Herkomst leerlingen Bernrode 125 joor, dè is ’n hil wèil. Zo lang trug is in elk geval wijt vùr mennen tet. ’t Gimnasiejum viert z’n 125ste vejoordag. Mar ze zegge alted: “Wie jarig is trakteert”, mar ze zen bè men nog nie òn de deur gewist mè lollies of kauwgumballe. Lang gelèje docht ik dè ’t gimnasium niks meer waar dan ’n sort skuur wor kèinder niks dinne ès gimme. En gimme waar nou nie krek men faveriete bezigheid. Pas lotter kwaam ik eraachter dè ‘t ’n skool waar. Ik hebbet efkes opgezocht en ’t skènt dè gimnasiejum betekent ‘plaats om naakt te zijn’. Mar dè lekt me dan wir niks. Ik hagget al nojt zo mè skool, mar in oew blote bille rekensomme gòn zitte make, nee. Ik heb aander hobbies. En ès ge ’t over getalle het: wurrum wùt 125 joor gevierd? Is ’t dan vort ùm de 25 joor fist door op skool? Of ùm de 125 joor? Ik docht alted dè ze ’t bove de 100 mar ùm de 50 joor vierde? Dus 100, 150, 200 enzovort? En op ‘t ‘gim’ doar kregde Latijn. Mar ik weet nie wè ge door mè moet. Gimman die nog Latijn sprikt. Mar ’t is miskien wel hèndig ùm ’t misbuukske te ontcijfere. Van Latijn ken ik dan ôk nie veul meer ès Habemus Papam: We hebben unne paus. Béter ben ik in ’t visserslatijn. Heb ojt is zo’n visgèirt gehad en gink wel is visse in de Leijgraaf. Mar ik naam nojt gin gevange visse meej nar huis. Ze ware te zwoor en te groot ùm er ’n èind mè gòn te sjouwe, zo zin ik dan. Arig iets eigelek ùm nar skool te gòn en ’n taal te lere die zo goewd ès nerges wùrt gesproke. Zelfs nie in Latijns-Amirrika. ’t Latijns is zogezeet ùtgestùrve. Béter zo’n ze tegeworrig les kunne géve int Brabants diejalekt. Dè wurt teminste nog erges gesproke. Al hurde steeds minder van kroesel, mierzèik, sepwotter of bèrrevoets. Ja, denk ik dan, taal veraandert nou immel. Nou proat ik nog redeluk diejalekt mar ès ik iemes zo heure proate ès 125 joor geléje zo’k door miskien ôk wè meer moejte mè hebbe. Mar over 125 joor dan ist miskien wil hil anders. Mar dan is ‘t ‘gim’ 250 en ister ’n ‘echt’ jubilejum. Wie wit hebbe ze ’t dan over ’t dialekt van nou ès dooi taal. En got wit is tege diejen tet d’n hille HaDeejer wel int Engels. ToKo column Toon Tekst: Ad van Schijndel Het gymnasium telt dit jaar net geen 600 leerlingen. Over de laatste twee decennia heeft het een aardig gemiddelde van 570. HDL zat in de jaren ’90 nog op 100 leerlingen en nu op 74. Er komen veel jongelui uit Schijndel (95),Berlicum (105) en Veghel (97). Opvallend is de toename uit Veghel en Schijndel, waar men ook naar het VWO kan. Uit Uden (42), Volkel (2) Den Bosch-Rosmalen (51), Oss (7) en Maasdonk (45), Berghem (5), Boekel (2), Den Dungen (1), Erp (1), Heesch (19), Mariaheide (1), Nistelrode (16), Schaijk (3), Vorstenbosch (6), Zeeland (6) komt men een flink eind fietsen! Al met al is er toch een stevige verschuiving in de aantallen per plaats, maar het totale aantal is zeer stabiel. Uurst en strakke ‘Béter ben ik in ‘t visserslatijn’ PLAATSEN VAN HERKOMST 91-92 92-93 93-94 94-95 95-96 96-97 97-98 98-99 99-00 00-01 01-02 02-03 03-04 04-05 05-06 06-07 07-08 08-09 09-10 10-11 11-12 Gem St.-Michielsgestel Berlicum - Middelrode 85 87 96 89 92 90 87 90 89 91 82 75 63 67 56 53 60 72 88 98 108 82 Den Dungen 1 2 1 Bernheze Heesch 25 31 43 47 50 53 54 55 39 26 21 17 13 10 9 10 11 12 14 18 19 27 Heeswijk-Dinther-Loosbroek 101 100 103 104 108 101 95 101 100 88 95 92 86 87 77 71 67 70 74 81 74 89 Nistelrode - Vorstenbosch 34 40 42 35 26 22 26 24 33 34 34 31 27 20 16 20 19 21 18 17 22 27 Landerd Schaijk - Zeeland 10 11 13 21 19 19 17 17 17 13 9 15 Maasdonk Geffen - Vinkel 22 17 17 29 26 21 22 22 21 15 15 14 13 13 13 14 17 17 24 20 26 19 Nuland 23 20 19 20 21 21 21 22 31 26 21 22 20 19 12 10 8 9 8 10 19 18 s-Hertogenbosch s-Hertogenbosch-Rosmalen 151 153 147 131 122 107 91 73 76 75 73 85 86 90 84 81 72 62 57 47 51 91 Oss (Berghem) 8 8 14 15 14 11 8 11 10 10 12 11 Schijndel 64 68 66 68 65 73 80 81 90 110 124 132 127 125 119 105 98 94 101 104 95 95 St. Oedenrode 10 10 10 10 4 4 1 1 1 1 2 3 4 3 2 4 Uden 9 13 16 21 22 22 20 16 13 15 10 11 18 24 26 33 39 37 41 46 42 24 Veghel Veghel 19 24 32 43 47 60 74 81 80 76 80 76 75 76 81 88 84 95 99 95 97 71 Erp 6 10 11 13 15 16 12 Overige plaatsen 8 10 6 6 12 11 15 12 15 18 5 3 4 4 3 4 4 4 4 5 5 8 Totaal aantal 541 563 587 593 591 581 595 587 597 584 582 581 560 572 530 526 516 535 573 584 598 570 13 | september 2011
RkJQdWJsaXNoZXIy MjU2Mzc=