d ’ n hadee j er 29 Fantesie is fantasties. Nee, wij mense onderskeije ons nie van de aander biste ès denkende wezens. ’t Feit dè ons hersekwabbe wè grotter zen dan die van ape of zellefs olliefante zi op zich niks. D’r zen zat mense mè hullieje kop vol hersecelle die soms veul stommer dinger doen dan welk aander bist dan ôk. Nee, ’t grôtste verskil is ’t feit dè wij fantesie hebbe. Fantesie, doar kunde pas wè mè. Ik vroag munèige af of dè Edison ojt de gloeilamp ùtgevonde zo hebbe essie nie z’n fantesie gebrùikt zo hebbe. Hij moetet in z’n beleving allang gezien hebbe. ’n Gloaze bùlleke dè licht gif ester stroom op sti, nee zonder fantesie kregde zowiets nie ùtgeprakkezeerd. Of wè denkte van al die gróte filesofe. Goei vurbilde van praktische fantesie. Ideeje die léve in iemes zunne kop, verwoord en ùtgedocht. Utgewerkt en opgeskrève en verheve tot wetenskap. ’n Goei stukske denkwerk mar minstes zoveul fantesie kwaamp er òn te pas, dè kan bekant nie anders. ’n Idee, ‘nen droom, ’n viesie, allemol in de wirreld van de fantesie. Fantesere ùm er iets mè te doen, iets ùt te vèine of fantesere alinnig mar ùm iets denkbeeldig te beleve. Kan skôn zen want fantesie is oneindig, in oew fantesie kan alles. Duzende boeke zender geskrève me de mist skôn verhale. Mar zo’n al die skrèvers gin fantesie gehad hebbe dan zotter van al die boeke niks terèècht gekomme zen. Lang nie aaltet zittet ‘m in ’t feit dè ge slim of stom bent. ’t Is de kunst ùm ’n bepaalde fantesie op zo’n menier te gebrùike dègge d’r iets òn het. Es vurbild ’ne wetenskapper die ’n hil nèj idee hi ùtgefanteseerd over ’n bepaald iets. In zunne kop wittie ’t en dan is ’t de kunst ùm ’t te bewijze dè ’t echt zo is; ùm ’t woor te make. Tja, hoe komde op ’t idee van ’n nèj idee? Dè gebeurt in ’t huukske van oewe kop wor oew fantesie zit. En of ge dan veul of wendig herses het dè duter eigeluk nie zoveul òn af. Mense mè meer herses zo’n anders bè vurbaat slimmer zen. Mense mè unne gróte kop dus. Ik ken wel wè mense mè unnen gróte kop, mar ik kan nou nie bepaald zegge dè ze zoveul slimmer zen dan aander. Nee, ’t innigste vurdeel van unne gróte kop is dè ge dan nojt gin tas hoeft meej te neme nor de winkel; alle bòdskappe paase dan in oew pet. De’s alles. ToKo column Petje af vur fantesie Toon ‘Hoe komde op ’t ideej van ’n néj ideej?’ Vakantie? ‘Tot de officiële zomervakantie ga ik werken en veel leuke dingen doen met vriendinnen. Tijdens de schoolvakantie ga ik eerst met mijn ouders mee op vakantie. Daarna ga ik lekker nog een week met vriendinnen naar ‘Appelhof’ op Terschelling.’ Toekomst? ‘Mijn toekomst is op ROC de Leijgraaf. Ik ga daar SPW (sociaal pedagogisch werk) doen. Ik hoop dat ik daar snel iets in kan gaan doen, qua werk.’ LiekeGoijaarts, ZwijsenCollege Naam ‘Ik ben Lieke Goijaarts, 18 jaar, woon op Laverdonk 7 en heb op ’t Palet gezeten. Mijn huidige school is het Zwijsen College, VWO.’ De examens? ‘Ik vond de examens redelijk gaan. Ik was het meest bang voor de exacte vakken zoals wiskunde en economie. Ik ben blij dat ik in de meivakantie al veel had gedaan. Na een examen van drie uur of twee examens op één dag wilde ik eigenlijk vooral slapen, haha.’ De school? ‘De sfeer op het Zwijsen heb ik altijd goed gevonden. Het was wel even een grote cultuurshock om te verhuizen van het oude Zwijsen gebouw naar een modern gebouw in het Prins Willem Alexander Sportpark. Met de leraren heb ik eigenlijk nooit problemen gehad. Ze waren altijd bereid om je te helpen. Ik merkte wel dat hoe ouder je werd, hoe minder formeel en gespannen het werd tussen leerling en leraar. Ze behandelden je meer als een volwassene, maar dan moest je je er wel naar gedragen! Vooral de buitenlandse reis naar de Franse Alpen, vond ik een erg leuke ervaring.’ Vakantie? ‘Ik probeer leuke dingen te doen, maar ook te werken zodat ik mijn vakantie met vriendinnen naar Albufeira kan betalen. Het studeren is duur, dus daar wil ik ook voor sparen.’ Toekomst? ‘Ik start het nieuwe schooljaar in Maastricht, opleiding gezondheidswetenschappen. Verder hoop ik nog veel leuke dingen te doen met mijn vriendinnen hier en te blijven hockeyen bij HDL.’ we did it, allemaal geslaagd!
RkJQdWJsaXNoZXIy MjU2Mzc=