattegrond Wat is Hezik en wat is van Dinther Liefde kent geen grenzen Jos van der Pas is geboren en getogen in Heeswijk, terwijl Mariëtte Jacobs opgroeide in Dinther. In 1978 stapten ze in het huwelijksbootje, want liefde kent geen grenzen. Of toch wel? Ze wonen nu aan de Heilarensestraat 62, nagenoeg op de oude grens! Slapen in Heeswijk en wonen in Dinther Dit is de Hertog Janstraat met rechts het bejaardenhuis wat nu wordt afgebroken. De bejaardenwoningen aan de linkerzijde van deze straat hebben de woonkamer nog op Dinthers grondgebied. Slapen doet men echter in Heeswijk. Tekst: Jacques van der Meijden Foto’s: Piet van Zutphen Plattegrond uit 1954 van Heeswijk en Dinther Slapen in Dinther en in Heeswijk Harrie Daandels wijst op Heilarensestraat 57 de plek aan waar de voormalige grens dwars door de slaapkamer liep. Zo kon het gebeuren dat zijn vader in Dinther sliep en zijn moeder in Heeswijk.
Naar het noorden Dit is de plek waar de Dintherveldsestraat overgaat in de Pater v.d. Elsenstraat. Het is precies de plaats van waaruit de oude grens nagenoeg recht naar de Heibloemsedijk loopt. Gezicht vanuit Droevendaal Vroeger was deze weg natuurlijk ’n zandweg. De sloot aan de linkerkant lag nog ’n aantal meters verder naar links en liep vanaf de Balledonk met een knikje naar de Hoofdstraat. Een natuurlijke grens onder Mariuspoort Mariuspoort staat zowel in Dinther als in Heeswijk. Eerder stond daar de winkel van De Boerenbond. Nog e erder stond er het boerenbondsgebouw; in de volksmond he t “pakhuis” genoemd. En onder dat gebouw liep vroeger ’n sloot die de grens vormde.
16 | januari 2009 40 jaar HaDee Voorgeschiedenis, een zwarte bladzijde Rijk gedocumenteerde mappen van voormalig Heeswijkse hoofdonderwijzer Rien van Hooren van de vroegere Norbertusschool geven een uitgebreid beeld van dit samengaan in 1969. Het is een zwarte bladzijde uit de geschiedenis van deze twee dorpen. Het eerste verzoek om fusie dateert van 9 april 1920. Gedeputeerde Staten (G.S.) van Noord-Brabant confronteren Dinther dan met de vraag over een vereniging met Heeswijk. Deze wordt echter, net als de daarop volgende verzoeken van 1929 en 1941 afgewezen. Maar in 1965 blijkt er geen ontkomen aan. Er is echter wel een verschil. Ditmaal komt de vraag van de burgemeester en wethouders van de gemeente Dinther. Deze burgemeester, Herman Breukel, die brood ziet in de samenvoeging, is zowel burgervader van Heeswijk als Dinther. Beide gemeenteraden vergaderen over het voorstel van de fusie op 23 november 1965. ‘Waardige behandeling van een netelige kwestie’ Onder deze kop wordt in het weekblad ‘De Brug’ in november 1965 verslag gedaan van de twee vergaderingen. Voor de behandeling van deze uiterst netelige kwestie over een fusie hebben burgemeester en wethouders aan de gemeenteraadsleden van beide gemeenten een brief gestuurd. Hierin wordt verzocht de discussie met hoffelijkheid en openheid te voeren en sentimenten achterwege te laten. De Dintherse raad gaat akkoord met het fusievoorstel. Onder de strikte voorwaarde echter dat in de toekomstige nieuwe naam beide namen gewaarborgd blijven. In Heeswijk ligt de zaak anders. Daar pleiten raadsleden Theo Verkaar en Jan van Lith voor uitstel van het voorstel. Zonder succes echter, zodat het voorstel wordt aangenomen. De formele procedure kan zodoende beginnen. Maar niet iedereen in Heeswijk is daar blij mee, getuige de leuze op het spanbord buiten de vergadering: Nooit geen vereniging. De gemeentelijke samenvoeging raakt het wezen van Dinther en Heeswijk zodanig diep dat de raadsleden dit onderwerp afzonderlijk behandeld willen zien. De eerste tegenstand vanuit Heeswijk Snel daarna wordt aan alle Heeswijkenaren een pamflet gestuurd ondertekend door het comite ‘Het Heeswijks Belang’. Met handtekeningen van onder meer baron Van den Bogaerde van Terbrugge. Hierin wordt op hoge toon opgeroepen niet met Dinther samen te gaan, maar zelfstandig te blijven. In de aanhef wijst het comité erop dat haar een rad voor ogen is gedraaid. Alles duidt erop, dat alhier slechts EEN persoon, welke groot overwicht op zijn wethouders kan hebben, alle macht aan zijne zijde meent te hebben, zijn zinnen – om niet nader te vermelden redenen – wil doordrijven. Na een twaalftal argumenten volgt: Om dan toch nog even sentimenteel te worden; heeft de historie voor ons dan geen waarde meer? Dinther kan niet bogen op een roemrijke achtergrond zoals Heeswijk. En: Wij zijn allen verplicht ons met alle kracht te verzetten tegen de plannen van diegenen, welke onze historische verbondenheid en recht op zelfstandigheid niet kennen en respecteren. Zij pogen blijkbaar, kost wat kost, eigen zakelijke en persoonlijke belangen te dienen’. Actie gebaseerd op gevoelsargumenten De stroom reacties hierop is enorm. De eerste is van baron van Bogaerde van Terbrugge die ondertekent met ‘Heer van Heeswijk’. Olie op het vuur van vele Dinthernaren die hierop weer in de pen klimmen. Tegenreacties van Heeswijkenaren, en zo gaat het maar door. Weinig vleiende argumenten worden aangedragen. De meeste artikelen verschijnen in De Brug, maar ook De eenwording van Heeswijk en Dinther in 1969, een tragikomedie Heeswijk-Dinther, het luistert zo vertrouwd en vredig. Alsof ze als tweeling liefelijk uit één moederschoot ontsproten zijn. Voor de huidige inwoners een vanzelfsprekende combinatie. Maar insiders weten dat aan dit samengaan in 1969 een verbeten strijd is voorafgegaan. Een strijd waarvoor we ons nu zouden schamen. Achterzijde pamflet comité Heeswijk Belang. Tekst: Riet Mariën Foto’s: Archief de samenvoeging deel 1
17 | januari 2009 het Brabants Dagblad laat zich niet onbetuigd. Zo verschijnt daar op 21 december een fors artikel waarin de koortsachtige activiteiten van Het Heeswijks Belang aan de kaak worden gesteld. Het comité zou alle bewoners in het dorp bezoeken om handtekeningen te verzamelen en deze aan willen bieden aan de koningin en de minister van Binnenlandse Zaken, met de bedoeling het gewraakte raadsbesluit van tafel te halen. Er wordt gezegd dat 90% van de stemgerechtigden in Heeswijk vóór de petitie tekende. Ook doen in het dorp geruchten de ronde dat er onder druk handtekeningen worden gezet. Mogelijk dat er mensen zijn die weinig op hebben met de burgervader. Het comité wordt verweten dat de actie gebaseerd is op gevoelsargumenten en aanzet tot haat die zelfs bij jongeren doorwerkt. Het actiecomité reageert daarop met te zeggen dat het de motieven van de ondertekenaars vanzelfsprekend niet kent. Het wil de zaken echter nuchter bekijken en is er absoluut niet op uit een goedkope burenruzie met Dinther te zoeken. Volgens de krant is dat gevaar echter niet ondenkbeeldig omdat het hier en daar zelfs al de kop opsteekt. Zelfs de pastoor van de Heeswijkse parochie maant op de zondagse kansel tot rust en nuchterheid. Overigens zonder zelf een mening in te nemen. En in Dinther? Daar is het heel wat rustiger. Natuurlijk komt de kwestie ter sprake, maar tot dat moment is er nog geen actie van welke aard dan ook. Hoekse en Kabeljauwse Twisten Op 12 januari 1966 wijdt, onder de kop Historische twist in het Brabantse Heeswijk het toen nog bestaande katholieke dagblad ‘De Tijd’ een groot artikel aan deze kwestie. Het blad schrijft: Terwijl men elders naarstig bouwt aan Europese en mondiale eenwording, dreigt het Brabantse Heeswijk een reprise te geven van de Hoekse en Kabeljauwse twisten (1350-1490). (Een vete tussen adellijke geslachten van Holland en Zeeland. R.M.) In deze oude heerlijkheden is namelijk een comité opgestaan om actie te voeren tegen de voorgenomen samensmelting van de buurgemeenten Heeswijk en Dinther. De krant schrijft verder over uitspraken van het actiecomité: Heeswijk heeft iets te bieden: zijn kasteel, zijn abdij, zijn openluchttheater. Dinther heeft niets. Behalve dan een industrieterrein en de meeste inwoners. Dit laatste schept ook het grote probleem: Dinther zou in de nieuwe raad altijd de meerderheid kunnen hebben en dus aantrekkelijke zaken als zwembaden en sportvelden moeiteloos naar zich toe kunnen halen. Waarom de Heeswijkse raad dan toch in grote meerderheid heeft voorgestemd? Ze zijn overgehaald door de burgemeester. Die is helemaal Dinthers georiënteerd’, aldus De Tijd. Volgens het comité krijgt Dinther voor hetzelfde lager onderwijs hogere vergoedingen dan Heeswijk. Ook de plaatselijke harmonie en voetbalclub krijgen meer subsidie, ondanks lagere klasseringen. Wat zal het straks zijn als Dinther de meerderheid krijgt…? Burgemeester Breukel wordt eveneens ondervraagd. Hij is om verschillende reden voorstander van de fusie. Hij ziet ook veel voordelen in de combinatie van allerlei diensten. En nee, de burgermeester is niet kwaad op het actiecomité, hij vindt het hun goed recht en ‘hyperdemocratisch’. ‘De Tijd’ schrijft verder uit het weekblad ‘De Brug’ te kunnen opmaken dat de abdij van Berne vóór de fusie is. Maar dat blijkt een misverstand, want uit de volgende bijdrage van dit blad geeft het bestuur van de abdij namelijk aan absoluut buiten de kwestie te blijven. Ze stelt iedere week wel de laatste gang van zaken aan de orde, en ook de ingezonden brieven daarop, maar dat is het dan ook. Het bestuur vindt wel dat ieder privé lid van de abdij zijn eigen mening hierover mag ventileren. Niettemin blijft het Heeswijks comité zich roeren en laat zelfs resultaten van de handtekeningenactie vastleggen ten overstaan van notaris A. Ploegmakers in Den Bosch. Met kopieën naar de Kroon, de minister van Binnenlandse Zaken en naar G.S. Spandoek aan de brug aan de Baron van de Bogaerdelaan. Zie vervolg op pagina 19 ‘Heeswijk heeft iets te bieden: zijn kasteel, abdij, openluchttheater. Dinther heeft niets’
Stukadoorsbedrijf Jos van der Pas Heilarensestraat 62 5473 RB Heeswijk-Dinther Tel. 0413-291096 E-mail: josstukadoor@home.nl Voor meer informatie en aanbiedingen: www.beugt.nl Showroom: Retselseweg 2 Heeswijk-Dinther Tel: (0413) 29 62 90 Er zit wel degelijk verschil in houten vloeren Fabricage uit eigen fabriek Bovenlaag 8, 6 of 4 mm massief hout met een onderlaag van 12 mm berkenmultiplex. • Fabricage uit eigen fabriek: naar eigen wens, op maat gemaakt • Houtsoorten: meer dan 25 soorten • Behandeling: olie/was/hardwax/lakken • Extra opties: verouderen/borstelen/roken Nova-Vloer® Werkingsvrije vloer Showroom open: ma t/m vrij 09.00-17.00 uur za 10.00-16.00 uur 0413 29 15 90 www.heerkensinterieurs.nl Laag Beugt 1 Heeswijk-Dinther NAVARONE leverbaar in diverse maten: 204 cm, 234 cm en... maar liefst 279 cm lang.
‘Zelfstandige’ triomf in Heeswijk Op 1 juni 1966 kunnen de inwoners van beide dorpen hun voorkeur kenbaar maken in het stemlokaal. Voorafgaand daaraan hebben beide vijf lijsten samengesteld. Het Heeswijks Comité wordt vertegenwoordigd door lijst 2. De verkiezingskoorts wordt mede opgezweept door de vele folders in de plaatselijke brievenbussen. Revoluties in ’n notedop en Zelfstandige triomf kopt het Brabants Dagblad op 2 juni. Het Heeswijks Belang is succesvol. Van alle Heeswijkse geldige stemmen (1382) is hier 53% op uitgebracht. Lijst 3 en lijst 5 verwerven geen zetel. In Dinther gaan 1576 inwoners stemmen. Hierbij krijgen wél alle lijsten de nodige stemmen. Lijst 1 van M. Verhagen sleept de meeste stemmen binnen met 489, op de voet gevolgd met 476 stemmen door lijst 2 van J. Habraken. Na de verkiezingen maakt Breukel bekend dat er vanaf 11 juni een voorontwerp van wet voor samenvoeging van Heeswijk en Dinther ter inzage ligt. Wie het daar niet mee eens is, kan bezwaar aantekenen bij G.S.. Maar de zaak wordt steeds complexer. In de oude verhouding is in de Heeswijkse gemeenteraad nog een meerderheid vóór de fusie. Bij de nieuwe raadsverkiezingen krijgt Heeswijks Belang, onder de actieve leiding van Verkaar, plotsklaps vier van de zeven raadszetels. Maar deze nieuwe raad blijkt in meerderheid tégen de fusie te zijn. Het voorontwerp voor samenvoeging brengt de partij niet van haar stuk. Van Lith van Heeswijks Belang kondigt zelfs aan dat zijn fractie in de nieuwe raad het bestemmingsplan voor het plein tussen Heeswijk en Dinther teniet zal doen. Dinther in opstand In de oude situatie, als beide gemeenteraden nog vóór de samenvoeging zijn, geven ze in hun brief aan de Kroon en de minister van Buitenlandse Zaken aan dat beide namen in de nieuwe situatie moeten terugkeren. Maar G.S. geeft hieraan geen gehoor en laat Dinther in de nieuwe naam vallen. En zo kan het gebeuren dat ook Dinther in opstand komt. Dat manifesteert zich onder de leus De naam Dinther moet gehandhaafd blijven. Op 28 juni 1966 rijdt een bonte karavaan van auto’s over het gehele Dintherse grondgebied. Dit om de bevolking duidelijk te maken dat ook Dinther wel degelijk een geschiedenis heeft. Dat het vroeger al een Heerlijkheid was en in 1163 al bestond. Maar daar blijft het niet bij. Ook de initiatiefnemers verzamelen handtekeningen, zo rond de 1300. Om deze zonodig aan de betreffende instanties te tonen. Ze moeten van hogerhand immers echt niet denken dat het streven naar naamsbehoud zo maar een gril van de Dinthernaren is. Op 30 juni is er een gecombineerde raadsvergadering van beide dorpen. In deze bewogen raadsvergadering trekken Dintherse raadsleden fel van leer tegen G.S. Is het soms teveel gevraagd om slechts die éne wens van Dinther: het behoud van de eigen naam, te verwezenlijken? Dinther is toch meegaand genoeg geweest! Wat een achteloosheid van G.S.! 19 | januari 2009 Zie vervolg op pagina 23 Krantenbericht over Dinther in opstand. Verkiezingsflyer lijst 2 (Heeswijks Belang). Wilbert Verkaar en Anne van Lith zeggen een versje op voor minister prof. dr. Verdam. Hoe het verder ging… Vervolg van pagina 17
20 | januari 2009 Het is bijna niet meer voor te stellen, maar vanaf 1965 liepen de gemoederen in met name Heeswijk hoog op toen er weer gesproken werd over een gemeentelijke samenvoeging met Dinther. Voor sommige Heeswijkenaren voelde het alsof ze werden uitgeleverd aan de vijand. Onder aanvoering van de raadsleden Theo Verkaar en Jan van Lith, geruggensteund door dorpsnotabelen zoals de illustere baron Van den Bogaerde en dokter Boutkan, werd het actiecomité Heeswijks Belang opgericht en werd de mogelijke samenvoeging met buur Dinther te vuur en te zwaard bestreden. Van Hooren: samenvoeging logisch De fusieperikelen gingen ook aan de nu 75-jarige Rien van Hooren als hoofd van de Heeswijkse Norbertusschool niet onopgemerkt voorbij. “Persoonlijk was ik voor samenvoeging van Heeswijk en Dinther. Ik zag het probleem niet. Ik ben echter ook niet in Heeswijk-Dinther geboren, maar in Roosendaal. In maart 1940 verhuisde ons gezin naar Rotterdam waar we in mei het vernietigende bombardement door de Duiters nog hebben meegemaakt. Uiteindelijk zijn we naar Den Bosch gegaan, waar ik op de bisschoppelijke kweekschool heb gezeten. In 1954 kreeg ik een aanstelling in Heeswijk. In de dorpen waren er in die jaren nog meer dan genoeg banen. De eerste vijf jaar ben ik nog dagelijks op de fiets van mijn woonplaats Den Bosch naar de Norbertusschool in Heeswijk gegaan. Pas daarna, toen ik reeds getrouwd was, zijn wij ook echt in Heeswijk gaan wonen. In de Hoofdstraat, waar wij nog steeds wonen. Ja, toen vond ik het eigenlijk al niet meer dan logisch dat Heeswijk en Dinther samen zouden gaan. Ik had er niets op tegen in ieder geval. Wij hadden het er wel eens over in ons lerarenteam op de Norbertusschool, waarin nota bene drie Dinthernaren zaten.” Zijn standpunt dat hij geen problemen had met de samenvoeging, werd hem echter bepaald niet door iedereen zomaar in dank afgenomen. Zeker niet door de mensen van het door de raadsleden Theo Verkaar en Jan van Lith aangevoerde actiecomité Heeswijk Belang. Het verzet groeide zo snel dat de tegenstanders van de beoogde fusie in 1967 ook de meerderheid in de Heeswijke gemeenteraad behaalden. “Ik ben op een avond zelfs een keer op een vervelende manier opgebeld. Mij werd gezegd dat het niet zinvol was dat ik Heeswijkse kinderen onderricht gaf omdat ik niet tegen de fusie was. Maar ik heb daar nooit wakker om gelegen.” Rien van Hooren moet er nu een beetje om lachen, Van zeer nabij maakten Rien van Hooren en Gerard Barten eind jaren zestig de fusieperikelen mee tussen Heeswijk en Dinther. Van Hooren als hoofd van de Heeswijkse Norbertusschool, Barten als hoofd van de Sint-Servatiusschool. Hoe kijken deze ooggetuigen terug op die roerige periode waarin Heeswijk zich met hand en tand tegen de beoogde samenvoeging met Dinther verzette? “Die fusie was een bloedserieuze zaak.” Tekst: Tom Vos Foto’s: Piet van Zutphen Twee schoolhoofden denken terug aan de fusieperikelen ´Je zou er een lachwekkende novelle over kunnen schrijven’ ‘Persoonlijk was ik voor samenvoeging van Heeswijk en Dinther’ Gerard Barten en Rien van Hooren. HaDeeinterview Terugblik op een ‘bloedserieuze zaak’
21 | januari 2009 Boe Verkaar In die tijd was de fusie een bloedserieuze zaak, benadrukt ook oud-onderwijscollega Barten die net als Van Hooren de bisschoppelijke kweekschool in Den Bosch volgde. Rasechte Dinthernaar Barten spreekt uit eigen ervaring. Net als de meeste Dinthernaren was ook hij geen tegenstander van de fusie. Hij schetst veelzeggend gebeuren uit die tumultueuze tijd: “Op een dag ging ik met de zesde klas zwemmen in Schijndel en kwamen we met zijn allen voorbij het huis van Verkaar in de Baron van den Bogaerdelaan in Heeswijk gefietst. Een paar leerlingen riep meteen ´boe Verkaar, boe Verkaar´. Nou, dat heb ik geweten. De vrouw van Verkaar was thuis en had dat gehoord en heeft toen de onderwijsinspecteur gebeld. Die kwam later naar mij toe om opheldering te vragen. Of ik die leerlingen daartoe had aangezet, wilde hij weten. Hoe verzin je het!”, zegt de nu 77-jarige Barten, tussen 1986 en 1994 wethouder van Heeswijk-Dinther en jarenlang directeur van de Dintherse SintServatiusschool. Barten herinnert zich dat er geen verzet was in Dinther tegen het beoogde samengaan met Heeswijk. “Dinthernaren waren nuchtere mensen. Ze namen een relativerende houding aan. We deelden al dezelfde burgemeester met Heeswijk. Nee, Dinther maakte zich echt niet druk over de samenvoeging.” Achter de baron aan Hoe anders was het in Heeswijk. Van Hooren: “Ja, wat waren die Verkaar en Van Lith van het actiecomité fanatiek. Ze hadden zelfs een vlugschrift tegen de fusie gemaakt en ze beweerden dat van alle Heeswijkse inwoners negentig procent haar adhesie had betuigd. Van alle ondertekenaars stond de baron natuurlijk bovenaan.” De reden dat sommige Heeswijkenaren niets van de fusie moesten hebben, was dat zij zich verheven voelden boven de gemiddelde inwoner van Dinther, meent Barten. Volgens hem ging Heeswijk prat op zijn culturele karakter. Het dorp was als de dood dat het een nietszeggend aanhangsel van grote broer Dinther zou worden, hoewel die vrees volgens Barten feitelijk nergens op gestoeld was. “Heeswijkenaren ontleenden die verheven status aan de aanwezigheid van het kasteel en de abdij: culturele voorzieningen die Dinther niet had. Dinthernaren waren in hun ogen maar boertjes.” Van Hooren vond het allemaal maar onzin, ook in die tijd al. “Ik zag geen verschil tussen mensen uit Heeswijk of Dinther.” De vraag is hoe het kan dat destijds kennelijk toch veel Heeswijkse inwoners achter het actiecomité van Verkaar en Van Lith aanhobbelden. “Heeswijkenaren zijn schijnbaar gezagsgetrouw, wat slaafs bijna. Ze liepen achter de baron aan. Ze waren behoorlijk beïnvloedbaar door hogergeplaatsten. Men keek op tegen de mensen van het kasteel en de abdij. Dinthernaren hadden daar minder mee te maken en waren minder gezagsgetrouw. Dit heeft heel lang doorgewerkt”, denkt Barten. Volgens hem en Van Hooren liet ook de vrouw van Verkaar, mevrouw Verkaar-Van Uden zich duidelijk gelden als vurig tegenstander van de fusie. “Dat vond ik eigenlijk wel vreemd want van oudsher komt haar familie uit Dinther”, zegt Barten. Twee kampen Het actiecomité in Heeswijk bleef zich uiteindelijk ook echt tot op het laatst tegen het samengaan verzetten. Barten: “Ik kan me nog een heftige bijeenkomst herinneren in het provinciehuis waarbij de twee kampen lijnrecht tegenover elkaar stonden. De honden lustten er geen brood van.” Hoewel menigeen in Heeswijk nog dacht met de invloedrijke baron wel een stokje te kunnen steken voor de fusie, werd in juli 1968 in de Tweede Kamer de knoop doorgehakt: Heeswijk en Dinther zouden per 1 januari 1969 worden samengevoegd. Aanvankelijk was het de bedoeling dat de nieuwe gemeente de naam Heeswijk zou krijgen. “Het landelijke beleid was dat er geen dubbele naam meer zou worden gehanteerd voor gemeenten”, weet Van Hooren. “Eerst koos de commissie dus de naam Heeswijk. Maar Dinther kwam toen in actie en voerde aan dat de naam Heeswijk al bestond: in de provincie Utrecht en bij Cuijk. Toen koos de commissie voor Dinther en was Heeswijk weer in alle staten”, vult Barten aan. “Daarna kwam de naam Dinther-Heeswijk in beeld. Een logische naam want het postkantoor in de Hoofdstraat heette ook Dinther-Heeswijk, net als het Wit-Gele Kruisgebouw en de brandweer. Uiteindelijk kwam toch de naam Heeswijk-Dinther als compromis uit de bus. Heel diplomatiek.We maken er in Dinther nog steeds wel eens een grapje over. Dan zeggen we dat Dinther toch maar mooi dat streepje voor heeft gekregen.” Tegenstelling verdwenen Barten merkt nauwelijks iets meer van de vermeende vijandigheid tussen Heeswijk en Dinther. “Na de fusie was het gauw over, hoorde je van het actiecomité niks meer. Verkaar werd later zelfs wethouder in de fusiegemeente. Nu heeft de oude tegenstelling eigenlijk helemaal geen betekenis meer. Natuurlijk, er wordt nog wel eens mee gespeeld of mensen uit Heeswijk of uit Dinther komen. Zelf doe ik dat ook. Ik zeg wel eens: ik heb vier kinderen van wie er drie in Dinther wonen. De vierde is geëmigreerd. Naar Heeswijk! ” Van Hooren bladert nog wel eens terug in de mappen vol oude artikelen, die bol staan van venijn en vuurspuwerij en die hij in de roerige periode van de fusie verzamelde. “Als je die stukken leest, zou je er gemakkelijk een lachwekkende novelle over kunnen schrijven.” ‘Ik zag geen verschil tussen mensen uit Heeswijk of Dinther’ Rien van Hooren Gerard Barten
De Morgenstond 35 5473 HE Heeswijk-Dinther T. 0413 29 36 63 F. 0413 29 36 69 info@adviesburojanvangerwen.nl www.adviesburojanvangerwen.nl Beton- staal- en houtconstructies Brandpreventie Hadeejer.indd 1 11-04-2006 21:37:38 De Dageraad 15 Van Grunsven-Haerkens C.V. Heilarensestraat 35 5473 RA Heeswijk-Dinther T 0413 - 29 19 80 E info@vangrunsvenhaerkens.nl I www.vangrunsvenhaerkens.nl Sparen - Betalen - Beleggen Hypotheken - Lenen Internet Bankieren wij verzorgen een compleet en modern pakket bankproducten Kom binnenlopen of kijk op snsregiobank.nl Bemiddeling bij aan- en verkoop van onroerend goed Bemiddeling bij huur en verhuur van onroerend goed Taxaties Hoofdstraat 42 5473 AR Heeswijk-Dinther Tel 0413 - 291523 E-mail: info@ketelaarsvanzutphen.nl www.ketelaarsvanzutphen.nl Raadhuisplaza 2a tel.: 0413-296118
23 | januari 2009 Verkaar en Verhagen in de clinch over de nieuwe naam Wat betreft de naamgeving vindt Dinther ditmaal Heeswijk aan haar zijde. Wel in de volgorde ‘Heeswijk-Dinther’ overigens. Alleen Van Lith en Verkaar stemmen tegen, zij blijven bij hun standpunt dat Heeswijk zelfstandig moet blijven. De geschrokken burgemeester Breukel zegt op het einde toe de zaak nog eens voor te leggen aan G.S., maar verzoekt toch om het voorstel aan te nemen. De Heeswijkse raad is echter onverbiddelijk. En met algemene stemmen wordt besloten het besluit tot samenvoeging in te trekken. En hoezeer dat wordt toegejuicht blijkt wel uit het donderende applaus vanaf de tribune. Op 11 augustus 1966 is er een door G.S. geïnitieerde openbare zitting over de kwestie. Bij deze zitting van G.S. met commissaris van de koningin dr. C.N.M. Kortmann en gedeputeerden is de belangstelling van beide gemeenten buitengewoon groot. Breukel die als eerste het woord mag voeren geeft duidelijk aan dat Dinther onverkort op zijn naamsbehoud blijft staan. Den Haag echter heeft al aangegeven geen gecombineerde naam te willen. Wat nu? Tenslotte kiest de kleinste meerderheid van de Dintherse raad ervoor om dan desnoods maar voor de naam ‘Leijgraaf ’ te gaan. Genoemd naar het kleine riviertje dat door beide gemeenten loopt. Verkaar is hier mordicus tegen. Hij vindt dat Heeswijk haar naam niet mag verbasteren of combineren met een andere naam. Naar zijn smaak is het ronduit belachelijk dat na intrekking van een raadsbesluit, de Dintherse raad met het voorstel van een nieuwe neutrale naam komt. Verhagen van de Dintherse tegenpartij repliceert dat Verkaar niet over de meningen van Dinther gaat. Geen ‘Leijgraaf ’, ook goed, dan alsnog toevoeging van de naam ‘Dinther’ in de nieuwe naam. Niet-raadslid Q. van Aspert steunt Verkaar en merkt smalend op “Abdij van Berne te Leijgraaf”, dat klinkt als een historische blunder’. De eenwording van Heeswijk-Dinther Dringend verzoek van de burgemeester. Op de tribune van de Tweede Kamer tijdens de definitieve uitspraak. 40 jaar HaDee de samenvoeging het vervolg Zie vervolg op pagina 24 Vervolg van pagina 19 1 januari 1969, het naambord Dinther wordt door enkele Heeswijkenaren ongedoopt in Heeswijk-zuid. Foto Jan van Oort.
www.hadeejer.nlRkJQdWJsaXNoZXIy MjU2Mzc=