d'n Hadeejer februari 2005

Als bron van informatie is het in 1975 uitgebrachte boekje Dertig Jaar Kersou- we-werk in Heeswijk-Dinther 1945-1975 van de norbertijn Alphons W. van den Hurk, bestuurslid van De Kersouwe, een uitstekende leidraad. Heeswijk had al vroeg een muzikaal klinkende naam. Hier was men immers in 1823 al begon- nen met het muziekkorps ‘Sint Cecilia’, de huidige ‘Koninklijke fanfare Sint Willi- brordus’. De wortels voor de rijk geschakeerde cultuur van Heeswijk moeten worden gezocht in de Abdij van Berne en in het door haar in 1886 gestichte gymnasium waar vanaf 1890 sacramentsspelen werden opgevoerd en een fanfare werd opgericht. Als opmaat naar het openluchtspel geldt het Willibrord-herdenkingsjaar van 1939. De Dintherse pastoor Lathouwers stelde toen voor om in Dinther het spel ‘Willi- brord, een held Gods’, in de open lucht te laten spelen. De mobilisatie gooide echter roet in het eten. Omdat er in die tijd nog een duidelijke rivaliteit bestond tussen Heeswijk en Dinther (beide dorpen waren toen nog niet verbon- den, dat gebeurde in 1969), kwam er van Heeswijkse zijde al snel een reactie. Onder leiding van de burgemeester van beide dorpen, Jan van de Veerdonk, en de gemeenteontvanger, de Heeswijke- naar Jan van Aspert, tevens dirigent van de fanfare, werd een ‘comité voor open- luchtopvoeringen in Heeswijk’opgericht. Het stuk ‘Haastig Recht’ van Willem Hoff- mann zou als eerste opgevoerd worden. Maar helaas, het bleef bij de generale repetitie op 9 mei 1940 omdat luttele uren later de Tweede Wereldoorlog zou gaan uitbreken. Jan van Aspert Het verlangen naar openluchtspelen was er in de oorlog niet minder op gewor- den. Dit bleek alras toen bij de spontane oprichting van een kunstkring, gedu- rende een vergadering in de abdij op 16 november 1945, de prioriteit bleek te liggen bij de vorming van een toneelclub. Spelers uit eigen Heeswijkse gelederen kregen hierbij voorrang. De aanvanke- lijk gekozen naam ‘Kunstkring Heeswijk’ werd gewijzigd in ‘De Kersouwe’. Deze naam, (madeliefje) aangereikt door de norbertijn Hugo Heijman ging automa- tisch over op het openluchttheater. Als oprichter hiervan wordt Jan van Aspert aangemerkt die hiermee onlosmakelijk verbonden is. Dit blijkt uit de tekst van de door de norbertijn Michel van Helvert ontworpen gedenksteen: Hier plantte Jan van Aspert zijn kersouwe. Het samen- gaan van kunstkring en openlucht- spel werd echter bij notariële akte van 22maart 1949 verbroken waarmee‘Stich- ting Het openluchtspel van De Kersouwe’ een feit werd. De eerste uitvoeringen vonden plaats ‘in de hei’, tegen een flank van een heuvel met daarop wat hoge dennen. De toe- schouwers zaten in de kale vlakte en als ‘kleedkamer’ gold een tent! In de loop van de jaren werd er steeds verder geschaafd aan het natuurtheater waarin bestuurslid Michel van Helvert, een pro- minente rol speelde. Begiftigd met artis- tieke talenten ontwikkelde hij in 1958 het plan voor een vast stenen basisdecor en voorzag deze van kasteelelementen en stadssilhouetten. Antoon Coolen Het op 11 augustus 1946 gespeelde stuk ‘De paradijsvloek’ van Alfons Laudy was het eerste van de vele openluchtspelen. Een van de regisseurs was Jo van Erp die samen met Jan van Aspert en schrijver AntoonCoolenhet‘goudendriemanschap’ vormde. Coolen schreef in de periode 1950-1958 speciaal voor De Kersouwe zeven toneelstukken waarmee hij op 17 november 1952 de titel Poiètes ver- wierf. Zijn stukken en het theater waren in die tijd zó populair dat ze zorgden voor een grote toeloop van heinde en verre. Mensenwarentoennogveelalgekluisterd aan hun huis waar de televisie nog geen toegang had gekregen. Maar financiële tekorten temperden het enthousiasme. Gelukkig dat het Anjer- fonds en andere ‘weldoeners’ soelaas boden. Ook het feit dat De Kersouwe, na het overlijden van voorzitter Jan van Aspert in december 1956, veertienmaan- den stuurloos bleef, deed geen goed aan de gehele situatie. De rust keerde pas terugmet het voorzitterschap van burge- meester Herman Breukel. In de beginjaren waren de opgevoerde spelen nog doordrenkt van bijbel en het ‘rijke roomsche leven’. In 1961 werd een nieuwewegingeslagenenmethetin1965 opgevoerde stuk ‘Kaukasische Krijtkring’ van de marxistisch getinte Bertold Brecht kan men terecht spreken van een ‘revolu- tionaire’ wending. Indevolgendeafleveringkomthettijdperk 1965-1985 aan de orde. RM 21 Zestig jaar openluchttheater De Kersouwe: een tijdsbeeld Wie kent het niet? Het openluchttheater De Kersouwe? In 2005 viert dit theater haar zestigjarig bestaan. In d’n HaDeejer blikken we met een driedelige serie terug op de rijke geschiedenis van dit openluchttheater. In de eerste aflevering aandacht voor de kleurrijke en geschakeerde historie van de periode 1945-1965.