d'n Hadeejer mei 2015

maandblad voor Heeswijk en Dinther Jaargang 11 mei 2015 Prachtig Polenhotel

Rolluiken vanaf 99,- showroom Loopkantstraat 18B Uden tel 0413 - 82 02 90 www.topdealplaza.nl RAAMDECORATIE I ZONWERING I ROLLUIKEN I VERANDA’S I VLOEREN I HEKWERK YOUR WAY OF LIVING Nu ook pasfoto’s Sint Servatiusstraat 52a, 5473GB Heeswijk-Dinther, 0413 293851 Zorg en ondersteuning bij u thuis of bij ons thuis Voor al uw vragen over zorg- en dienstverlening kunt u contact opnemenmet het cliëntservicebureau, maandag t/mvrijdag van 8.30 tot 17.00 uur. Tel.: 0413 - 29 81 13, e-mail: clientservicebureau.heeswijk@laverhof.nl. www.laverhof.nl Meerstraat 42, 5473 VX Heeswijk | Gemeente Bernheze | www.vanboxtelgroep.nl Sterk in uitzonderlijk werk TransporT Grond- en sloopwerken Containers Zand- en Grindhandel

Redactie Berry van de Wetering (hoofdredacteur), René Kuijs, Ardith Manders, Harry Mikkers, Monique van de Ven, Ad van Schijndel Medewerkers Robert Deckers, Thea van der Doelen, Henk Habraken, Marko Konings, Toon Konings, Liseth Kuijs, Matthijs van Lierop, Bas Linders, Ton Lunenburg, Cathelijn van der Meijden, Jacques van der Meijden, Jeroen de Mol, Marijke van Oorschot, Rene van der Pas, Noortje van Schijndel, Bart van Schijndel, Jan Schuurmans, Sanne Sleutjes, Wim Smits, Michel van de Wetering, Nils Vos Vormgeving Corina Gloudemans, Danique van de Rakt, Eveline van Rijbroek, Carlijn van der Steijn, Monique van de Ven, Henny Wijgergangs Fotografie Lianne Gabriëls, Jacques Worms, Sanne van Rozendaal, Eefje Voets Kopij/informatie Uiterste inzenddatum: 1e van de maand E-mail: redactie@hadeejer.eu Advertenties Uiterste inzenddatum: 15e van de maand E-mail: advertentie@HaDeejer.eu Vragen over bezorging Bel Marijn de Mol 06-19781787 E-mail: bezorging@hadeejer.eu Jaarabonnement niet-inwoners € 36,00 incl. verzendkosten Druk Van Helvoort Grafisch Bedrijf BV Gemert Oplage 3350 stuks D’n HaDeejer is te vinden op www.hadeejer. nl. D’n HaDeejer is een uitgave van Stichting Dorpsnieuws. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Fotografie cover Sanne van Rozendaal Met deze spreekwoordelijke waarheid in het achterhoofd trokken we er op uit om te kijken hoe de weidevogels hier in onze omgeving gehoor aan geven. Over buiten gesproken: we gingen ook om tafel met John Davies. Hij zet zich in voor de IVN, maar ook voor vluchtelingenwerk. Gelukkig ligt HaDee niet aan de Middellandse Zee. HaDee kent wel vele gastarbeiders. Die zijn ook veelal buiten aan het werk. De fa. Verkuijlen zorgde voor een prachtig nieuw onderkomen, zodat ze ook binnen prima kunnen verblijven. Wij namen alvast een kijkje. Ook relatief onbekend voor HaDee is de sport karate. We lieten plaatselijk talent Demi aan het woord. Naast de aandacht voor nieuw en onbekend, geven we u ook een portie ‘oud en vertrouwd’ mee dit nummer: meester Ed van Uden, al 40 jaar onderwijzend in HaDee. En gevestigde namen als ‘het Retsel’ en ‘de Eijnderic’. Wat gebeurt daar eigenlijk? Dit nummer is tevens de primeur voor de éérste Tattoo-dame én voor de nieuwe opmaak. We hebben weer ‘een heel ei gelegd’. Terwijl u leest en geniet, broeden wij alvast op een nieuw ei. De redactie ‘We geven u ook een portie ‘oud en vertrouwd’ mee’ D’n HaDeejer en www.hadeejer.nl voortaan ook op twitter en facebook In mei leggen alle vogels een ei colofon voorwoord d ’ n hadee j er 3

Deurtechniek Garage en bedrijfsdeuren William van Grinsven T 06-46098409 Hommelsedijk 37a 5473 RE Dinther www.vgdeurtechniek.nl info@vgdeurtechniek.nl Berghem - Berlicum - Breugel - Heeswijk Rosmalen - Schijndel - Sint Oedenrode T 073 547 00 19 info@makkelijklopen.nl www.makkelijklopen.nl Voor het onderzoeken en behandelen van voetklachten en pijn aan de enkels, knieën, heupen of rug kunt u terecht bij de podotherapeut. Uw podotherapeut is een erkend specialist op het gebied van de voet. WEETWAT U DOET, BIJ PIJNAAN UWVOET! LOCATIES

d ’ n hadee j er 5 3 Voorwoord 5 Inhoudsopgave 6 Groot interview John Davies 9 Column Henk 11 Elke tattoo heeft zijn eigen verhaal 13 Ingezonden 14 Weidevogels in een mandje 17 Eijnderic; werkgroep en cursusleidsters 20 Dorpspraat 21 Onderwijzer Ed van Uden 25 ‘t Retsel; een bezoek waard 26 Karateka Demi Reppmann 29 Polenhotel aan de Boterweg? 31 Column Toon 32 Toen en nu; Frank van Aspert 35 Zakelijk bekeken 37 50 jaar gelee Brug Terug 38 Agenda Inhoud Jaargang 11 | Nummer 5 | Mei 2015 21 ‘Dat wilde ze alleen maar doen, als ons pap zijn tanden liet trekken’ 17 11 6 d ’ n hadee j er

Welshman, maar inmiddels voelt hij zich Nederlander. Leerde de taal vooral op bierviltjes in de kroeg. Moeder Schots, hij groeide op tussen de mijnwerkers in en om Tredegar, een dorpje in Zuid-Wales. John Davies heeft een broer in Londen en nog een zus in Wales. Is getrouwd met Mieke en ze hebben drie kinderen, Amy, Michelle en Dylan en een kleinzoon, Luca. Geenmens is een eiland Er moet voldoende natuur zijn in je omgeving Tekst Rene van der Pas Fotografie Jacques Worms

Ruffians De vlag van Wales (bijgenaamd Y Ddraig Goch, de Rode Draak) heeft hij nog in huis, al is het wel even zoeken. “Ik heb dan wel twee nationaliteiten, maar voel me inmiddels meer Nederlands dan Brits.” Zijn maatschappelijke betrokkenheid ontkiemt vanzelf in het mijnwerkersdorp Tredegar. “Het mijnwerkersbestaan was hard en gevaarlijk. Er was een sterke sociale cohesie. Burenhulp was en is nog steeds vanzelfsprekend. Een socialistisch bolwerk en de kerk was belangrijk. Het recht op gratis gezondheidszorg in de UK is in deze streek ontstaan. Er is een tijd geweest dat Zuid-Wales de nummer één was op de wereldmarkt van kolen en staal. Vader was als dierenarts in dienst van de mijnbouwbedrijven. Hij had de zorg over de paarden die er werkten. Op school speelden we geen voetbal, maar het was een grote eer om voor het school rugbyteam te spelen. Een harde sport, en in tegenstelling tot het voetbal met een enorm respect voor de scheidsrechter. Een bekend Engels gezegde over voetbal en rugby zegt dan ook: ‘Rugby is a sport for ruffians (schoften, redactie) played by gentlemen, football is a sport for gentlemen played by ruffians.’ Het is de nummer één sport in Wales. Engeland tegen Wales is als hier Nederland tegen Duitsland. Saamhorigheid is een groot goed voor de Welshman, ze houden van poëzie, romantiek, van koorzang maar zeker ook zingen in de kroeg.” Bierviltjes Op zijn achttiende gaat hij informatica studeren in Londen, hij werkt er na zijn studie ook, maar wil zijn horizon gaan verbreden. Het buitenland trekt en uiteindelijk wordt het Rotterdam. “Het was een Engels bedrijf met een Nederlandse dochteronderneming. De voertaal op het werk was Engels. Toch wilde ik de taal leren, kon het niet uitstaan dat ik de Nederlanders niet kon verstaan. Ik ben dan ook een cursus gaan volgen, maar het meest heb ik nog gehad aan de kroeg. In een half jaar tijd had ik zeker wel een paar duizend bierviltjes volgeklad.” Het werk in Nederland zou voor een paar jaren zijn. Toen John door zijn werkgever in Den Bosch werd geplaatst, pikte hij zijn oude liefde weer op. Hij ging rugbyen bij The Dukes, en ontmoette zijn nieuwe liefde Mieke. Mensenrecht “No man is an island” is letterlijk een van zijn handgrepen. Zo staat John Davies in het leven. Dat is ook de reden waarom hij actief is bij VluchtelingenWerk Nederland. Strijdend vóór de ‘vreemdeling’, strijdend tégen onrecht. Hij trekt zich het lot aan van de medemens. “Er werden taalcoaches gevraagd, ik heb zelf Nederlands moeten leren, dan kan ik ook mensen helpen hetzelfde te doen. Daar bleef het niet bij. Ik help de mensen nu ook met hun administratie, begeleid ze bij gezinshereniging. Je krijgt soms ook een band met ze. De mooiste momenten zijn als een gezinshereniging echt tot stand komt. Een man die heeft moeten vluchten en zijn zwangere vrouw en dochtertje achter heeft moeten laten. Voor vijf jaar in onwetendheid gebleven waar ze zijn, en of ze nog wel in leven zijn. Met hulp van het Rode Kruis zijn ze opgespoord. Ik ben met deze man naar Schiphol gereden en daar zijn ze herenigd. Dat is dan geweldig, daar doe je het allemaal voor. Gezinshereniging is een mensenrecht. Het is enorm jammer dat Nederland op dit gebied zoveel strenger is geworden. De IND (Immigratie- en Naturalisatiedienst, redactie) staat onder druk van de politiek. Dit alles als gevolg van de invloed van Wilders. Te weinig betaalbare huurwoningen zorgen ervoor dat mensen met een verblijfsvergunning veel te lang in een asielzoekerscentrum moeten verblijven. En de ongewenste concurrentie met Nederlanders die heel lang op een huurwoning moeten wachten, is ook erg slecht voor het draagvlak. Betaalbare sociale woningbouw lijkt gewoon niet sexy genoeg voor de heren en dames politici. De versnippering in de Nederlandse politiek is daar ook debet aan. De PvdA, Groen Links en de SP zouden samen meer voor elkaar kunnen krijgen dan nu het geval is. Het draagvlak onder de gewone man is naar mijn idee ook laag. Ik vrees dat dit ook in Heeswijk-Dinther het geval is. Ik erger me aan mensen die niet nadenken hoe het is om hier als vluchteling te wonen. Het is kortzichtig en er worden te snel conclusies getrokken. “No man is an island”, geen mens is een eiland, alles is verbonden en het begint in je eigen huis. Alle beetjes helpen, kijk om je heen. We moeten opletten dat mensen niet vereenzamen, ook de ouderen onder ons. Je beperkt jezelf in je ontwikkeling als je alleen dingen voor jezelf doet. Dat het servicepunt van de gemeente in ons dorp verdwenen is, heeft ook direct gevolg voor de vluchteling, en voor de senioren, en is een slechte zaak. We merken ook in onze organisatie dat de communicatie vanuit Heesch naar de vrijwilligers in Heeswijk-Dinther nogal eens te wensen overlaat.” INTERVIEW ‘Het is een vreemdeling zeker, die verdwaald is zeker’ d ’ n hadee j er 7

TE HUUR: Kantoorruimte Opslagruimte Ruimte voor ZZP-ers De Morgenstond 35 5473 HE Heeswijk-Dinther T. 06 21 66 61 28 info@pakhuys35.nl www.pakhuys35.nl Allround en veelzijdig in elektro Agro / Industrie / Utiliteit / Woningbouw / Camera-systemen / Inbraak-beveiliging / Zonnepanelen Heeswijk-Dinther / T 0413 29 29 05 / www.vanzutphenelektro.nl EEn 9 voor jE wErkstuk? Wij regelen het voor u. Geffen • Heesch • 073 534 07 00 • www.wihabo.nl www.traabv.nl Schoolstraat 6b, 5473 GE Heeswijk-Dinther T (0413) 291695 E info@traabv.nl ALLROUND INSTALLATEURS voor bedrijf en particulier GASINSTALLATIES • WATERINSTALLATIES • CENTRALE VERWARMING • SANITAIR • DAKBEDEKKING • RIOOLONTSTOPPINGEN • ZINK- EN KOPERWERKEN

Natuur Naast strijder voor de vluchteling, ook strijder voor de natuur. John is secretaris van het IVN Bernheze. Op vrijdagochtend is hij samen met IVN vrijwilligers aan het werk in de vlindertuin van Abdij van Berne. “Het leven in Nederland is in het algemeen vrij gestrest. We hebben het allemaal druk. Om goed te kunnen ontspannen moet er voldoende natuur in je omgeving zijn. Het IVN neemt initiatieven daartoe. Als mensen wat minder voor de televisie en achter de computer zouden zitten, en wat meer in de natuur, zouden we er allemaal gelukkiger op worden. Bewegen in de natuur is de beste remedie. Het GGZ in Tilburg organiseert wandelingen in de natuur bij Oisterwijk voor mensen met depressies. Het werkt. Maar je hoeft niet naar Oisterwijk. In Bernheze ligt 225 kilometer aan wandelpaden.” Pekelbak Zijn vrouw Mieke beaamt de strijdvaardigheid van haar maatje. Strijdvaardige mensen in deze tijd van individualisering, daar is moed voor nodig. Hoe houd je de moed erin? “Single Malt Whisky, Belgisch bier en goede rode wijn doen wonderen. Muziek ook. Golden Earring in De Kersouwe, orgelconcerten in de Abdij van Berne, Mi Canto en nog meer mooie koren en klassieke concerten in het kasteel. Er is veel mooie muziek en je hoeft er niet eens het dorp voor uit. Tegen vrienden zeg ik altijd: ’We wonen als goden in Heeswijk’. We wonen ook nog bijna 30 jaar in een fijn gezellig huis, maar voor de mensen hier is het nog steeds ‘de boerderij van Van den Hurk’. De pekelbak zit nog in de kelder.” Eind mei; de meeste vogels zullen nu wel hun ei kwijt hebben gekund. Maar ik schrijf dit op 5 mei, Bevrijdingsdag. Na onze regio, een half jaar geleden, en ikzelf, begin dit jaar, viert heel Nederland deze dag zijn zeventig jarige bevrijding. Jawel, vrijheid is voor iedereen een hoog goed. Een vrij land herkent men daaraan, dat niemand verplicht is te luisteren als de machthebbers spreken. Toch kan vrijheid nooit ongebondenheid betekenen, maar slechts afwezigheid van dwang. Iemand zei ooit: “Vrijheid zonder gebondenheid is als een auto zonder remmen.” Vrijheid betekent namelijk ook verantwoordelijkheid. Ook de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid zijn belangrijk en waardevol. Hoewel als vrijheid van meningsuiting tot doel heeft te kwetsen, te beledigen of iemand op zijn ziel te trappen is dat, mijns inziens zinloos en getuigt dat van weinig beschaving. Daarom had ik helemaal niks met dat Franse blad, hoewel die bloederige terroristische aanslag destijds uitermate weerzinwekkend en dieptriest was. Toch heb ik daarom “Je suis Charlie” ook niet willen zeggen. Alles mag en kan gezegd worden, vinden velen, maar zij zijn ook selectief. Want foute uitspraken over de Holocaust zijn strafbaar en antisemitische en racistische uitspraken worden ook niet getolereerd. Vrijheid bestaat in het erkennen van grenzen. Wees wat je bent, maar laat ook anderen zijn zoals ze zijn. Tenslotte nog dit. Vanmorgen (5 mei) heb ik meegedaan aan het bevrijdingsontbijt in Loosbroek. Was dit het Bernhezer galgenmaal? Wie weet, maar burgemeester Moorman wil het vlug weten. We zullen het zien, maar sommigen zien het als een bevrijding als Heesch bij Oss komt. column Vrijheid Henk “vrijheid zonder gebondenheid is als een auto zonder remmen” d ’ n hadee j er 9

Wat beweegt jou? H. Stokstraat 4 Heeswijk-Dinther T (Fitness) 0413-22 84 21 T (Fysio) 0413-22 85 09 E info@mtc-bernheze.nl I www.mtc-bernheze.nl • Fitness • Bedrijfsfitness • Spinning • Fitkids • Afslanken • Lymfedrainage • Fysiotherapie • Manuele therapie • Sportrevalidatie www . s t e r r i n . n l Lekker in je vel met de Nora VPL Een stralende, jonge huid zonder ongewenste haargroei, couperose, acné of rimpels? DAT KAN! Het unieke lichtflitssysteem van de Nora zorgt voor definitieve haarverwijdering, huidverjonging en verbetering. Kom voor een GRATIS intakegesprek naar huidverzorgingssalon Marja! Gouverneursweg 6A Heeswijk-Dinther - T. (0413) 293 278 - www.huidverzorgingssalonmarja.nl

Naam: Kristel van Driel - van Helvoort (39 jaar) Beroep: “Dat is een goeie, houd het maar op schilder. Eigenlijk ben ik juf, maar na een jaar had ik het onderwijs wel gezien. Ging bij Mario van Driel decoratief schilderen. Na jaren bij de post te hebben gewerkt schilder ik nu complete woonhuizen, krijtborden en verder alles wat met een kwast kan.” Heeswijk of Dinther? “Toch Heeswijk, ik kan niks anders zeggen, als je onder de rook van de kerk woont. Nou is er bij mij niet zoveel concurrentie geweest, het is toch iets meer van vroeger uit. Maar toch, een oud voetbalgenootje ging bij veteranen van Avesteyn voetballen. Dat kan toch niet! Nu zijn wij een veteranenteam aan het oprichten bij VV Heeswijk.” Waarom deze tattoo? ‘’Het is een oud roosje dat behoorlijk verwelkt is. Vroeger was hij rood en groen. Ik moest Jolanda Kuijs ondersteunen toen zij haar tattoo liet zetten. We zijn toen op advies van mijn broer naar Jimmy’s in Den Bosch gegaan. Ik wilde eigenlijk een bloemenslinger maar die was te duur. Toen ik thuiskwam, was ons pap best enthousiast. Hij wilde dat ons mam zo’n roosje boven haar decolleté liet zetten. Dat wilde ze alleen maar doen, als ons pap zijn tanden liet trekken. En zo geschiedde.” Ook met je tattoo in d’n HaDeejer? Stuur een mail naar de redactie. Tekst Marijke van Oorschot Fotografie Lianne Gabriëls Elke tattoo heeft een eigen verhaal d ’ n hadee j er 11

I go e RETSELSEWEG 2 I 5473 HC HEESWIJK-DINTHER TEL. 0413 296 290 I FAX. 0413 296 291 INFO@BEUGT.NL I WWW.BEUGT.NL Beugt. Máákt uw vloer. Alle vloeren die hier worden verkocht komen uit eigen fabriek. Door strenge eisen aan houtselectie en houtbewerking, leveren wij uitsluitend kwaliteitsvloeren en panelen. www.humssjl.nl

In gonezd en ‘De toekomst van Bernheze ligt weer in Allemans hand’ Als je vanaf de Kanaaldijk de Laverdonk in rijdt, dan zie je links een mooi staaltje moderne kunst. De compositie van zorgvuldig geplaatste auto’s roept bij mij, samen met het huis en de andere spullen op het terrein, een scala aan emoties en gedachten op. En ik heb gemerkt dat dat bij velen het geval is. Ik denk dat menig lokale kunstenaar stiekem jaloers is op zoveel aandacht en zoveel beroering. En dan te bedenken dat de eigenaar er een kinderdagverblijf van wil maken. Maar dat is gezien de toekomstige drukke vierbaansweg ernaast een belachelijk idee natuurlijk. Ook zou het zonde zijn om zoveel artistiek talent niet wat meer ruimte te geven. Ter stimulatie stel ik voor dat er nog meer oude auto’s naar het terrein gebracht worden. Ik vind dat iedereen die een af te danken auto heeft, deze naar de Laverdonk moet kunnen brengen. De kunstenaar kan deze dan geheel volgens zijn eigen visie rangschikken en bewerken. Sommigen zouden het een autosloperij noemen, maar ik spreek liever van een wagenpark. En mocht het toch zover komen dat de kunstenaar zijn inspiratie opraakt, dan kunnen er altijd nog kinderen terecht. Ik wou dat ik als kind zo’n mooie plek had gehad waar ik de hele dag kon verblijven om verstoppertje te spelen of te apenkooien tussen de auto’s. Harrie Droesen Spreuk van de maand Heb je iets leuks te melden of wil je je mening kwijt over een van onze artikelen. Schrijf een brief of mail dan naar D’n HaDeejer Inschrijven Stichting RANJA KinderVakantieWeek HDL! Ook in 2015 organiseert Stichting RANJA weer een geweldige KinderVakantieWeek. Dit jaar gaan we terug naar de Middeleeuwen. De week vindt plaats van 24 tot en met 28 augustus 2015. Inschrijven kan op twee momenten: zaterdag 30 mei van 9.30 tot 11.30 uur in de Wis in Loosbroek en van 13.30 uur tot 16.00 uur in IMeet te Dinther. Voor vragen over inschrijven of de KVW kunt u terecht op info@stichting-ranja. nl, of bij Carmen v.d. Boom 06-39767324. Download alvast het inschrijfformulier op www.stichting-ranja.nl en neem het ingevuld mee! Blik-op-stukbeleid Van 12 t/m28 juni heeft onze medewerkster Lobke vanAar een solo expositie in de Willem II fabriek inDen Bosch. Leuk en spannend. d ’ n hadee j er 13

Unieke samenwerking IVN, ZLTO en WBE ‘Het nest van de kievit wordt in eenmandje gelegd’ Op uitnodiging van Femke Brouwer van IVN Bernheze wandel ik met nog twee leden , Eric van Dijk en Laura van Venrooy, en Anja Popelier van Brabants Landschap bij sterrenwacht Halley door De Bleeken om het voorkomen en gedrag van weidevogels te bekijken. Het gaat vooral om de kievit, maar ook wulp en patrijs broeden hier. René Kuijs legt e.e.a. fotografisch vast en verrast zelfs de vliegende kievit. Het is een boeiende wandeling door het akkerland. De Weidegroep Bernheze is pas dit jaar opgericht en daarin werken ZLTO, IVN en WBE (Wild Beheer Eenheid) samen. “In de Bleeken zijn we begonnen en met een oppervlakte van 200 ha doet 90%mee,” vertelt Femke Brouwer. “Vanaf het begin is er een goede samenwerking met alle vertrouwen. Je bent afhankelijk van elkaar, want als de boeren niet willen, kun je niks. Het gebied is heel vogelrijk: vooral kievit, maar ook wulp, patrijs, scholekster, gele kwikstaart en veldleeuwerik.” De IVN’ers gaan observeren en de nestjes beschermen voor bewerking. De meeste vogels broeden op akkers; daar komen aardappels en meestal mais met een intensieve bewerking. Vanaf half maart tot eind juni is er bescherming nodig. Dit is een mooi proces bij de kievit. Wordt er op een akker een nest gevonden, dan gaat men de eieren tellen (maximaal 4). Het nest wordt op de akker in een mandje gelegd en de exacte locatie wordt via gps ingevoerd op een landelijke database. Het nest wordt gemarkeerd met twee stokken. Een kaart van de akker met de locaties wordt doorgemaild naar de betreffende boer. Er is regelmatig controle. Bij bewerking van het land kan het mandje even aan de kant worden gezet. Als de boer wil, is er iemand bij. Zijn alle eieren uitgebroed, dan kunnen mandje en stokken weer weg. Dat was meerdere malen het geval tijdens onze wandeling, dan weer lag er nog één ei. Soms heeft een boer een braakliggende rand langs zijn akker, waar de jonge kieviten voedsel en dekking kunnen zoeken. Kieviten nemen hun kuikens ook graag mee naar een weiland met koeien. “De wulp zit met jongen in het grasland, de patrijs zit langs randen van het veld in rommelige hoekjes van mei tot augustus,” vertellen de vogelwachters. “We hebben al zeven koppels gezien. Graag zouden we nog meer vrijwilligers hebben: je moet één dagdeel per week het veld in willen. Enkele WBE’ers doen al mee.” De boeren werken belangeloos mee. De Weidegroep is op zoek naar uitbreiding van het gebied, bv. de Droevendaal, de Grolder, het Broek of op Beugt. Het moet wel een redelijk open gebied zijn! Tekst Ad van Schijndel Fotografie René Kuijs 14 d ’ n hadee j er

Het nest wordt op de akker in een mandje gelegd en de exacte locatie wordt via gps ingevoerd op een landelijke database. d ’ n hadee j er 15

Ook voor uw feesten en partijen AGO Groep Installatiebedrijven AGO Installatiebedrijven: Industriepark 11 - 5374 CM Schaijk - 0486-414400 Van Schijndel Installatie: Heeswijk-Dinther - 0413-292765 • Nieuwbouw • Particulieren • Renovatie • Bedrijven • Ook voor onderhoud en service Altijd vertrouwd en bij u in de buurt Voor badkamerinspiratie bezoek onze showroom of kijk op www.ago-badkamers.nl De Morgenstond 27 5473 HE Heeswijk-Dinther Tel: 0413 – 22 41 41 tweewielerservicedinther@kpnmail.nl Gazelle - Sparta - Rih - Cortina maandags gesloten / vrijdag koopavond De Dageraad 15a 5473 HD HEESWIJK-DINTER Tel 0413-741714 info@ slimtelecom.nl www.slimtelecom.nl van den berg en zn. tegelwerken & tegelhandel Al sinds 1973 het vertrouwde adres voor het vakkundig plaatsen en leveren van tegels en natuursteen! www.tegelzetbedrijfvdberg.nl Dr. Boutkanstraat 9 • Heeswijk-Dinther • tel. 0413-291249 • fax 0413-293952 De accountant in o.a. Heeswijk-Dinther! Zekerheid voor uzelf en voor uw onderneming Al meer dan veertig jaar staat onze deur open voor iedereen met vragen over administratieve, personeels- en/of belastingzaken. Wij houden de lijnen kort, hebben informeel contact met onze klanten en in samenspraak wordt snel ingespeeld op allerlei vraagstukken. Bel of mail ons gerust voor het maken van een vrijblijvende afspraak. Vestiging Heesch Geffen Heeswijk-Dinther Bezoekadres Cereslaan 4 Dorpstraat 43 Plein 1969 1a Postadres Cereslaan 4 5384 VT Heesch T 0412 - 45 90 00 F 0412 - 45 90 01 E info@soestacc.com W www.soestacc.com Neem een kijkje in onze winkel in de abdijstraat in Heeswijk. Voor allen die geïnteresseerd zijn in religie en spiritualiteit, liturgie en catechese en zingeving. Ook alle andere boeken kunt u via onze winkel en website bestellen. Denk hierbij aan literatuur, cadeauboeken voor sinterklaas en kerstmis, kookboeken, reisgidsen, etc. Gun ons uw bestelling www.berneboek.com

‘We zijn hier met HaDeejers onder elkaar’ De Eijnderic gaat 20e seizoen in HaDee in d ’ n hadee j er 17

Ellen Cremers Diny van Lanen Rian Heesakkers Gerra Schuts Mientje van Venrooij De geschiedenis van creatief en educatief centrum de Eijnderic gaat terug tot 1976. Toen werd de voorloper, Creatief Heesch, opgericht. Doelstelling was om mensen op een laagdrempelige manier met elkaar in contact te brengen en creatief met elkaar bezig te laten zijn. In 1993 werd de organisatie, met enkele andere verenigingen, ondergebracht in de Eijnderic. De gemeente Bernheze wilde het gedachtegoed van de Eijnderic verspreiden binnen de dorpskernen. Daarom werd in 1995 een locatie in Nistelrode geopend en een jaar daarna in Heeswijk-Dinther. Het eerste programma was bescheiden: 4 cursussen voor de jeugd en 9 cursussen voor volwassenen. Zes enthousiaste dames vormden destijds een werkgroep en gingen de kar in Hadee trekken. “Kort voor de zomervakantie kregen we toestemming om het voormalig LHNO-gebouw aan de Abdijstraat te betrekken en direct na de vakantie gingen we al van start. In die korte tijd moest er veel gebeuren. Het schoolpand was helemaal leeg en er werd meubilair verzameld bij o.a. een sacristie en een school in Uden,” vertelt Rian Heesakkers. Samen met Ellen Cremers en Diny van Lanen is zij vanaf het begin lid van de werkgroep. Van LHNO naar Bernrode Met uitzondering van het lesgeven deden de dames in die tijd bijna alles zelf. “We zorgden zelfs voor kinderopvang. Terwijl de ouders een cursus volgden, speelden hun kindjes met door ons meegebracht speelgoed en fietsten door de gangen van het schoolgebouw. Het was een mooie tijd, maar na enige jaren kreeg het pand erg veel mankementen: de verwarming was kapot, in de muren en plafonds zaten gaten en de klimop groeide naar binnen,” vertelt Ellen. “Ook liepen er wel eens muizen door het lokaal,” vult Diny aan. Geld om reparaties uit te voeren was er niet en bovendien was dat ook niet de bedoeling. In 1996 was toestemming verleend om maximaal 3 jaar in het LHNO-gebouw te blijven en dat waren er inmiddels bijna 13 geworden! Hadeejers In 2008 verhuisde de Eijnderic, samen met o.a. KBO, Koninklijke Fanfare en Muziekschool, naar Cultureel Centrum Bernrode, in het gebouw van het Gymnasium aan de Zijlstraat. “De samenwerking verloopt heel prettig; we zijn hier met HaDeejers onder elkaar. We hebben een eigen lokaal voor het geven van cursussen en maken gebruik van de keuken van het Gymnasium voor de (kinder)kookcursussen.” Naast Ellen, Diny en Rian zitten ook Gerra Schuts en Mientje van Venrooij al jaren in de werkgroep. Samen met de gastvrouwen zorgen de dames dat alles goed verloopt. Met succes, want de cursussen zijn goed bezet. “Hoewel het aantal deelnemers uit HaDee nog wel wat zou mogen stijgen,” besluiten de dames. Het nieuwe cursusprogramma en het programma van de Zomerschool (van 6 juli tot en met 23 juli 2015) is vanaf juni te vinden op de website: www.eijnderic.nl We zorgden zelfs voor kinderopvang Tekst Liseth Kuijs Fotografie Eefje Voets 18 d ’ n hadee j er

d ’ n hadee j er 19 Gon Lakwijk is sinds 1999 aan De Eijnderic verbonden: ze verzorgt de cursus Tekenen, Schilderen en Aquarelleren. Eigenlijk komt ze uit de ‘handenarbeid’; in dat vak behaalde ze haar lesbevoegdheid. Beroepsmatig deed ze er echter nooit iets mee. “Ik ging in de eerste plaats voor ‘mijn huishouden’; met 4 dochters had ik daar mijn handen vol aan.” Wel gaf ze jarenlang allerlei creatieve cursussen in o.a. Middelrode, Schijndel en Zijtaart en hielp ze mee met activiteiten toen haar kinderen op de basisschool zaten. Met plezier kijkt ze terug op haar eerste jaren bij de Eijnderic, toen nog gehuisvest in de Abdijstraat. “De omstandigheden waren niet ideaal, maar het was toch heel gezellig.” Een aantal jaren gaf Gon 2 lessen op één avond maar dat werd te zwaar. “De lessen moeten grondig worden voorbereid en op de avond zelf ben ik ook continu intensief bezig. Ik ben heel blij met mijn gastvrouw, Thea van der Pas, waar ik nu al enkele jaren mee samenwerk. Zij is een geweldige ondersteuning en ook nog eens heel getalenteerd.” In de cursus, die bestaat uit 24 lessen van 2 uur, laat Gon de deelnemers kennis maken met alle teken- en schildermaterialen. “Ik probeer uit de mensen te halen wat erin zit, maar niks “Niks moet, alles mag” Marijke Langenhuijsen voelt zich nog een nieuweling bij de Eijnderic. “Ik draai pas 2 seizoenen mee en verzorg alleen kortlopende cursussen.” De voormalig docente Handvaardigheid/Textiele Werkvormen aan Praktijkschool De Singel in Oss, was net een jaar gestopt met werken, toen ze gevraagd werd voor de Eijnderic. “Ik was niet speciaal op zoek naar invulling van mijn tijd. Ik ben eigenlijk altijd bezig met van alles en verveelde me niet.” Toch reageerde ze positief op het verzoek van de organisatie van het educatief en creatief centrum. “Het leek me weer eens wat anders om met volwassenen te werken.” Ze heeft een ‘Introductiecursus Breien’ en een cursus ‘Vogeltaart Maken’ verzorgd. “Het is leuk om mensen mee te nemen in iets wat je zelf graag doet. En je werkt hier natuurlijk alleen maar met gemotiveerde deelnemers; het zijn vaak vriendinnen of buren die in koppels deelnemen aan de cursus en vooral een gezellige avond willen. De opzet met de gastvrouwen vind ik heel goed; het geeft je als docent de mogelijkheid om je te richten op de inhoud. Niet iedereen is even creatief maar dat is niet erg. Ik probeer er voor te zorgen dat iedereen met een product naar huis gaat.” Als het aan Marijke ligt, verzorgt ze het volgend seizoen weer een cursus bij de Eijnderic. “Ik heb het er goed naar mijn zin!” “Iedereen gaat met een product naar huis” moet en alles mag. Als ze een mooie kleurencombinatie willen maken of een plaatje willen naschilderen, is het ook goed. Het gaat erom dat ze hun expressie erin kwijt kunnen én dat ze bij zichzelf kunnen blijven.” Vanaf 28 mei a.s. exposeren de cursisten van Gon met hun schilderijen in Laverhof aan de Abdijstraat in Heeswijk.

‘Bij een dienstenveiling op school voor het goede doel heb ik een keer meneer Ed ‘gewonnen’, om mijn slaapkamer schoon te maken. Hij kostte maar € 7,- en kwam enkele dagen later in een poetsschort bij ons thuis. Hij was er, deed mijn kamer en die van mijn zus, en was weer weg. Op het oog was de kamer keurig opgeruimd. We kwamen er naderhand achter dat hij alles gewoon opgepakt heeft en in mijn kledingkast heeft gegooid!’ ‘Ed is altijd met de kinderen bezig. Hij probeert ze regelmatig in de maling te nemen, wat meestal ook wel lukt! Afgelopen 1 april heeft hij de kinderen hun fietsbel mee naar school laten nemen, als onderdeel van de fietskeuring van het verkeersexamen. Soms kunnen we hem flink terugpakken. Zo kan hij er maar moeilijk tegen als PSV wint. “Jij hebt geen verstand van voetbal,” zeggen we dan. Dat kan hij niet hebben als echte Ajax fan.’ ‘Wij mochten op een gewone schooldag verstoppertje doen in de school. Meneer Ed was hem en moest ons zoeken. We zaten onder de trap, in de kleuterklassen en onder de computertafels. Meneer Ed was fanatiek aan het rondrennen en liep ons - al dan niet expres - meerdere malen voorbij. Dat was echt gaaf! Nu ik niet meer bij hem in de klas zit, krijgt hij nog heel vaak een tikkie van me op zijn kale kop. “Au”, roept hij dan lachend.’ ‘Bij de verhuizing van de oude school achter de kerk naar het nieuwe pand van de Wegwijzer moest hij samen met een collega een groot kruisbeeld van de buitenmuur halen. Ze vonden het zo’n lelijk ding, dat ze het ‘per ongeluk’ op de speelplaats kapot hebben laten vallen. En bij bakker Doomernik bestelde hij een keer ‘kerststallen’ in plaats van ‘kerststollen’. Deed hij in de winkel net alsof hij me niet goed begrepen had. Het duurde even voordat ze dat doorhadden, hij bleef namelijk heel serieus.’ ‘Afgelopen 1 april hadden we meneer Ed flink in de maling genomen!’ Stef: ‘Ik had een draadloze muis meegenomen van thuis, en deze aangesloten op zijn computer.’ ‘Tijdens onze rekentoets ging hij achter zijn computer zitten en toenhebbenwedebesturingovergenomen,’ vult Sven aan. ‘Je zag aan zijn gezicht dat hij er niets van snapte,’ aldus Stef. Sven: ‘Hij vroeg aan de klas wie dit deed en gaf alles en iedereen op school de schuld.’ ‘Uiteindelijk gaf hij toe dat het een steengoede grap van ons was,’ besluit Stef. ‘Ed is prominent lid van de ICT-werkgroep, altijd betrokken en enthousiast; een ICTkartrekker pur sang. Typisch voor hem is, dat hij zijn ICT kennis en vaardigheden graag wil delen met anderen. Zo gaf hij ons jaren geleden een cursus websitebouwen. Tijden de cursusavonden hield meneer Ed ons voor om de website, die we voor onze scholen aan het maken waren, toch maar vooral een ‘Kinky’ uitstraling te geven. Waarschijnlijk bedoelde Ed een ander woord of kende hij onvoldoende de betekenis ervan, maar hij hield stug zijn advies vol. Wij hebben deze ‘wijze raad’ natuurlijk massaal in de wind geslagen.’ Stef van der Heijden (11) en Sven Manders (11) - leerlingen Lauke Brouwers (11) oud-leerling Dorps praat Wat is het leukste voorval dat je met ‘meneer Ed’ hebt meegemaakt? Hans Smulders (61) Collega, conciërge Henri Verrijdt (74) Oud-collega, leidinggevende Sophie den Dekker (12) Oud-leerling Peter van der Steen (60) ICT-collega Het Mozaiek, SKPO Novum Tekst Berry van de Wetering Fotografie Lianne Gabriëls

d ’ n hadee j er 21 INTERVIEW Bij Ed draait het onderwijs om het contact met de leerling Ed van Uden (62) werkt veertig jaar in het onderwijs op basisschool ‘t Palet. Op 9 juni viert hij zijn jubileum, maar Ed houdt het zeker niet voor gezien. Sterker nog: hij kijkt met alle plezier uit naar de laatste jaren tot zijn pensioen. “Ik ga nog steeds fluitend naar school.”

BBQenZo komt via Monique a u t o b e d r i j v e n Sinds 1969 www.autobedrijfhurkmans.nl Den Dolvert 1, Heeswijk-Dinther T (0413) 29 12 72 Heuvelplein 1, Veghel T (0413) 36 34 35 Toon van den Hurk Engelenstede 3 5382 JG Vinkel Mob. 06-10 89 30 86 www.gvbouwservicebrandbeveiliging.nl info@gvbouwservicebrandbeveiliging.nl keuren en onderhouden van kleine blusmiddelen, noodverlichting & elektrisch handgereedschap MARI JACOBS bv T i m m e r f a b r i e k De morgenstond 5 Heeswijk-Dinther Tel. 0413-291962 fax 0413-292085 www.timmerfabriekjacobs.nl Kozijnen Ramen Deuren Hefschuifpuien Bestel makkelijk en snel op www.bbqenzo.nl Bel 0800-2008 MAKKELIJK, HEERLIJK EN VOORDELIG! Onbezorgd genieten van een complete barbecue, gourmet, tapas of pizzarette bARbEcuE GROEp VLEEs 5 stuks p.p. (vanaf 25 personen) Kipsaté BBQ-worst Varkenshaasspies Runderhamburger Speklap Varkensfilet Kipfilet € 12,50 per persoon ‘t Is weer tijd voor BBQ! Vind de lekkerste gerechten voor elk moment Voor zowel particulieren als bedrijven

Veranderingen Ed vergelijkt het onderwijs van vroeger niet met nu, maar er is wel veel veranderd. “De druk op leraren is tegenwoordig erg hoog. De inspectie zit dicht op ons. Dat mag wel wat minder, maar gelukkig is ‘t Palet een goede school. Ik vind ook dat er gekeken mag worden naar het plezier van een kind op de basisschool. Daar kijkt de inspectie niet naar.” Veertig jaar geeft Ed al les op ‘t Palet. Niet alleen alle jaren dat hij voor de klas stond zijn benoemingswaardig, maar ook dat hij veertig jaar in het onderwijs werkt op dezelfde school. “Volgens mij zijn er wel een paar leerkrachten meer die zo lang op deze school hebben gewerkt, maar in de toekomst komt het misschien niet meer voor. Ikzelf heb in ieder geval nooit gedacht om hier eerder te vertrekken. Ik moet nog vier jaar en daar heb ik veel zin in. Fluitend ga ik iedere dag naar school, klaar voor een nieuwe dag.” Veertig jaar onderwijs gingen snel voorbij. De tijd vliegt, zo zegt ‘Meneer Ed’ zelf. In de afgelopen jaren had hij kinderen in de klas van wie ook de ouders van Ed lessen hebben gehad. “Dat zijn er heel veel,” zegt Ed zonder namen te noemen. “Ik heb nog geen kinderen in de klas gehad van wie de moeder én de oma les van mij hebben gehad. Gelukkig maar, want dan zou het wel heel erg zijn hè!?” zegt Ed lachend. Alle groepen gehad Als een jong broekie, net in de twintig, kwam Ed terecht op de Maria-Goretti-School. “Ik studeerde tegelijkertijd af met Peter van Lamoen (later directeur van ‘t Palet). We zaten niet op dezelfde opleiding, maar Peter spreek ik nog steeds en is een goede vriend van me. Henri Verrijdt (ouddirecteur) was directeur op die school en nam ons beiden zo’n anderhalf jaar later aan op de Wegwijzer,” vertelt hij over de school die later als ‘t Palet verder ging. Ed startte met groep 4 en heeft daarna bijna iedere groep wel een keer onder zijn hoede gehad. “Maar ik stond vooral in de bovenbouw voor de klas.” Het contact met de kinderen is hetgene waar Ed de afgelopen veertig jaar het meest van genoot. “Ik vind het geweldig om kinderen vooruit te helpen. Het is belangrijk dat kinderen iets leren en presteren, maar plezier en dat kinderen zich op hun gemak voelen, is dat zeker ook. Het mooiste compliment dat ik als leerkracht kan krijgen, is wanneer een kind zegt dat hij het fijn vindt op school.” Veel contact Niet alleen vanwege het plezier vindt Ed het contact met de kinderen belangrijk. “Door veel contact met leerlingen kom je er als leraar achter wat een kind nodig heeft om goed te kunnen presteren. Een kind kan dat precies vertellen. Kinderen vertrouwen je veel toe. Laatst was er een leerling die samen met mij en zijn moeder de entreetoets bekeek. Hij vond die toets een rommeltje. Ik gaf hem een toets op een groter formaat. Toen was het goed. Als het goede contact met het kind de kern is, is er geen Cito-toets nodig. Het is heel eenvoudig, om kinderen te helpen, daar heb je geen veertig jaar in het onderwijs voor nodig. Geloof me, het gaat vanzelf.” ‘Ik vind het geweldig om kinderen vooruit te helpen’ Tekst Matthijs van Lierop Fotografie Jacques Worms d ’ n hadee j er 23

Architectuur Architectuur Hoendersteeg 4 5473 RV Heeswijk-Dinther 06 - 17 13 70 90 info@botarchitectuur.nl www.botarchitectuur.nl - Bel of mail voor een vrijblijvende offerte - VIER JAAR GARANTIE! Bij Cranen Autoschade nemen wij ons werk serieus. Uit liefde voor het vak, waardoor we met niets minder dan topprestaties genoegen nemen. Niet voor niets verzorgen wij als Schadenet lid en FOCWA eurogarantbedrijf het schadeherstel voor gerenommeerde verzekerings- en leasemaatschappijen. Wij geven dan ook vier jaar garantie op het uitgevoerde schadeherstel en stellen gratis vervangend vervoer ter beschikking. Sinds 1967 gespecialiseerd in schadeherstel De Dageraad 19 Heeswijk-Dinther T (0413) 291458 F (0413) 293495 E info@cranen.nl www.cranen.nl Hoog Beugt 17 5473 KN Heeswijk Dinther Tel: 06 - 52 31 47 66 Fax: 0413 - 29 16 66 E-mail: info@beton-bouw.nl Internet: www.beton-bouw.nl E & E Betonbouw BV is een jong en dynamisch bedrijf en is werkzaam voor zowel bedrijven als particulieren. Wij beschikken over diverse bekistingssystemen, waarmee snel en vakkundig wanden, vloeren, kolommen en diverse andere constructie-elementen gerealiseerd kunnen worden. ZONNESCHERMEN ROLLUIKEN SCREENS WINDVASTE SCREENS HORREN RAAMDECORATIE GARAGEDEUREN TERRASOVERKAPPINGEN MARKIEZEN Heeswijk-Dinther - 06 546 90 294 - www.nauszonwering.nl Interpunctie Praktijk voor psychosociale hulpverlening: Individuele problemen Relatieproblemen/ gezinsproblemen Con ictbemiddeling Specialisatie: samengestelde gezinnen Www.interpunctie.nl www.stief-gezin.nl Nellie Timmermans Smientdonk 2, 5467 CA Veghel Tel. 0413-310795 of 06-21592435 Gecerti ceerd Stiefplan-Coach

Het bedrijventerrein Het bedrijventerrein ‘t Retsel is circa 17 hectare groot met voornamelijk lokale en ambachtelijke bedrijven. De combinatie van wonen en werken komt er tamelijk vaak voor. Er wordt ook wel eens de naam industrieterrein aan gegeven, maar er is een verschil. Op een industrieterrein zitten voornamelijk productiebedrijven. En die zijn er op ‘t Retsel maar een paar. Op dit moment zijn er ongeveer 40 bedrijven gevestigd. Er is op het huidige terrein nog uitbreiding mogelijk. Als het te klein wordt, zal het richting het noorden uitgebreid worden. De eerste fase wordt begrensd door het bestaande bedrijventerrein en woonbebouwing, Dodenhoeksestraat en Retselseweg. De tweede fase ligt ten oosten van de Retselseweg. Voordat deze tweede fase ontwikkeld kan worden, is echter een wijzigingsprocedure nodig. Kinderen Nu is het op een zondag wel leuk om eens over zo’n terrein te wandelen, maar ouders met kinderen vinden dat soms een crime. Kinderen vervelen zich erg gauw en gaan al snel op zoek naar een verkooppunt van ijs. Maar ook aan de kinderen is gedacht. Zo komt er een treintje waarin ze mee kunnen rijden, er is een groot springkussen en de kinderen kunnen via een zoektocht met een letterspel waardebonnen winnen, waarmee in diverse winkels prijzen kunnen worden “gekocht”. En als je elke morgen muesli eet bij je ontbijt, is het zelfs voor kinderen interessant om te zien hoe jouw ontbijt wordt gemaakt. Dus kinderen hoeven zich absoluut niet te vervelen. Grote deelname Drie jaar geleden deden al veel bedrijven mee aan de open dag. Deze keer is de deelname zeker zo groot. 31 Bedrijven hebben al toegezegd. Dat wil zeggen dat vrijwel alle bedrijven op het hele terrein te bezichtigen zijn. In diverse bedrijven zal worden getoond wat er wordt gemaakt en hoe dat in zijn werk gaat. Zo zal De Halm laten zien hoe muesli wordt gemaakt. Andere bedrijven zullen laten zien hoe u uw tuin aan kunt passen of hoe u uw keuken kunt renoveren. Bij Van den Berg Keukens worden zelfs kookdemonstraties gegeven op de nieuwste apparatuur. Verder zullen in alle winkels mensen aanwezig zijn om uw vragen te beantwoorden. Normaal kom je er niet om zomaar binnen te lopen, daarom is de open dag op 7 juni a.s. een goede gelegenheid om dat wél te doen. ‘Wie zomaar binnenloopt, leert nog eens wat’ Open dag ‘t Retsel op zondag 7 juni Vrijwel alle bedrijven zijn te bezichtigen en aan de kinderen is ook gedacht Iedereen in Heeswijk-Dinther kent ‘t Retsel. Kent? Jeweet waar het ligt en iedereen is er wel eens geweest. Maar misschien is kennenwel teveel gezegd. Tekst Bart van Schijndel Fotografie Eefje Voets d ’ n hadee j er 25

Demi Reppmann een karateka van formaat Op 11-jarige leeftijd volgde Demi een proefles karate. Vijf jaar later is ze in het bezit van vier medailles, waarvan 2 zilveren, behaald bij de Nederlandse kampioenschappen van de Japanse Karate Associatie (JKA) in Vianen afgelopenmaart. Eén voor het onderdeel Kumite (technieken uitvoerenmet tegenstander) ; de anderemedaille voor Kata (denkbeeldige tegenstander). Haar vele trainingsuren en inzet werden beloond! 26 d ’ n hadee j er

Shotokan Bu-Jutsu karate do Zo heet de club waar Demi lid van is. Ze traint tweemaal per week, waarvan eenmaal in de sporthal van gymnasium Bernrode en eenmaal op de locatie van de club in Veldhoven. Hier is het niveau hoger, wat Demi fijn vindt, omdat ze dan meer tegenstand krijgt. De sport wordt beoefend door jongens en meisjes. Meisjes zijn gemiddeld leniger en jongens sterker. Het is zeker geen vechten. Karate betekent ‘lege hand’, het is een vorm van zelfverdediging zonder wapens. Karate kent verschillende stijlen. Shotokan is de klassieke variant, die ook Demi beoefent. Bij deze variant ligt de nadruk op de correcte uitvoering en controle van de diverse trap- stoot- en afweertechnieken. Demi: “Er zijn 26 kata, dat zijn stijloefeningen en elke kata bestaat weer uit verschillende technieken. Het aantal kata bepaalt de kleur van de band die je mag dragen. Ik beheers er nu zeven. De sport is niet blessuregevoelig, als je de technieken maar goed uitvoert. Karate is zo leuk, omdat je er meer zelfvertrouwen en discipline van krijgt. Je bent heel geconcentreerd bezig, het vergroot je conditie, kracht, lenigheid, snelheid en coördinatievermogen. En je leert respectvol met elkaar omgaan”. Japans Het moderne Shotokan karate stamt uit Okinawa, een Japans eiland. Vandaar het gebruik van veel Japanse woorden en termen tijdens de trainingen en wedstrijden. De karate meester is een ‘sensei’. De sensei van Demi heet Tarek Salem. De oefenzaal heet ‘dojo’ en iemand die karate beoefent, is een karateka. Elke beweging wordt eerst duidelijk uitgelegd in het Nederlands, maar gaandeweg wordt er tijdens de trainingen enkel Japanse terminologie gebruikt en gesproken. De etiquette staat bij karate hoog in het vaandel. Men begroet elkaar en zelfs de ‘dojo’ op een speciale manier, zowel bij het betreden als het verlaten van de zaal. Alhoewel de meisjes en jongens samen trainen, zijn de wedstrijden gescheiden. Voorafgaand aan een wedstrijd komt er vaak een ‘meester’ uit Japan een gasttraining geven. Een wedstrijd duurt een paar minuten, waarbij er maar liefst vijf scheidsrechters op het veld aanwezig zijn. “Het uiteindelijke doel van karate is geen nederlaag of overwinning, maar de verbetering van het karakter van de beoefenaar. Gewelddadig zijn is zwak zijn”. Aldus Gichin Funakoshi, ‘vader van het moderne karate’. Toekomst Demi: “Ik heb nu de blauwe band en ben op weg om examen af te leggen voor de bruine band. De overgang straks van de bruine naar de zwarte band is verhoudingsgewijs erg groot. Voorlopig kom ik daar in verband met mijn studie en de noodzakelijke grote voorbereidingstijd, niet aan toe. Je moet er erg hard voor trainen.” Demi wil tot slot de sport van harte aanbevelen en er meer bekendheid aan geven. Zowel jeugd als volwassenen kunnen meedoen in Heeswijk. In het begin trainen alle nieuwe leden samen voor het leren van de grondbeginselen. Demi zit nu in Havo-4 op het Zwijsen College. Ze is van plan de opleiding Medisch Beeldvormende en Radiotherapeutische Technieken (MBRT) te gaan volgen. Gelukkig zit die in Eindhoven, in de buurt van haar trainingslocatie in Veldhoven. Af en toe is ze zelf al ‘meester’ en traint ze de ‘kleintjes ’in Heeswijk, daar leert ze veel van. En om haar conditie op peil te houden oefent ze thuis veel op haar bokszak en soms ook op haar broer! Inmiddels heeft Demi haar bruine band behaald! Karatebetekent ‘legehand’, is eenvormvan zelfverdediging zonderwapens Demi Reppmann, met links en rechts van haar de trainer coaches: Leo van Boven en Tarek Salem. Tekst Thea van der Doelen Fotografie Jacques Worms d ’ n hadee j er 27

Bouwen zonder zorgen verbouwen - nieuwbouw - renovatie onderhoud - bouwkundig tekenen Van Aarle’s Bouwbedrijf De Morgenstond 11, Heeswijk Dinther Tel (0413) 29 19 21, info@vanaarlesbouw.nl www.vanaarlesbouw.nl

d ’ n hadee j er 29 EDYTA: “Ik heb het hier goed naar m’n zin en werk hier al een paar seizoenen achtereen. Ik heb mijn man Morris hier ontmoet. Ik regel alles in en om de keuken, tijdens ontbijt, lunch en het avondeten. En dat voor 100 à 150 personen. Een kwestie van goed organiseren!” MORRIS: “Ik werk hier nu al voor het achtste jaar op een rij. We hebben het hier niet slecht en het is elk jaar beter geworden. Zeker nu met dit nieuwe gebouw. Veel werknemers komen hier jaarlijks terug. Dat wil wel wat zeggen, want er zijn genoeg andere plekken om te werken.” Marc Verkuijlen, één van de eigenaren, laat vol trots het pand zien dat maximaal 180 personen onderdak mag verschaffen: “De eerste lichting arbeiders is in februari gekomen en kon in het nieuwe pand terecht. Voorheen verbleven zij op onze ‘mini-camping’ en in drie huurhuizen in het buitengebied. Dit is een betere oplossing.” In een klein jaar tijd werd in eigen beheer een megaverblijf uit de grond gestamd. Alleen wat kleine werkzaamheden moeten nog afgerond worden. Vol pension Het gebouw bestaat uit 44 vierpersoonskamers. Er zijn voldoende douches en toiletten. Buiten het seizoen kunnen stellen een ‘eigen‘ kamer bemachtigen, in het piekseizoen - van mei tot september - is er minder privacy. Er is wel een keuken, maar niet om te koken. Bakkerij Doomernik brengt elke dag vers brood en ’s avonds wordt ook een gezonde maaltijd door Smulders uit Mariaheide verzorgd. De mannen en vrouwen werken van 06.30 uur tot een uur of 17.30 uur. “Om tien uur ’s avonds is hier bijna niemand meer wakker.” Iedere dag zijn er twee, eveneens Poolse, dames die de toiletten en douches poetsen, de vloeren dweilen en het beddengoed en de werk- en vrijetijdskleding wassen. De slaapkamers moeten door de ‘bewoners’ zelf gedaan worden. Geen enkele werknemer van Verkuijlen woont elders, ook al is dat wel toegestaan. Er moet een vergoeding betaald worden voor het verblijf aan de Boterweg, maar voor dat bedrag kunnen ze elders in het dorp geen gelijkwaardige verblijfplaats vinden. ‘Ik werk hier nu al voor het achtste jaar op een rij’ Integratie met de dorpsbewoners is er nauwelijks Een ‘Polenhotel’ in HaDee? Wie het buitengebied van Dinther inrijdt, komt al snel tussen de akkers van Fa. Verkuijlen Groente en Fruit aan de Boterweg terecht. Nieuw in het landschap van de asperges en aardbeien is een groot wooncomplex voor de huisvesting van de vele Poolse werknemers. Sinds dit seizoen is het gebouw in gebruik genomen. Tekst Noortje van Schijndel Fotografie Sanne van Rozendaal INTERVIEW Voorheen verblevenzij oponze ‘mini-camping

In twee à drie maanden hebben ze hier een Pools jaarsalaris verdiend. Buiten werktijd “Onze medewerkers zijn uiteraard vrij om te gaan en staan waar ze willen,” licht Marc toe. “ Meestal zijn ze na een dag werken moe en vermaken zich bij de TV, laptop of spelen een kaartspel. De dames gaan nog wel eens skeeleren ’s avonds. Twee keer per week mogen ze met onze busjes boodschappen doen. Dat hebben we liever dan dat ze allemaal op eigen gelegenheid gaan. Onze auto’s zijn verzekerd en zo is er zo min mogelijk overlast voor het dorp.” Integratie met de dorpsbewoners is er nauwelijks. Niet gek ook, want de ‘gasten’ zijn er slechts twee à drie maanden achtereen en komen maar met één doel: geld verdienen voor het thuisfront. Nederlands spreken ze dan ook geen van allen, maar de jongeren kunnen wel goed uit de voeten met de Engelse taal. In de piekmaanden wordt er ook op zaterdag- en zondagochtend gewerkt. In de vrije weekenden bezoeken de Polen regelmatig een vlooienmarkt in de buurt. De overlast in de plaatselijke kroegen is nihil, want zo zegt Marc: “In geval van overlast, weten de uitbaters ons gelukkig zo te vinden.” Personeelsbestand Nu is 35% van de werknemers vrouw, in het hoogseizoen is de verhouding mannen-vrouwen weer gelijk. “In 1998 hadden wij onze eerste Poolse tewerkstellingvergunning, daarna is het hard gegaan. Nederlanders wilden dit werk toen niet doen. Sinds een jaar of tien is die vergunning trouwens niet meer nodig. We hebben enkel Poolse werknemers in dienst uit een streek zo’n veertig kilometer van de Oekraïense grens. Via-via leerde ik daar een jongeman kennen, die hier wilde werken en wat kennissen meenam. Elk jaar kwamen er meer familieleden, buren en kennissen mee. We werken met ons eigen uitzendbureau en onze contacten in Polen maken al een ‘selectie’ in harde werkers,

die hier komen verdienen om dáár een leven op te kunnen bouwen. In twee à drie maanden hebben ze hier een Pools jaarsalaris verdiend. De jongste werknemers zijn studenten van een jaar of zeventien, de oudste werknemer is een jaar of zestig. De oudere vrouwen zetten we in voor het lichtere werk en de jongemannen laten we meer sjouwen. Er wordt ook steeds meer werk machinaal ondersteund. Dat het goedkope krachten zijn, zoals veel mensen denken, is onzin. Wij hebben ons gewoon aan allerlei wet- en regelgeving te houden, ook op het gebied van salaris.” e. Nieuwsgierig? Kom dan zaterdag 30 mei tussen 14.00 uur en 17.00 uur een kijkje nemen aan de Boterweg 2 in Heeswijk-Dinther. Ik vroag munèige wel is af hoe iets precies hurt. En hoe ge doar aachter kunt komme. Kik ik kom zellef ùt Dinther. Doarmè ben ik dus Dinthernaar. Mar ik ben op ’n gegéve mement verhuisd nar Hezik. Mar ’n Hezikse is gin ‘Heeswijkenaar’, mar iemes ùt Heesch is wel ‘n Hissenaar. Mar hoe weet ik nou of ik ’n inwoner ùt ’n stad, dùrp of land de goeie naam geef? En hoe kom ik doaraachter? Een inwonersnaam noeme we in goei Nederlands demoniem. ’n Demoniem kùmt mistal tot stand dur ’n achtevoegsel of suffix. Tot zowijt klinkt ’t nog logies, mar dan raak ik d’n dróód al vlug kwijt. Iemes ùt Den Bosch is bevurbild unnen Bossenaar, mar is iemes ùt Den Haag dan ’n Hagenaar, of toch ’n Hagenees? En dan is er ôk nog ’n verskil mè manneluk of vrouweluk. Ge bent bevurbild Brabander of Brabantse. Of Nederlander of Nederlandse. Mar ’t kan lastiger want ge bent wel Fransman mar gin Franse of Fransvrouw. Dè is dan wir Française. Mar ge het ôk Engelsman en ’n vrouw is dan wél Engelse en gin Engelçaise. Iemand ùt Spanje is dan Spanjaard, mar komde ùt Algerije dan is ’t wir Algerijn en gin Algerijaard. ’n Inwoner ut België is ’n Belg en gin Belgiër, mar ’n inwoner ùt Syrië is gin Syr mar wel Syriër. Mar iemes ùt Brazilië is gin Braziel of Brazieliër mar Braziliaan. Snaptet nog? En d’r zen nog meer variejasies. Ut Honduras kùmt unnen Hondurees, mar unnen Cyprees ùt Cyprus bestù nie. Dè moet dan unne Cyprioot zen. Komde ùt de Maladiven dan bende Maladiviër, mar ùt de Filipijnen bende opins Filipino. En ùt Vaticaanstad dan? Bende dan Vaticaniër, Vaticanees of miskien Vaticaanstedeling? Wie ’t wit mag ’t zegge. In Ierland wònt ’n Ier, in Estland ’n Est, in Finland ’n Fin en in Griekeland ’n Griek. Mar in Hil Duitsland wònt ginneninne Duits, want dè is opins Duitser. En dè makt ’t wel verwarrend ollemol, want wanneer zeg ik ’t nou goewd. Ès ik nou iemes ùt San Marino wil benoeme zeg ik dan San Marinade? Mag ik Kwatta zegge tege iemes ùt Qatar? Of mag ik iemes ùt Cuba gewoon Cubus noeme? Of ùt Japan Japie, ùt Barbados een Barbaar of ùt Groenland ‘n Groente? Ik weet ’t onderhand ôk nie mer. ToKo column Demoniem Toon “Mar ’n Hezikse is gin ‘Heeswijkenaar” d ’ n hadee j er 31

Made with FlippingBook

RkJQdWJsaXNoZXIy MjU2Mzc=