d'n Hadeejer januari 2005

Honderd jaar zusters van JMJ in Heeswijk Vier afleveringen zijn inmiddels gewijd aan het werk en het verblijf van de zusters van JMJ in Heeswijk. In dit afsluitende artikel wordt het einde van hun geschiedenis verhaald. Het aantal zusters dat zich vanaf 1904 in Heeswijk vestigde en zich tientallen jaren– lang w ijdde aan onderwijs en verpleging breidde zich in de decennia daarna steeds meer uit. Deze trend zette zich overigens voort bij de gehele congregatie waar rond de jaren vijftig van de twintigste eeuw bij de 72 succursalen en het moederhuis in totaal rond de 2000 zusters werkzaam waren. In de jaren zestig liep dit aantal hollend ach– teruit omdat er steeds minder roepingen waren en daardoor minder intredingen . Dit had onder meer te maken met veran– derende leefwijzen in de samenleving en betere opleidingen voor meisjes. Zo werd bijvoorbeeld de individuele biecht vervangen door een gezamenlijke boeteviering en werd het Latijn in de litur– gie vervangen door de volkstaal. In Neder– land waren de verwachtingen over het Vaticaans Concilie hoog gespannen en in Noordwijkerhout werd terzelfder tijd het Pastoraal Concilie gehouden onder leiding van kardinaal B. Alferink. Maar 'Rome' zag weinig in de koers die de Nederlandse kerkprovincie wilde varen met als gevolg dat velen uit teleurstelling afhaakten van de moederkerk. Voor religieuzen hield de uitkomst van het Concilie in dat ze geen habijt meer hoefden dagorde niet langer noodzakelijk waren. Voor de ene groep religieuzen schiepen deze veranderingen de nodige verwarring, bij de andere groep opluchting. Omdat ver– schillende vrouwen zich niet meer konden vinden in de uitgezette lijn van de kerk, zijn er na het Concilie velen van hen uitgetre– den, zo ook bij de congregatie van JMJ . Communiteiten De nieuwe manier van religieus samen– leven kreeg eveneens vorm in Heeswijk. Daar werden vanaf eind jaren zestig naast het klooster in de Abdijstraat nog drie zelfstandige communiteiten gebouwd: aan de Antoon Coolenstraat, de Veldstraat en de Mgr. Van Oorschotstraat. Aanvankelijk werden deze huizen bewoond door zo'n tien religieuzen, zowel afkomstig uit het oude klooster als vanuit andere plaatsen toegestroomd . De meesten van hen ver- "Ze verdienen terdege een plaats in de geschiedenis, deze zusters van JMJ" Binnen de conventen was al eerder het bewustzijn doorgebroken dat het oor– spronkelijke religieuze leefklimaat van spi– ritualiteit en de beleving van armoede en gehoorzaamheid moest worden aangepast aan de nieuwe tijd: het zogenaamde aggi– ornamento. In 1962 vaardigde de toenmalige paus Johannes XX 111 in 1962 het Tweede Vati– caans Concilie uit dat drie jaren zou duren . Ten gevolge van dit concilie, oftewel kerk– vergadering, kwam er heel wat beroering in de katholieke kerk en menig vernieu– wing kwam tot stand . te dragen en dat ze het klooster mochten verruilen voor kleinere leefgroepen. Hier– door zou iedere zuster beter tot haar recht kunnen komen. Dit veranderende leefpatroon was echter niet voor elk van hen even gemakkelijk. Vóór het Tweede Vaticaans Concilie werd van de vrouwen immers nog verwacht dat ze 'heilig' moes– ten worden en 'sterven voor de wereld ', daarna moesten ze zich juist 'óvergeven aan de wereld'. De zusters kregen verder nog te maken met het decreet Perfectae Caritatis dat bepaalde dat verplicht gebed en ver plichte richtten hun werkzaamheden in de ver– pleging in Cunera en De Bongerd. Hun aantal werd gaandeweg echter kleiner. Op dit moment verblijft er in de Antoon Coolenstraat nog één zuster en verder wonen zowel in de Veldstraat als in de Mgr. Van Oorschotstraat nog vijf zusters. Het proces van gewenning in de nieuwe communiteiten werd niet alleen begeleid door het congregatiebestuur, ook werden de zusters in de beginperiode geestelijk begeleid door de oud-abt Ton Baeten en de huidige abt Piet Al van de Abdij van Berne. Of de huidige communiteiten nog een lang leven beschoren zijn , blijft de vraag. In ieder geval hebben ze meer dan dertig jaar een goed onderdak gevormd voor de vele religieuzen die zelfs tot ver na hun pensi– oen hun medezusters dagelijks bezochten. Op 16 juni 2004 hebben de zusters hun honderdjarig bestaan in Heeswijk gevierd . Een geweldige mijlpaal. Niettemin slinkt het aantal zusters dat thans nog in Hees– wijk verblijft en op een dag zullen ze slechts nog herinnering zijn. Maar ze ver– dienen terdege een plaats in de geschie– denis, deze zusters van JMJ . Hun historie zal een blijvende herinnering zijn vanwege het door hen gedrukte stempel op het onderwijs en de verpleging in het dorp Heeswijk. RM Communiteit aan de Mgr. Van Oorschotstraat. Hierin wonen vandaag de dag nog vijfreligieuzen 23