d'n Hadeejer december 2019

‘In zedigheid gedragende’ De kerk heeft niet altijd op de plek gestaan waar zij nu staat. Zij stond waar voorheen de rolschaatsbaan was, later ook kermisterrein, nu Willebrordstraat. In 1250 kwam de goti- sche Rooms-Katholieke kerk gereed, toegewijd aan de Hei- lige Lambertus. In 1284 was het Walram van Benthem (Heer van Heeswijk) die het patronaatsrecht (recht om de pastoor te benoemen) overdroeg aan de Abdij van Berne. Toen in 1648 de Tachtigjarige Oorlog eindigde met de Vrede van Munster, werd het gereformeerde geloof als publieke kerk beschouwd. Openbare uitoefening van het Katholieke geloof in de Meierij werd verboden. Katholiek Heeswijk gaat heimelijk ter kerke in een schuilkerk op Bedaf te Uden. In 1672 betrekken de kerkgangers een schuurkerk aan de Lariestraat. Het ter kerke gaan en eventuele reparaties aan het gebouw wordt door het plaatselijk bestuur gedoogd, ‘mits in zedigheid gedragende’. In 1822 krijgen de katholieken hun parochiekerk weer terug. In 1897 wordt de oude kerk gesloopt, waarbij Jan van Erp verongelukt. Hij valt van tien meter hoogte bij het afbreken van de toren. Hevige tegenstand Als pastoor Joannes Simon Maas in 1885 het herderschap van de paro- chie op zich neemt, voldoet het oude kerkje niet meer. Na een aantal ja- ren van standvastig aandringen bij het bisdom krijgt Maas de mach- tiging om een stuk grond aan te kopen, Het Geluk. Anno 2019 staat hier het appartementencomplex met dezelfde benaming, aan de Abijstraat, van de Zusters van JMJ. De kerk zou daar nooit gebouwd worden, pastoor Maas heeft (heime- lijk) een ander idee. De familie van Oorschot biedt een terrein aan, als schenking. Er waren wel enkele voor- waarden. De hoofdingang moest komen aan de zuidzijde van het gebouw. Welke uitzag op ‘den Schijndelschen weg’ en op het pand van de schenkers, genaamd De Zwaan. De hoofdingang mocht niet verder dan veer- tig meter van de provinciale weg gelegen zijn. Het is duidelijk dat de familie Van Oorschot het belangrijk vond dat de kerkgangers, wanneer ze de kerk verlieten, meteen het oog lieten vallen op hun uitspanning. Daarnaast moet nog een stuk grond aangekocht worden van molenaar Van Lith. Als voorzitter van het kerkbestuur krijgt Maas toestemming van de bisschop, zonder drie andere bestuursleden in kennis te stellen. Hij verwacht hevige tegenstand van deze kerkmeesters, die Het Geluk prefere- ren als nieuwe locatie. Zodra de aankoop bekend wordt, steekt er een storm van verontwaardiging op. Twee van de drie kerkmeesters koken van woede over dat ‘gekonkel’ en bieden prompt hun ontslag aan. De pastoor bliksemde op zondagmorgen eens flink op zijn preekstoel en maande tot vrede en eendracht. Hij riep de kerkmeesters op de pastorie en haalde hen over geen ontslag te nemen. D ’ N HADEEJER 27 Kerk met oorspronkelijke open toren