d'n HaDeejer oktober 2021

d’n HaDeejer - 41 ik niks meer kan. Je mag twee cheatmomenten hebben in de week, dus dan kan een toastje best. Friet is voor mij bijvoor- beeld niet meer genieten. Ik associeer het nu echt met de last die ik ervan heb. Ik maak wat anders, dan heb ik lekker gegeten en ben ik er toch gezellig bij. Ik moet blijven bewegen en ga drie maal per week sporten bij MTC, vooral krachttraining en daarbij wat cardio. De begeleiding is fantastisch. Of je nou jong, oud, dik of dun bent, iedereen is daar gelijk. Iedereen die er binnenkomt, wil voor zichzelf iets bereiken en daar word je in gesteund en gestimuleerd. Ik ben inmiddels 45 kilo kwijt en heb nu veel meer energie. Ik pak de fiets of ga wandelen en ben thuis bezig. Ik heb mezelf zien veranderen. Door alle complimenten, word je zelfverzekerder. Dat helpt allemaal om het vol te houden. Bovendien ben ik van al mijn medicijnen af.” Broodnodige ondersteuning “Ik heb echt onvoorwaardelijke steun gehad. Ik hoorde mensen over me praten, maar zich ook zorgen maken. Mijn collega’s van de brandweer hebben me gesteund en gehol- pen waar ze konden. Dat is geweldig en daar ben ik ze erg dankbaar voor. En nu is de bal aan mij. Ook mijn familie en het thuisfront zijn heel bij dat ik er weer gezond bij zit en dat het goed gaat. Het traject heeft op hen wel een flinke impact gehad. Dat is in het voortraject wel besproken en toch heb ik dat onderschat. Het gezin heeft echt een jaar lang om míj heen gedraaid, om wat ik kon eten, welke boodschappen ge- haald moesten worden. Ze hebben me echt aan alle kanten steun gegeven. Alle aandacht uit de omgeving ging naar mij. Dat was af en toe best lastig voor hen. Ik probeer nu heel bewust om het gezin meer aandacht te geven en om ook de aandacht van anderen te sturen. En tijd te nemen om samen te zijn.” Wees open en oordeel niet “Mijn verhaal vertel ik hier, omdat er meer mensen zijn die met dezelfde problemen rondlopen. Nu weet ik hoe het is om je fitter te voelen en wat ik al die tijd heb gemist. Ik denk dat veel mensen niet helemaal gelukkig zijn als ze veel te zwaar zijn en ik hoop dat mensen wat opener worden hierover. Ik hoop mensen te bereiken die net die stap niet durven zetten. Als ze mij tegenkomen, hoop ik dat ze mij aan durven spreken, als ze willen. Dan kan ik ze uitleggen hoe het voor mij werkt. Ik ga zelf zeker geen mensen aanspreken om te zeggen dat ze dit ook moeten doen, dat is niet aan mij. Ik weet hoe het is als iemand iets vindt van een ander, zo wil ik zelf niet zijn.” Unnen bult skuld Sommige mense krège overal de skuld van. De zondebokke. Ik heb er wel is heure zegge: “Ik heb t aalted gedòn, behalve èster gewerkt is. Dan higget opins ’n aander gedòn.” Soms is ’t mar hendig ùm iemes erges de skuld van te kunne geve. De mense van de poletiek bevurbild; die krège ôk nog licheluk de skuld van venalles en nog wa. Ze doen ’t mar zèlde goewd, of nog erger -in de volksmond- “dinne ze mar wè.” ’t Weer higget ôk aalt gedòn. Tis te heet af te kauw, te dreug of te nat. Tis alted wel wè. En doarbè hebbe we nog iets nèjts bedocht: de klimaatverandering, jazeker. Alles li òn de klimaatverandering. Vurrig joar han we unnen héte zòmmer, mè rekord temperatuur van bove de virtig grade. Dè lag netuurluk òn de opwèrming van d’n aardbol. Mar dees joar han we dè nie. De zòmmer waar kauw en nat. Mar op tilleviesie hebbe ze ’t ùtgeleejd, en ’t li ôk gewoon òn de klimaatverandering. Stùrm, overstroming, biste die zeldzaam worre, of juist oprukke; makt nie ùt wa ge kunt verzinne; de klimaatverandering kreg de skuld. De vrolijke hulp van Sunterklòs kreeg de zwarte piet, en is al ’n lutske oneervol ontslage. De kunning zellef wier skuldig bevonde ùmdè ‘t skilderwèrk op de gauwe koets nie deugde. De negerzoen ging in de ban en mesjeu kannibaal is er aachteròn. Rondemissen moeten we bè sporte missen en spoorwegomroepers beginne niemer mè “dames en here”. Ja, allemol zen ze wel skuldig òn iets. En nie te vergete corona netuurluk. Artikel nie op vurroad in winkel of websjop? Kumt dùr corona. Stijgende prijze van grondstoffe zò ès hout of èzer? Enerzjieprijze ùmhog? Tekort òn perseneel? Li ollemol òn corona. Alles wa dees daag nie valt ònder ’n al bekende skuldgeefrubriek, dè is autematies de skuld van corona. Ik kan er wijer ôk niks òn doen: d’r is vort unnen gróte bult skuld in de wirreld. ToKo Column ToKo ‘IK HOOP MENSEN TE BEREIKEN DIE NET DIE STAP NIET DURVEN ZETTEN’