d'n Hadeejer september 2019

D ’ N HADEEJER 7 De kerk als middelpunt van de gemeenschap is al lang niet meer. De pastoor, kapelaan, koster, zangkoor, mis- dienaars. Of verdwenen, of alleen nog op kleine schaal. JEUGDHERINNERINGEN We gingen in etappes. Een deel van de kinderen met moeder en het andere deel met vader naar de kerk. Ik mocht op zon- dagmorgen met vader naar de hoogmis. Wat indruk maakte, was dat vader meezong in een taal die wel heel voornaam klonk. Ik keek als ‘junkske’ letterlijk naar hem op. De hele kerk zong trouwens mee. Van mijn Plechtige Communie heb ik nog een tegeltje, gedateerd 7 mei 1967. Bisschop Bluyssen ging voor in de mis. Ik mocht iets voorlezen. Bij het ter communie gaan kreeg de monseigneur de doopnamen door van een van de ouders. “Eugenio Petrus Clement,” sprak moeder.” Euse- bio?” vroeg Bluyssen met een lach. Eusebio was in die jaren een beroemd voetballer. Sommige dingen blijven je bij, hoe klein dan ook. Zomaar een paar jeugdherinneringen, en zo zullen er ontelbare verhalen zijn van Heeswijkse mensen, met betrekking tot de ‘Hezikse Kerk’. Kortom, genoeg reden voor een ode aan de Heilige Willibror- duskerk. Wat zou de kerk zijn zonder de mensen? Zonder al die vrijwilligers die hun steentje bijdragen? De schoonmaakploeg, technische zaken, de koster, acolie- ten, lectoren, voorgangers, kerkkoor, en ga zo maar door. D’n HaDeejer ging op pad en sprak een aantal van hen. LOGISCHE GEVOLGTREKKING Cees Markus zat in het parochiebestuur, draagt zorg voor het onderhoud van de kerk en is koster. “De kerk is voorlopig nog open voor diensten. Na 1 januari worden er geen reguliere diensten meer gehouden. Wel is de kerk dan nog beschikbaar voor huwelijks- en uitvaartdiensten. Ook zullen er, zolang de kerk nog niet verkocht is, op hoogfeestdagen nog missen zijn. De aanstaande sluiting is een logische gevolgtrekking, ‘Het Rij- ke Roomse Leven’ is nu eenmaal voorbij. Wel enorm jammer, een mooie kerk die gaat sluiten. Het is geen wedstrijd tussen Heeswijk en Dinther, maar persoonlijk vind ik die van Heeswijk veel mooier en sfeervoller.” MACHTSPOSITIE Antoon en Sjaan Wonders waren jarenlang actief. Antoon be- gon als misdienaar. “Vanaf Rukven ’s morgens om half zeven de eerste mis gaan dienen, dan weer naar huis om daarna weer naar school te gaan.” Hij was actief bij de avondwake, gebeds- en communievieringen, lector en collectant. Hij bezoekt zieken bij Laverhof en is lid van de ‘schoefelploeg’ op het kerkhof. “Grootvader heeft de kerk nog helpen bouwen, als opperman, stenen sjouwen. Die kerk van toen had een enorme machtspositie. Om voor die tijd zo’n kolossaal gebouw uit de grond te stampen, terwijl er toch enorme armoede was, betekende wel dat zij zichzelf vooropstelde. De pastoor had de macht, meer nog dan de adel. Later is dat gelukkig wel beter geworden. Het geloof blijft, als je met God spreekt, krijg je al- tijd gelijk, en in de kerk ben je altijd welkom en nooit alleen.“ Godsdienstlessen werden er gegeven op de lagere school. De zus van Sjaan, Jet, kreeg strafwerk van pastoor Wouters. “Ze wist niet wat ‘mystiek lichaam’ betekende. Vader zei: ’Makt ut mar vlug, want ik weet ut ok nie.’ Ze heeft haar strafwerk nooit in te hoeven leveren. In de tussentijd was Wouters gestorven. Als kinderen gingen de meisjes links als je de kerk binnen- kwam. De jongens rechts. Grada Voets, de vrouw van ‘Willem de Kuster’ hield toezicht op ons meiden.” Sjaan deed twintig jaar het spreekuur voor de parochie en was dezelfde periode ook lector. “Ik was de eerste vrouw in het kerkbestuur, onder pastoor Tiedink nog. Het is een stuk van ons leven, jammer dat hij dichtgaat, maar wel realistisch.” HET SOCIALE CONTACT Pieta Spierings zingt al 47 jaar in het Willibrorduskoor en is 45 jaar secretaresse van dit koor. “Het is een belangrijk deel van mijn leven. Zingen is emotie en voor onze leden is het sociale contact zeer belangrijk. Dat geldt zeker ook voor mij. Het vult je dag, anders ‘slof ik hier mar un bietje rond’. Bij het overlij- den van mijn man Wim, heb ik veel steun ondervonden van het koor. Toen er even sprake van was dat het opgeheven zou worden, waren er leden die er niet van konden slapen. Inmid- dels hebben zich vijf vrouwen uit Dinther aangesloten. Zolang de kerk nog open is, blijven we nog wel op verzoek uitvaarten en jubilea zingen. Ik bezoek nu de mis op Laverhof. Daar kun- nen we blijven zitten, goede stoelen, en de liederen kunnen we uit het boekje gewoon meezingen. Daarna drinken we koffie en ‘buurten’ we wat. Op televisie de mis volgen vind ik maar niets. Piet van der Pas zei vroeger: ’Ik kèèk mooi de mis op dun tilleviezie, dan kank gelijk un sigaar rooke.’ Dat de kerk dicht- gaat is wel te begrijpen, maar voor het dorp toch een groot verlies.” MIDDELPUNT Jos en Antje van den Besselaar zijn trouwe kerkgangers. Jos is 91 jaar en komt er al 85 jaar wekelijks. “We zullen de gang naar de kerk missen. Mooi binnendoor, ‘dur ut misterpèdje’. Het zal straks wel de abdij worden, wat afstand betreft scheelt het ook niet veel. We zijn ook niet meer de jongste. Hij zal toch niet afgebroken worden? ‘Dè zô wèl héél sunt zen’. Vroeger was de kerk het middelpunt van het dorp. Zes diensten op een zondag. Half zeven, acht uur, half elf de hoogmis. Dan in de middag het Lof, voor de jonge mannen De Familie en voor de Tekst Rene van der Pas Fotografie René Kuijs Vormgeving Sanne Ketelaars ‘Het Rijke Roomse Leven is nu eenmaal voorbij’