d'n Hadeejer augustus 2008

13 Zogenaamd Ge moet er mar opkomme. Op al die name. Vur alles en iedereen is unnen naam bedocht. En des soms un hil kerwèj lekt men. Kek, ge kunt oew keind bevurbild Piet noeme.Mar Piete zender al zoveul zodde kunne zegge. Dus dan zuukte nar unnen orzjinele naam en dan komde op bevurbild Chiara, Ezra, Ylva of Elif. Dè klinkt grif anders dan Piet wanne?Mar lastiger is ’t dan um eraachter te komme of dè ’t kiendje nar opas of omas genuumd is. En bevurbild Ravi; is dè unne naam vùr ’n jungske of ’n durske? Mar ja, alleman moet unne naam hebbe, en ge meugt dè zellef wete. Mar òn sommige dinger geve ze unnen naammè un betékenis. Dè hedde bevurbild mè brood. Brood dè ister vort zoveul in venalterante sòrte en dormè net zoveul broodname. Unne kompleten hoek mè brood ister in de winkel mè bruujkes die d’r ùtzien ès rugbieballe tot òn mikke ùm de pandabirre te redde en mikke wor de honde gin brood van lusse. Mar wèsse ollemol mè die broodname bedoele dè weeknie. Ge het bevurbild meergranebrood. Dan zò ik denke detter òk mindergranebrood is, mar dè hebbe ze dan wir nie. En hoeveul meer grane zò dè dan zen? En wil dè dan zegge detter meer verskillende grane in zitte of hebbe ze gewoon ’n haffel grane ekstra in ’t deeg gemieterd. Dè zegge ze d’r nie bè. Vùr ‘t zélfde geld worde vur de gèk gehauwe, want gimman kan de grane mer noatelle. Meergranebrood is dus onzin en zo’n ze bitter anders kunne noeme en dan kregde ééngranebrood, tweegranebrood enzoweiter. En dan hedde nog zo’n gekke broodnaam: oer-brood. Uurst docht ik dè ’t vloerbrood waar en detter twee letterkes op de verpakking ware weggevalle. Mar nee, oerbrood dus. Mar ik kander nie òn af zien wetter nou zò óer òn is.Tis gewoon ùn oer-lilluk flats brood. ’t Lekt of dètter unnen echten oer-knal in d’n ove is gewist. Lekt me sterk dè ze ’t gebakke hebbe mè oer-graan of oer-deeg. Daluk make ze oew nog wijs detter stukskes dienesaurus in zitte. Unnen andere verkeerde naam is volkoren. Nou, geleuft er mar niks van want ik hebbet noa gezocht en dè brood zit hillemol nie vol kóren; d’r zit òk nog aander greij in. Ze hebbe me mooi te pakke gehad mè ‘casino’. Ik bender pas nog gewist int ‘casino’ mar doar wisse ze nerges van. Zaat ik doar mooi vùr schut òn de pokertoffel mè munne zonnebril op en zeuve van die brèuj. ToKo Er zijn nogal wat bijzondere straatnamen in Heeswijk en Dinther. Samen met heemkundekring De Wojstap ging de HaDeejer op zoek naar enkele betekenissen en dook in de archieven. Op zoek naar de toponiemen, de veld- en straatnamen. Deze keer de Groenstraat. De Groenstraat is een zijweg van Hoog Beugt, richting Veghel dus, linksaf. De straat wordt zo al genoemd in 1899 en is officieel benoemd door de gemeenteraad van Dinther dd. 24 februari 1953. Groenstraat is de benaming van een weg over een akkerland, dat in een drieslagstelsel werd bebouwd. Het drieslagstelsel is een landbouwmethode uit de Middeleeuwen, die door Karel de Grote werd ingevoerd. Hierbij werden de akkergronden of “kouters” in drie stukken verdeeld, in plaats van twee, zoals daarvoor gebruikelijk was. Op een stuk grond werden het ene jaar wintergranen (tarwe of rogge) verbouwd, het jaar erna zomergranen (gerst of haver) en het derde jaar lag het braak. De andere twee stukken grond volgden met steeds een jaar verschil, zodat misoogsten opgevangen konden worden met meer verschillende opbrengsten. Daarnaast waren er nateelten van onder andere groenten, waardoor het menu gevarieerder werd.Ookwas het drieslagstelsel belangrijk voor de bodemvruchtbaarheid,de bodemstructuur en het onderdrukken van onkruid. In later eeuwen werd de vruchtwisseling steeds ingewikkelder, doordat er meer gewassen kwamen en men het land ging bemesten. De bemesting zorgde voor een betere bodemvruchtbaarheid. Over het braakliggende deel liep dan het verkeerspad, dat groen zag van het opschietende onkruid. De verschillende percelen, die dan voor een deel braak lagen, veroorzaakten een slingeren van de Groenstraat, die ieder jaar veranderde. Aan de Groenstraat staan nu een viertal grote boerderijen. PK / AvS Groenstraat

RkJQdWJsaXNoZXIy MjU2Mzc=