23 | december 2008 2. Er is een milieuprobleem: teveel meststoffen in ons milieu is schadelijk voor flora, fauna en de gezondheid van de mens. Mest zelf is geen milieuprobleem. Daarom heeft de overheid strenge maatregelen genomen om te zorgen dat die mest niet zomaar en in grote hoeveelheden in ons milieu terecht komt, maar gedoseerd en op de juiste plaatsen. 3. Er is een maatschappelijk probleem: door de milieubelasting, maar ook door de stank in het buitengebied daalde de acceptatie van de bio-industrie door de burgerij naar een dieptepunt. Herman Krol c.s. lossen door hun fabriek deze drie problemen op en verdienen daar ook nog geld mee, als het goed is. Daarmee scheppen ze een duurzaam systeem. Hoe werkt het systeem? De 24 deelnemers aan het project kunnen intekenen voor de levering van een bepaalde hoeveelheid mest. Dat verschilt van boer tot boer. Krol levert vrijwel alles aan de fabriek, maar er zijn ook boeren die bijvoorbeeld maar de helft van hun mest leveren en de rest elders kwijt kunnen. Voor die levering betalen zij een prijs per geleverde m3, conform de marktprijs. Naast die aangevoerde drijfmest moet er ook nog droge stof verwerkt worden. Van deze producten wordt biogas gemaakt en met dat biogas wordt elektriciteit opgewekt. Die elektriciteit wordt verkocht aan Nuon. De inkomsten van de fabriek zijn dus: • De prijs die de boeren betalen voor de aangevoerde mest; • De verkoop van elektriciteit aan Nuon; • Subsidie van de overheid voor het produceren van groene stroom. De kosten die moeten worden gemaakt zijn: • De afvoer van de restproducten van de fabriek; • De kosten die moeten worden gemaakt om de fabriek te laten werken; • De financiering. De verwachting is dat binnen enkele jaren, bij een normale tot gunstige marktontwikkeling van de stroomprijs, het bedrijf renderend zal zijn, ook voor de investeerders. Hoe werkt de fabriek? Stap 1: Een vrachtwagen met drijfmest komt het bedrijf binnen en rijdt een overdekte hal binnen met een weegbrug. Daar kan hij wegen, een slang aansluiten en de mest aftanken in een ondergrondse put. Daarnaast zit een andere slang, waarmee hij de vergiste mest (het restproduct van de fabriek) kan inladen. Stap 2: De vergisting van de drijfmest gebeurt door bacteriën. Die moeten gevoed worden. Daarom worden 24 keer per dag maïs (4%-5%), afgekeurd diervoer, droge kippenmest, graan e.d. toegevoegd als voer voor de bacteriën. Die zorgen dan voor de vergassing. Stap 3: Deze vergassing gebeurt in vijf vergisters met een capaciteit van 650 m3. Het vrijkomende gas wordt opgeslagen in de koepels. Stap 4: Met het gas wordt een grote motor met daaraan gekoppeld een dynamo in werking gezet. Die installatie produceert zoveel stroom, dat 2.500 gezinnen een jaar lang van stroom kunnen worden voorzien. Stap 5: De resterende mest wordt gehygiëniseerd. Dat wil zeggen de mest wordt een uur lang tot 70 graden verhit, zodat de bacteriën afsterven. De mest heeft nu zijn werk gedaan en kan worden gebruikt voor bemesting van het land. Stap 6: Deze laatste stap is nog (nabije) toekomst. Hij houdt in dat de mest die overblijft nog eens wordt verwarmd, gedroogd en zo ingedikt. Van 36.000 ton drijfmest blijft er dan uiteindelijk 4.000 ton bruikbare minerale mest over en een hoeveelheid schoon water. Dit indikkingsproces kan worden uitgevoerd met de restwarmte van het huidige proces, die nu alleen nog maar de buitenlucht in Dinther opwarmt. Als dit kan is er het uiteindelijke doel - totaalverwerking van mest – bereikt. Tien jaar heeft deze groep ondernemers gewerkt, plannen gemaakt, energie en geld gespendeerd (alleen al 250.000 euro is er besteed om de nodige vergunningen rond te krijgen), vergaderd, tegenstand overwonnen, procedures gevoerd tot aan de Raad van State toe. Maar uiteindelijk hebben ze toch gekregen wat ze wilden: een duurzame en hopelijk rendabele oplossing voor een probleem van hen zelf, maar ook van de maatschappij. 25 September 2008 is de fabriek geopend en er wordt nu al gesproken over een verdubbeling van de capaciteit medio 2009. Hans van den Reek (37) Het is wel wat meer natuurlijk. Het is ook gezelligheid, sfeer in huis, lekker eten en een paar cadeautjes onder de boom. Maar het is ook geld verdienen, de kassa laten rinkelen. Het is voor ons de drukste en de beste tijd van het jaar. Zodra de Sint weg is, begint de drukte. De kerstdagen zijn voor mij ook echt een moment om uit te rusten. Debby Huyden (20) Aangezien ik op de Pabo zit, is kerst vooral ook vieren met elkaar. Ik ben zelf niet zo spiritueel, maar ik houd er wel van om gezellig met zijn allen samen te zijn. We vieren het kerstfeest om en om. Het ene jaar vieren we het alleen met het eigen gezin en het andere jaar vieren we het met familie. Cecile Dekker (57) Ja, voor mij is kerst veel meer. Kerst is voor mij de komst van het kleine kindje Jezus die vrede en licht meebrengt. Tijdens de kerstdagen zijn we ook met familie bij elkaar en gaan we naar de kerk. Kerst is voor ons toch wel iets speciaals. Is kerst voor jou meer dan alleen eten en drinken?
RkJQdWJsaXNoZXIy MjU2Mzc=