d ’ n hadee j er 37 Oud&Nieuw in Polen Monika en Andrzej Tomala vieren de feestdagen in december altijd met hun kinderen Maks (10), Sara (7) en Adam (5) in Polen met familie en vrienden. INTERVIEW Monika “Vooral de kinderen hebben een grote bijdrage in de feestvreugde. In de Adventsperiode gaan de kleintjes met hun lampionnen bijna elke avond naar de ‘rorateviering’ in de kerk. Thuis worden lekkere koekjes gebakken, die door de kinderen met nootjes en hagelslag versierd worden.” Kerstmis “Kort voor Kerstavond wordt het druk in de keuken. Er moeten pasteitjes met paddenstoelen gemaakt worden voor bij de rode bietensoep. Bij het kerstdiner moeten er twaalf gerechten op de tafel worden getoverd, zoals er twaalf apostelen waren en twaalf maanden in het jaar zitten. De meest bijzondere gerechten zijn karper met aardappelen en rode kool, papavermoes en compote van gedroogde vruchten. De tafel is mooi versierd en er staat een kerstboom. Elk gezin heeft een extra plek aan tafel gedekt voor de ‘onverwachte gast’, als symbool voor diegenen die niets hebben. Pas als de eerste ster aan de hemel te zien is, begint het diner. Iedereen is chique gekleed en er worden wensen uitgesproken en een ouwel, een soort hostie, gedeeld. Vergelijkbaar met Sinterklaas in Nederland, komt na het diner ‘het kerstkind’ met cadeautjes en er worden kerstliederen gezongen. Om middernacht bezoekt iedereen die dat kan, de nachtmis. Beide kerstdagen worden, voorzien van heerlijke gerechten, ook weer doorgebracht met familie en vrienden en een bezoek aan de kerk.” Silvester “Oud op nieuw noemen wij Silvester. Sommige Polen vieren het thuis, maar velen gaan naar een galabal. De tafels zijn de hele nacht rijkelijk bedekt met warme en koude hapjes, heerlijke gerechten en allerlei soorten gebak. Bij het gala wordt daar door de organisatie voor gezorgd. Thuis nemen de vrouwen dit samen op zich. Om middernacht gaat iedereen naar buiten met champagne of prosecco en wordt er getoost. Na het vuurwerk, kletst en danst iedereen nog tot in de vroege uurtjes.” Vader Andrezj, Adam, Moeder Monika, Maks en Sara Tekst Noortje van Schijndel Fotografie Jacques Worms Familie Tomala - komt uit Polen
RkJQdWJsaXNoZXIy MjU2Mzc=