d'n HaDeejer juni 2024

d’n HaDeejer - 19 ANDERE TIJDEN HADEE De Hezikse Bergen strekten zich uit van oost naar west van de Zandkant tot de Wisperink, oude benaming van het gebied vanaf de Kameren gezien aan de linkerzijde over de Leijgraafbrug, tussen de Kersouwelaan en de Middelrodense Dreef. De Heeswijkse Bergen hadden verschillende bena- mingen, achtereenvolgens westwaarts de Klûskesberg (in het meinummer besproken, dit gebied ligt tussen camping de Meerdonk en café Stanserhorn), de Konijnenbergen, de Galgenberg en de Hufkesberg. De Konijnenbergen is een oude benaming tussen de Wildhorst en de Kaathovensedijk. Restanten ervan zijn nog zichtbaar aan de rand van Dier en Tuinweide en aan het Schoor. De Zandkantse Hoeve ligt in de Konijnenbergen. Galgenberg Dan westwaarts volgt de Galgenberg. In de Middeleeuwen en later hadden de Heren van Heeswijk en Dinther het recht van ‘hoge justitie’. Zij konden beslissen over dood of leven. In beide dorpen was dan ook een plek waar men tot uitvoer van de opgelegde straf konden overgaan. De Heeswijkse galg lag op een zandverstuiving ten noorden van de Leijgraaf en hemelsbreed niet ver van de Heeswijkse molen, toen nog aan de Heibloemsedijk. Dr. Hugo Heijman, norbertijn van de Abdij van Berne schreef een artikel over de Heeswijkse Bergen in weekblad de Brug van 30 augustus 1946. ‘Het lijkt me niet vermetel, in de geschiedenis nog een stap terug te gaan en de keuze van den Galgeberg als de plaats waar de misdadiger werd opgeknoopt, niet als toevallig te beschouwen. De merkwaardige vondst immers van een voorhistorisch steenen werktuig in de bergen waarover ‘De Brug’ van 5 april j.l. schreef, alsook de oude verhalen over het verschijnen van ‘stelkeerskes’ aan weerszijden der bergen, geven aanleiding tot het vermoeden, dat de eerste en oudste bevolking alhier zich vestigde op en langs den hoogen landrug.’ Het benoemde artikel: Heeswijk. De Zeereerw. Heer v.d. Broek o.praem. ‘Vond dezer dagen in de bergen een typisch bewerkten vuursteen. Hoogstwaarschijnlijk is het een krabber of vuistwig, in ieder geval een werktuig, dat de oerbewoners van ons land gebruikten, een van de primitiefste gebruiksvoorwerpen uit den ouden tijd en voor Heeswijk wellicht het oudste spoor van menschelijk leven hier.’ De Hezikse Bergen Wel eens gehoord van de Wisperink? Of van de Hufkesberg. De Brandsche hoef? En stond er werkelijk een galg op de Galgenberg? Een reis terug in de tijd. Tekst Rene van der Pas Fotografie Heemkundekring De Wojstap Vormgeving Juul van den Heuvel Hoeve Galgenberg met Hein Schouten