19 afscheid als docenten van Bernrode natuurkunde gegeven heeft een zuivere bètaman is, maar die typering is niet van toepassing op Everard Bongenaar (63) uit Heeswijk. Zijn interesse houdt niet op bij technische vakken. “De eerste eis waaraan je moet voldoen als je het onderwijs in wilt, is ook dat je een brede belangstelling hebt”, vindt de docent. Het leeuwendeel van zijn loopbaan was hij actief op gymnasium Bernrode, letterlijk bij hem om de hoek. Bongenaar: “Een gymnasium is niks meer dan een atheneum, maar het heeft wel het mooiste curriculum.” Hij vindt dat het je eigen maken van Grieks en Latijn in deze moderne tijd nog steeds van toegevoegde waarde is. “De denk- en redeneertrant van de Grieken, een soortgelijke, hanteert een exacte wetenschapper nu nog.”De natuurkundeleraar nam recentelijk afscheid van Bernrode. Hij stond er 32 jaar voor de klas en zag pak´m beet 1500 leerlingen voorbij komen. Vergaderingen brachten hem geen inspiratie. “Mijn arbeidsvreugde beleefde ik altijd binnen het lokaal.” Ook al is hij niet meer actief als leraar, hij schept er nog altijd behagen in natuurkundige opgaven voor te leggen. “Stel dat iemand met een heteluchtballon vliegt, bij een windsnelheid van 60 kilometer per uur. Kun je die dan inhalen met een sportvliegtuigje dat maximaal 40 km/uur haalt?” Hij wacht het antwoord van de verslaggever af, maar dat blijft uit. Bongenaar legt uit: “Ja, want de snelheid van het motorvliegtuig is zijn snelheid ten opzichte van de lucht. De ballon heeft ten opzichte van de lucht een snelheid van 0; Daarom haalt het vliegtuig, met de wind meevliegend, de ballon met 40 km/uur in.” Onderwijscarrière De in Breda geboren en later in Dommelen getogen Bongenaar begon zijn carrière, na universitaire studies wiskunde, natuurkunde en sterrenkunde in Utrecht, als docent op een reformatorische school in Utrecht. In 1970 was hij daar de enige katholiek, maar zijn religie vormde geen belemmering. Wel kreeg hij er vaak een artikel uit Trouw onder zijn neus geschoven, benieuwd naar zijn commentaar. “Beter een overtuigd katholiek dan een agnost, vond men daar. Weet je wie daar destijds mijn collega wiskunde was? Bas van der Vlies, de huidige fractievoorzitter van de SGP.” Na omzwervingen in Den Haag en Rheden keerde hij in 1976 terug naar Brabant, waar hij een aanstelling kreeg op Bernrode. “Het karakter van deze school heeft mij altijd aangesproken. En de nieuwbouw, die vind ik verrassend mooi.” Onderwijsfamilie Bongenaar komt uit een echte onderwijsfamilie, maar dat heeft volgens hem niets te maken met genetische invloeden. “Dat ligt meer aan de opvoeding, aan wat je van je ouders meekrijgt.” Het idee dat exacte vakken moeilijker zijn dan talen of economie, dat gaat er bij hem niet in. “Het hangt er vanaf hoeveel aandacht iets krijgt. Ik zal een voorbeeld geven. In de zeventiende eeuw waren er veel kundige musici en componisten. Dat kwam omdat muziek, althans onder welgestelden, met de paplepel werd ingegoten.” Wie goed wil worden in natuurkunde, moet volgens Bongenaar ´goed leren kijken´ en het liefst al van jongs af aan. Om het vak aantrekkelijk te houden, heeft hij steeds op een andere manier les gegeven. “Vaak komt het niet vanzelf uit leerlingen, je moet ze ´verleiden´. Dat kan door de stof contextrijk te presenteren”, waarmee hij bijvoorbeeld doelt op het aanhalen van actuele gebeurtenissen om natuurkunde sprekend te maken. Hoewel hij na al die jaren ´opeens´ een zee van vrije tijd heeft, heeft hij nog geen moeite om deze zinvol in te vullen. “Wandelen, musea bezoeken, lezen. En ik zou me graag nog eens inzetten voor achterstandsleerlingen.” Voorlopig blijft hij ook zeker in Heeswijk wonen, al trekt het culturele leven van de grote stad hem aan. Zijn memoires schrijven zoals oud-collega Trudy Tax, daar heeft Bongenaar geen ambitie in. Hoe hij herinnerd wil worden? “Dat laat ik liever over aan het vrije krachtenspel van de mythevorming”, lacht hij. TV ‘Mijn arbeidsvreugde beleefde ik altijd binnen het klaslokaal ’ Foto’s: Marlies Dortmans
RkJQdWJsaXNoZXIy MjU2Mzc=