d'n Hadeejer oktober 2022

22 - d’n HaDeejer De wijziging van 18 juni 1947 Rond 1947 werd het noodzakelijk om een nieuwe huisnummering te organiseren, met name in de wat dichter bevolkte gebieden. Daarvoor hadden we straatnamen nodig. Om historisch verantwoorde straatnamen te krijgen, riepen de burgemeester en wethouders de hulp in van Dr. Hugo Heijman, historicus en archivaris van de Abdij van Berne. De adviezen van Dr. Heijman leidden uiteindelijk tot de volgende straatnamen in 1947: Gouverneursweg, Kerkstraat, Kanaalstraat, Abdijstraat, Meerstraat, Lariestraat, De Hoge Pad, Kaathovense dijk en Molendijk. De Pastoor Maasstraat komt pas in 1959. In verband met de uitbreiding van het dorp Heeswijk, de verharding van wegen en de vele a- en b-nummers, was er behoefte aan nog meer straatnamen. Ook deze keer wordt de hulp van Dr. Heijman ingeroepen. In de jaren zestig zijn er nog 20 straatnamen toegevoegd, enkele namen worden gewijzigd. De Balledonken, vanaf 1961 De naam Balledonken is geheel ingeburgerd. Opvallend is dat de Liekendonk en Laverdonk enkelvoud zijn. Alleen bij Balledonken wordt meervoud gebruikt. Dr. Heijman ontdekte in een akte van 1314 echter dat het oorspronkelijk Balendonc was. Besloten wordt om de straatnaam het enkelvoud te geven: Balledonk. De tot nu toe bekende oudste schrijfwijze van ‘Balendonc’ komt voor in een oorkonde, gedateerd ‘oudejaar 1314’. Op deze dag schenkt Arnoldus Cortbuic (Kortbuik) aan de Abdij van Berne (toen in Heusden) onder meer een stuk land te Heeswijk, dat gelegen is in de ‘Balendonc’. Veel ‘donken’ Het woord ‘donk’, dat duidelijk afkomstig is van het Germaanse woord ‘dunga’, kreeg lang geleden de betekenis van een verhevenheid boven de oppervlakte (in plaats van ondergronds). Zo vindt men al heel vroeg betekenissen vermeld als: ‘zanderige opduiking in een moerassig terrein’, ‘hoge rug in een veengebied’ of ‘lichte verhevenheid in een laaggelegen land’.Kortom: een hoogte in een lagergelegen gebied. Bedoelde verhevenheden of ruggen waren uiteraard zeer geschikt voor bewoning en kolonisatie. ‘Donk’ komt veel voor in dorpsnamen. Denk aan Keldonk, Boerdonk, Beek en Donk, Raamsdonk, en zelfs Den Bosch heet in carnavalstijd Oeteldonk. Ook de Kilsdonkse Molen is op een heuveltje gebouwd. Waarom het ‘Bale’ of ‘Balle’ is, heeft De Wojstap niet kunnen vinden. ‘Balen’ betekent ‘ergens een hekel aan hebben’, maar ook ‘in schoven binden’. Er valt natuurlijk wel eens een tennisbal achter in de tuin bij de bewoners… De Balledonk nu? Totaal 51 adressen, gemiddeld bouwjaar 1987. Tekst Ad van Schijndel Fotografie René Kuijs Vormgeving Iris Manders

RkJQdWJsaXNoZXIy MjU2Mzc=