d'n Hadeejer juli 2007

13 Kwet Op zich is ’t nie erg ès ge iets kwet bent. Iets kwet zèn is pas lastig ès ge iets kwet bent, wè ge op dè mement wilt hebbe. En dè gebeurt me wel is; dè’k iets kwet ben. ’t Ierietantse is toch wel ès ik iets kwet ben wè’k net nog in m’n haand gehad heb. Dès echt verskrikkeluk. ’t Eén mement hèddet nog, en ’t aander mement is ’t spoorloos verdwene. Gewoon foetsie, opgelost. Ik kan dan zuuke wè’k wil mar vèine kan ik ’t niemer. Dè kan ik dan nie hebbe en ik blèf dan mar zuuke. Ik denk dan bè munèige: “’k heb ’t net nog gehad, dus t kan nie wijt weg zen.” Dus ik blèf mar zuuke en zuuke. Telangeleste heb ik ’t hil huis op zunne kop stôn, en heb dan venalles gevonde; mar nie wè’k zocht. Tijdens dè zuuke vèin ik dan soms iets en dan denk ik: O, lig dè hier, ‘k waar ’t allang kwet”. Ja zô gi dè. Ure van m’n leve koost dè zuuke. Es aander dan tege me zegge: “bende wir iets kwet”, dan kan ik dè nie zô goewd hebbe en ik zeg dan: “nee, ben niks kwet. Ik weet alleen niemer wor dèkket gelôte heb”. Ik heb ’n termijn gesteld; ès ik ’t binne driej dage nie truggevonde heb dan skei ik erùt mè zuuke. Dan stook ik ’n karske ôn bè ’t bildje van Antonius. D’n heiligen Antonius is nie alleen mennen petroon, mar ôk diegene die ge moet ônklampe ès ge iets kwet bent. Mar ’t bildje waar opins foetsie. Ik snapte d’r gin bal van hoe dè weg kon zen. Mar ’n tètje geleje hebbik m’n hille huis veraanderd. Ik hou van veranderinge, en zô veraander ik ùm de zoveul tèt de binnekant van m’n huis. De stoele kômme op de plôts van de bank, en de bank op de plôts van de stoele. Alle kèsjes verzet ik, m’n bed drèj ik ùm. Alle tierelantijne krège ’n aander plôtske en zelfs de skilderejkes verhang ik. Soms mar tien centimeter, mar ’t gitter mar over dè ’t anders is. Toen hebbik warskijnluk ’t bildje van Antonius ôk verzet. Mar wor, dè weeknie. Nerges mer te zien, gewoon van d’n aardbol verdwene. Mar ik heb nou al drie dage gezocht; de termijn is verstreke. Mar wè nou? Wor moek nou m’n karske ônstoke? Dès toch ôk wè. Nou moek waachte totdè’k iets anders kwèt ben. Dan zal ‘k ’t bildje wel wir vèine. TK Er zijn nogal wat vreemde straatnamen in Heeswijk en Dinther. Denk aan de Droevendaal, de Fokkershoek, Rukven of de Dodenhoeksestraat enz. Samen met heemkundekring De Wojstap ging de Hadeejer op zoek naar enkele betekenissen en dook in de archieven. Op zoek naar de toponiemen, de veld- en straatnamen. Deze keer de Donkeren Dijk en de Zijlstraat. Wat nu in Heeswijk Veldstraat en Zijlstraat heet, was voorheen allemaal Donkeren Dijk. Deze naam is bij de samenvoeging verbannen naar Dinther en ligt nu in het verlengde van de Zijlstraat. De naam Donkeren Dijk is al heel oud. Diep en donker hangen natuurlijk samen, maar het woord donker staat ook in verband met donk. Een donk is een hoge plek zand in een broekachtig gebied. Denk aan Beek en Donk. En in Hadee Balledonk en Liekendonk. In een annotitieboek van de inkomsten der armen van de heerlijkheid Heesewijck anno 1761 is al sprake van Veldstraat of Donkeren Dijk. Het was een belangrijke weg bij hoge waterstand van de Aa. De naam Zijlstraat heeft te maken met de waterhuishouding. Een zijl is een waterlozing of een uitwateringssluis, vooral in Friesland en Groningen (denk aan Delfzijl, Blokzijl en Pieterzijl). Heeswijk kende eertijds meerdere zijlen. Als herinnering aan het feit dat het vroeger een waterrijk gebied was, heeft men een gedeelte van de Donkeren Dijk zo genoemd. N.B.: Een ‘zijltje’ is een loshangend bruggetje van een stuk of drie planken. AvS Donkeren Dijk / Zijlstraat Wie bijzondere, verantwoorde informatie heeft over de naam van de straat waarin hij woont, kan die insturen naar de redactie.

RkJQdWJsaXNoZXIy MjU2Mzc=