Kertsmis vormt voor de Fransen het hoogtepunt van de kerkelijke feestdagen. Fransen zijn van origine erg katholiek en vinden het kerstfeest belangrijker dan het paasfeest. De viering van Kerstmis wordt groots aangepakt, meestal in besloten familiekring. Het huis wordt uitbundig versierd met lichtjes en er staat een kerststal en een kerstboom, die vaak opgetuigd is met snoepgoed voor de kinderen. Ook hangt men een maretak op in het huis: een symbool voor vriendschap en vruchtbaarheid. Een meisje dat per ongeluk onder de maretak staat, mag gekust worden door een jongen. En andersom natuurlijk. Vooraf zijn er al vele kerstmarkten, waar je allerlei delicatessen kunt kopen. Bij ons in de buurt is er altijd een ‘faire au chapons’. Een markt waar je speciaal voor Kerst vetgemeste, gecastreerde hanen kunt kopen. Overigens zorgen de Fransen al vroeg voor hun mooi stukje kerstvlees. Hier op het platteland begint men al in september te jagen. Daarna zien we vaak een hert of everzwijn opengesneden aan een ladder hangen. Het beest wordt in grote stukken gesneden en gaat in de vriezer. Het mooiste stukje hertenbout wordt bewaard voor Kerst. Versierd De kerken zijn ook volop versierd en soms is er een levende kerststal. Op 24 december gaan veel Fransen naar de avond- of nachtmis, waarna ze met de familie aan tafel schuiven voor een uitgebreide traditionele maaltijd (repas). Zo’n familiebijeenkomst heet de Réveillon. Dit duurt tot in de hele late uurtjes, ook voor de kleine kinderen. Vroeger zat het hele gezin rond de schoorsteen. De kinderen zongen kerstliederen en luisterden naar de verhalen van de grootouders, terwijl er een enorme stronk hout genoeglijk brandde in de open haard. Voor de stronk was een harde houtsoort uitgekozen, zodat deze tenminste één nacht zou branden. De stam, die versierd was met gebladerte en linten, werd door het gezinshoofd gezegend met olie of eau-de-vie (hele sterke brandewijn), of soms met een tak die gedoopt was in wijwater. Daarna werd deze aangestoken door het jongste en het oudste gezinslid. De as van de stronk werd bewaard, want men dacht dat deze het huis het komende jaar beschermde tegen blikseminslag en de duivel. Le Père Noël In de nacht van 24 op 25 december komt voor de kinderen le Père Noël langs, die de cadeautjes voor alle familieleden onder de kerstboom legt. Op 25 december is er wéér een repas. Dit begint rond een uur of twaalf en kan vlot tot een uur of zeven ’s avonds duren! Er komt héél veel eten op tafel en ook héél veel drank. En…. bij elk gerecht wordt een andere alcoholische drank geserveerd. In Frankrijk gaat geen maaltijd voorbij zonder drank. Veel Fransen eten oesters, ganzenlever (foie gras), kalkoen of chapon. En als dessert een ‘bûche de Noël’, een soort ijstaart die moet lijken op de stronk hout die vroeger op kerstavond in de open haard brandde. Daarom heeft de ijstaart de kleur van hout en is deze bedekt met chocolade of room met koffiesmaak. Op 26 december is het kerstfeest in Frankrijk afgelopen, in tegenstelling tot in Nederland. Al weten wij wel zeker dat de Fransen een paar dagen buikpijn moeten hebben van al dat eten… Overigens hebben wij een Nederlandse traditie in ons dorp ingevoerd. Alex heeft elk jaar op 31 december oliebollen gebakken. Dat kennen de Fransen niet. En wat ’n boer niet kent... juist ja. Maar de buurt heeft nu al ’n paar jaar de oliebollen gehad en men is er verlekkerd op. Men begint nu al te vragen of ze dit jaar ook weer rondgedeeld worden... Wij wensen iedereen in HaDee een heel gezellige Kerst en wensen iedereen alle goeds voor het komende jaar. ‘Het mooiste stukje hertenbout is voor de Kerst’ Kerstdiner op onze camping. Addy van de Ven en Alex van Putten vanuit Frankrijk Groeten van Addy van de Ven en Alex van Putten In de rubriek ‘Hadeejers over de grens’ hebben diverse dorpsgenoten afgelopen jaar hun ervaringen in het buitenland met ons gedeeld. In dit kerstnummer lezen we hoe zij de kerst in het buitenland beleven. Kerst over de grens FRANKRIJK Bûche de Noël, een heerlijke ijstaart. 41 | december 2009
RkJQdWJsaXNoZXIy MjU2Mzc=